Tezy

1. Art. 122 ust. 2 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin /Dz.U. nr 40 poz. 267; zm. Dz.U. 1984 nr 52 poz. 268 i 270, Dz.U. 1986 nr 1 poz. 1, Dz.U. 1989 nr 35 poz. 190 i 192 oraz Dz.U. 1990 nr 10 poz. 58 i 61, nr 36 poz. 206 i nr 66 poz. 390/ jest niezgodny z przepisami art. 1 i art. 67 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej; 2. Art. 122 ust. 2 ustawy wymienionej w pkt 1 sentencji orzeczenia nie pozostaje w niezgodności z art. 3 ust. 1, art. 68 ust. 1, art. 78 ust. 2 oraz art. 81 ust. 1 i 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Inne orzeczenia z hasłem:
Ubezpieczenie społeczne
Inne orzeczenia sądu:
Trybunał Konstytucyjny
Uzasadnienie strona 1/2

Zgodność art. 122 ust. 2 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników była już przedmiotem badania przez Trybunał Konstytucyjny w sprawie wszczętej z inicjatywy własnej, w której TK orzeczeniem z dnia 9 maja 1989 r. Kw 1/89 /OTK 1989 poz. 3/ stwierdził, że wymieniony przepis jest zgodny z art. 5 pkt 5, art. 19 ust. 2 i 3, art. 67 ust. 2 oraz art. 70 Konstytucji PRL. W uzasadnieniu wymienionego orzeczenia TK wskazał, że ustawa o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników zakwalifikowała do "starego portfela" wszystkie renty i emerytury przyznane do końca 1981 roku. Art. 122 ust. 2 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników doprowadził do zwiększenia podstaw wymiaru tych rent i emerytur w stopniu odzwierciedlającym procentowy wzrost przeciętnej krajowej płacy nominalnej w okresie od roku przyznania świadczenia do pierwszej połowy roku 1982, jednakże nie więcej niż 100 procent kwoty wzrostu średniej płacy w tym czasie i nie mniej niż 50 procent tej kwoty. Od przeliczonych w ten sposób podstaw wymiaru, zwiększonych następnie o rekompensaty z tytułu podwyżek cen, obliczona została wysokość świadczeń przy zastosowaniu zasad określonych w ustawie emerytalnej. Zawarta w art. 122 ust. 2 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników formuła umożliwiła zwiększenie w pełnym stosunku procentowym tych podstaw wymiaru, które w roku przyznania świadczenia nie przekroczyły średniej płacy w gospodarce uspołecznionej.

Natomiast wzrost podstaw wymiaru przekraczających tę średnią podlegał już redukcji do jednolitego poziomu określonego przez kwotę maksymalną ustaloną odrębnie dla poszczególnych lat. Widoczne w tym rozwiązaniu pewne spłaszczenie wewnętrznej struktury świadczeń może budzić wątpliwości, jednakże nie uzasadnia przyjęcia, że jest to cecha, która świadczy o niezgodności art. 122 ust. 2 omawianej ustawy z przepisami art. 5 pkt 5, art. 19 ust. 2 i 3, art. 67 ust. 2 i art. 70 Konstytucji.

Pogląd Trybunału Konstytucyjnego o skuteczności i sprawiedliwości rozwiązania przyjętego w art. 122 ust. 2 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników, wyrażony w uzasadnieniu orzeczenia z dnia 9 maja 1989 r. może być odniesiony tylko do pierwszego okresu obowiązywania tej ustawy, nie można go natomiast odnosić do ostatnich dwóch lat, w których rozbieżność między dawniej a ostatnio przyznanych świadczeń jest, wskutek stale wzrastającej inflacyjnej zwyżki wynagrodzeń stanowiących podstawę wysokości świadczenia, oczywista i ewidentnie krzywdząca dla świadczeniobiorców z najstarszych portfeli.

Liczne skargi emerytów i rencistów, napływające także do Trybunału Konstytucyjnego wskazują, że w związku ze znacznymi podwyżkami wynagrodzeń w ostatnim okresie waloryzacje świadczeń dokonane w wyniku rozporządzeń Rady Ministrów: z dnia 15 czerwca 1989 r. /Dz.U. nr 38 poz. 208 i nr 50 poz. 291 oraz Dz.U. 1990 nr 3 poz. 17/, z dnia 9 listopada 1989 r. /Dz.U. nr 61 poz. 362/ oraz z dnia 8 lutego 1990 r. /Dz.U. nr 9 poz. 52/ wydanych na podstawie art. 74 ust. 6 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników w brzmieniu ustalonym ustawą z dnia 30 maja 1989 r. o zmianie niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym /Dz.U. nr 35 poz. 190/, a także w wyniku art. 23 ust. 2 ustawy z dnia 24 maja 1990 r., o zmianie niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym /Dz.U. nr 36 poz. 206/ nakazującego zastosowanie od pierwszego kwartału 1990 r. korzystniejszych zasad waloryzacyjnych wprowadzonych tą ustawą w znowelizowanym nią art. 74-74[2] ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników, zwiększyły zróżnicowanie między świadczeniami emerytalno-rentowymi z tzw. starego portfela, zwłaszcza objętymi art. 122 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników /mimo podwyżek wynikających z przepisów ustaw z dnia 30 stycznia 1986 r. o podwyższeniu emerytur i rent w 1986 r. - Dz.U. nr 1 poz. 1 oraz z dnia 29 stycznia 1987 r. o podwyższeniu emerytur i rent w 1987 r. i 1988 r. - Dz.U. nr 3 poz. 20/, a przyznanymi później w szczególności w latach 1989-1990.

Strona 1/2
Inne orzeczenia z hasłem:
Ubezpieczenie społeczne
Inne orzeczenia sądu:
Trybunał Konstytucyjny