Podatki  i  inne świadczenia pieniężne, do  których   mają zastosowanie przepisy Ordynacji  podatkowej, oraz egzekucja t, Podatek dochodowy od osób fizycznych, Administracyjne postępowanie
Tezy

Trybunał Konstytucyjny I. orzeka 1. Art. 1 pkt 17 lit. "a" ustawy z dnia 2 grudnia 1994 r. o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady opodatkowania oraz niektórych innych ustaw /Dz.U. 1995 nr 5 poz. 25/ w zakresie, w jakim podwyższa stawki podatkowe dotyczące 1995 r., jest niezgodny z art. 1 przepisów konstytucyjnych utrzymanych w mocy przez art. 77 ustawy konstytucyjnej z 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym /Dz.U. nr 84 poz. 426/ przez to, że wprowadza zmiany w podatku dochodowym od osób fizycznych w toku roku podatkowego, co narusza pewność prawa i zaufanie obywateli do państwa wynikające z zasady demokratycznego państwa prawnego.

2. Art. 7 cytowanej ustawy z 2 grudnia 1994 r. w zakresie odnoszącym się do jej art. 1 pkt 17 lit. "a" jest niezgodny z art. 1 powołanych wyżej przepisów konstytucyjnych przez to, że wprowadził niekorzystne dla podatników zmiany podatku dochodowego od osób fizycznych z mocą wsteczną i bez stosownego okresu dostosowawczego, co narusza zasadę pewności prawa i zaufania obywateli do państwa.

3. Art. 1 pkt 20 lit. "a" wymienionej wyżej ustawy z 2 grudnia 1994 r. w zakresie dotyczącym art. 30 ust. 1 pkt 6 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych /Dz.U. 1993 nr 90 poz. 416; zm. Dz.U. 1993 nr 134 poz. 646, Dz.U. 1994 nr 43 poz. 163, nr 90 poz. 419, nr 113 poz. 547, nr 123 poz. 602, nr 126 poz. 626/ - nie pogarszając sytuacji podatników w 1995 r. - jest zgodny z art. 1 powołanych wyżej przepisów konstytucyjnych.

II. postanawia Na podstawie art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o Trybunale Konstytucyjnym /Dz.U. 1991 nr 109 poz. 470 ze zm./ postanawia umorzyć postępowanie w zakresie dotyczącym pkt 3 i 4 obwieszczenia Ministra Finansów z dnia 29 grudnia 1994 r. w sprawie stopy procentowej dla naliczenia dywidendy obligatoryjnej, wysokości składki na Fundusz Pracy i wysokość niektórych stawek należności budżetowych /M.P. nr 69 poz. 625/.

Uzasadnienie strona 1/3

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 3 oraz art. 20 ust. 1 pkt 2-4 uchwały Sejmu z dnia 31 lipca 1985 r. w sprawie szczegółowego trybu postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym /Dz.U. nr 39 poz. 184/, Wnioskodawcy winni m.in. dokładnie określić kwestionowany akt normatywy lub jego część, sformułować zarzuty niezgodności z Konstytucją i uzasadnić je.

W przytoczonej wyżej sugestii Prezydenta RP w ogóle brak jakichkolwiek wywodów prawnych i nie wiadomo, czy zdaniem Wnioskodawcy owe "inne przepisy" są niezgodne z Konstytucją.

Z ogólnego sformułowania Wnioskodawcy wynika, że sugeruje od poddanie kontroli TK nie tylko bliżej nie określonych przepisów podatku dochodowego od osób fizycznych, lecz także podatku dochodowego od osób prawnych, ustawy o zobowiązaniach podatkowych, ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o zmianie ustawy - Prawo spółdzielcze oraz o zmianie niektórych innych ustaw, a także ustawy z dnia 9 maja 1991 r. o zatrudnieniu i rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych.

TK uznał, że wobec braku uzasadnionych podejrzeń co do niekonstytucyjności poszczególnych przepisów wymienionych wyżej ustaw, nie podejmie postępowania z inicjatywy własnej w stosunku do całości tych ustaw.

Zresztą na rozprawie przedstawiciel Prezydenta wspomnianej wyżej sugestii nie podtrzymał.

W zakresie bowiem ustanawiania obowiązku podatkowego władztwo państwa rysuje się wyjątkowo ostro. Dlatego gwarancje prawne ochrony interesu jednostki mają w prawie podatkowym tak duże znaczenie i to zarówno w płaszczyźnie materialnoprawnej, jak i proceduralnej.

Chodzi o możliwość rozporządzenia przez obywateli swoimi interesami przy uwzględnianiu obowiązku podatkowego jeszcze przed rozpoczęciem roku podatkowego. Stwarza to wymóg takiego sposobu wprowadzania regulacji prawnych, aby ustawodawstwo dotyczące podatków płaconych w skali rocznej znane było podatnikom ze stosowanym wyprzedzeniem czasowym przed początkiem roku podatkowego, a tym bardziej, aby nie było wprowadzane z mocą wsteczną. Jest to wyraz sformułowanej jeszcze przed dwoma wiekami przez A. S. zasady pewności podatku.

Zasady tej nie podważa podnoszona głównie przez Ministra Finansów argumentacja dotycząca rozliczania podatku dochodowego od osób fizycznych w systemie rocznym - oznaczająca, że ostateczna jego wysokość ustalana jest dopiero po upływie całego roku.

Z przytoczonych wyżej wywodów wynika bowiem, że omawiana tu zasada odnosi się do określania reguł prawnych, w tym wysokości stawek podatkowych, według których następować będzie pobór podatku, a nie samego wykonania /stosowania/ tych reguł.

W rozpatrywanej sprawie TK stwierdza, że zakwestionowane przepisy ustawy z dnia 2 grudnia 1994 r. o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady opodatkowania oraz niektórych innych ustaw ogłoszone zostały w Dzienniku Ustaw z dnia 20 stycznia 1995 r.

Skoro w art. 7 powyższej ustawy prawodawca postanowił, że wchodzi ona w życie z dniem 1 stycznia 1995 r., a przepisy, na podstawie których m.in. podwyższono stawki podatkowe mają zastosowanie do dochodów uzyskanych od tego dnia /to jest również od 1 stycznia 1995 r./ należy stwierdzić, że nastąpiło naruszenie omówionej wyżej zasady zakazu zmian prawa daninowego w zakresie podatków pobieranych w skali rocznej w toku roku podatkowego.

Strona 1/3