1. Art. 4 ust. 4 pkt 1 oraz art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do bezpłatnych i ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego /Dz.U. nr 54 poz. 254; zm. Dz.U. 1994 nr 40 poz. 150/ w części pozbawiającej uczącą się młodzież szkół ponadpodstawowych publicznych lub niepublicznych o uprawnieniach szkoły publicznej, po ukończeniu przez nią 20 roku życia, prawa do ulgowych przejazdów kolejowych i autobusowych komunikacji zwykłej są niezgodne z zasadą sprawiedliwości wyrażoną w art. 1 oraz zasadą równości wyrażoną w art. 67 ust. 2 przepisów konstytucyjnych utrzymanych w mocy na podstawie art. 77 Ustawy Konstytucyjnej z dnia 17 października 1992 r. /Dz.U. nr 84 poz. 426/.
2. Wymienione wyżej w pkt 1 przepisy ustawy z dnia 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do bezpłatnych i ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego nie są niezgodne z art. 67 ust. 1 oraz art. 72 ust. 1 i 2 przepisów konstytucyjnych utrzymanych w mocy na podstawie art. 77 Ustawy Konstytucyjnej z dnia 17 października 1992 r.
Trybunał Konstytucyjny nie dopatrzył się naruszenia tych zasad w samym fakcie ustawowego odebrania pewnym kategoriom osób wcześniej posiadanych uprawnień do bezpłatnych lub ulgowych przejazdów środkami publicznego zbiorowego transportu kolejowego i autobusowego. Zasada ochrony praw nabytych - jak już parokrotnie wcześniej wskazywano w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego - nie ma charakteru absolutnego.
Wprawdzie art. 67 ust. 2 przepisów konstytucyjnych zakazuje expressis verbis różnicowania praw obywateli ze względu na płeć, urodzenie, wykształcenie, zawód, narodowość, rasę, wyznanie oraz pochodzenie i położenie społeczne, zaś wśród tych wymienionych w nim kryteriów, kryterium wieku nie występuje, ale też - jak parokrotnie wywodził Trybunał Konstytucyjny /w sprawach K 1/90 - OTK 1990 poz. ; K 1/91 - OTK 1991 poz. ; K 15/91 - OTK 1992 poz. / - prawo do równego traktowania obejmuje nie tylko przesłanki równości wynikające z cytowanego wyżej przepisu, lecz także ma zastosowanie do wszystkich innych wypadków, gdy chodzi o prawa obywateli należących do tej samej kategorii /klasy/ podmiotów.
Zdaniem TK ów pogląd, aczkolwiek ogólnie biorąc słuszny, powinien być bardziej rygorystycznie uwzględniany w odniesieniu do praw i wolności bezpośrednio gwarantowanych przez przepisy konstytucji, zaś może być relatywizowany przy określaniu innych uprawnień obywateli, zwłaszcza tych, które - jak uprawnienia do ulgowych przejazdów - mają charakter odstępstwa od niesprzecznej z konstytucją reguły generalnej ustanowionej przez ustawodawcę zwykłego, w tym danym wypadku - pokrywanie przez pasażera ceny biletu, a tym samym - uczestniczenia w kosztach przejazdu.
Z tych przyczyn TK uznał, że kryterium wieku, w postaci w jakiej zostało wprowadzone przez zakwestionowane przepisy ustawy z dnia 20 czerwca 1992 r. pozostaje w sprzeczności z mającą fundamentalne znaczenie - jak wskazywał już uprzednio Trybunał, np. w sprawie P 2/87 - OTK 1987 poz. - zasadą konstytucyjną równych praw obywateli, z której wynika m.in. obowiązek równego traktowania obywateli przez ustawodawcę w stanowionym prawie.
W zakwestionowanych przepisach różnicuje się w sposób nieuzasadniony, według dowolnie ustalonego kryterium wieku, uprawnienia tej samej kategorii podmiotów - uczniów szkół ponadpodstawowych, a co więcej - uczniów, którzy nienagannie wywiązują się ze swoich obowiązków szkolnych.
TK podtrzymuje wyrażony wcześniej pogląd - m.in. w sprawach U 7/87 - OTK 1988 poz. ; K 8/91 - OTK 1992 poz. - iż z zasady równości wynika nakaz jednakowego traktowania wszystkich ludzi w obrębie określonej klasy /kategorii/, zaś wszystkie podmioty charakteryzujące się w równym stopniu daną cechą istotną /relewantną/ powinny być potraktowane równo, a więc według jednakowej miary, bez różnicowań zarówno dyskryminujących, jak i faworyzujących.
W przypadku rozpatrywanych tu przepisów taką cechą jest okoliczność pobierania nauki w szkole ponadpodstawowej, przy ewentualnym dodatkowym założeniu, że odbywa się to w granicach przewidzianego cyklu nauczania.