Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Sylwester Marciniak, po rozpoznaniu w dniu 23 stycznia 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej zażalenia M. K. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 18 września 2017 r. sygn. akt I SA/Gd 1623/16 w zakresie odmowy przywrócenia terminu do uiszczenia wpisu od skargi w sprawie ze skargi M. K. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w G. z dnia 7 października 2016 r., nr [...], w przedmiocie podatku od towarów i usług za okresy rozliczeniowe od kwietnia do listopada 2011 r. postanawia 1) uchylić zaskarżone postanowienie w całości, 2) przywrócić termin do uiszczenia wpisu od skargi.
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 18 września 2017 r., sygn. akt I SA/Gd 1623/16, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku (dalej: sąd pierwszej instancji) odmówił przywrócenia M. K. (dalej: skarżący) terminu do uiszczenia wpisu od wniesionej przez niego skargi na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w G. z dnia 7 października 2016 r. w przedmiocie podatku od towarów i usług za okresy rozliczeniowe od kwietnia do listopada 2011 r.
Z uzasadnienia postanowienia wynika, że nieuiszczenie wpisu od skargi w terminie skarżący usprawiedliwiał tym, że w ostatnim dniu terminu o godzinie 18:37 została mu doręczona przesłana przez jego pełnomocnika przesyłka zawierająca wezwanie do uiszczenia wpisu. Skarżący wskazał, że wpis uiścił niezwłocznie.
Sąd pierwszej instancji, odwołując się do art. 86 i art. 87 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2017 r., poz. 1369 ze zm., dalej: p.p.s.a.), uznał, że brak jest podstaw do przywrócenia terminu. Sąd zaznaczył, że doręczenie skarżącemu przesłanej przez jego pełnomocnika przesyłki zawierającej wezwanie o uiszczenie wpisu w ostatnim dniu terminu do jego uiszczenia (pełnomocnik odebrał przesyłkę w dniu 23 sierpnia 2017 r., a skarżący odebrał korespondencję od pełnomocnika w dniu 30 sierpnia 2017 r.) o godzinie 18:37 nie uniemożliwiała skarżącemu terminowego wpłacenia wpisu od skargi. Sąd zauważył, że wpłata kwoty stanowiącej równowartość należnego w sprawie wpisu nastąpiła przy wykorzystaniu bankowości internetowej, a ten sposób dokonywania płatności umożliwia przekazywanie środków pieniężnych na odległość w każdym czasie, zarówno przy wykorzystaniu sieci Internet dostępnej ze stacjonarnych komputerów, jak i sieci mobilnych (telefon). Możliwość dokonania przelewu w drodze elektronicznej, jaką bez wątpienia dysponował skarżący (skoro w ten sposób dokonał późniejszej wpłaty) nie wymagała zatem udania się do placówki banku celem dokonania przelewu. Zdaniem sądu nic nie stało na przeszkodzie, by mimo późnej pory doręczenia przesyłki dokonać przelewu równowartości wpisu w dniu otrzymania przesyłki od pełnomocnika z tego samego rachunku, z którego ostatecznie dokonana została wpłata. Brak takiego postępowania nie świadczy o dochowaniu należytej staranności skarżącego i nie może skutkować uznaniem, że uchybienie terminowi nastąpiło bez jego winy. W ocenie sądu skarżący nie uprawdopodobnił, że w tym dniu nie miał możliwości dokonania przelewu za pomocą bankowości internetowej z przyczyn od niego niezależnych.
Za czynnik istotny według sądu należało też uznać to, że skarżący był reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika będącego adwokatem. Zaznaczając, że profesjonalny pełnomocnik podlega większym wymaganiom w związku z posiadaną wiedzą z zakresu prawa i znajomości procedury sądowej. To do pełnomocnika należało odpowiednie zorganizowanie kontaktów z mocodawcą, a zaniedbanie w tym zakresie stanowi zawinioną przyczynę uchybienia terminu. Z tego powodu sąd wskazał, że choć akta sprawy potwierdzają, że pełnomocnik niezwłocznie przesłał wezwanie do skarżącego listem poleconym, to jednak ten sposób powiadamiania strony o konieczności uiszczenia wpisu nie gwarantuje możliwości terminowego dokonania czynności procesowej. Sąd podkreślił, że termin do uiszczenia wpisu wynosił 7 dni od dnia doręczenia wezwania pełnomocnikowi, a praktyka obrotu pocztowego wskazuje, że doręczenie przesyłki adresatowi tak, by mógł zapoznać się z jej treścią nie zawsze jest możliwa w terminie krótszym niż 7 dni (np. przy zastosowaniu awizacji). W sytuacji, gdy nie ma pewności doręczenia przesyłki przed upływem terminu wyznaczonego na uiszczenie wpisu, przekazanie przez pełnomocnika informacji o obowiązku wpłaty przez przesłanie jej drogą pocztową stanowi zdaniem sądu o uchybieniu zasadom starannego postępowania. Nieprawidłowe w danych okolicznościach postępowanie pełnomocnika stanowi zawinioną przyczynę uchybienia terminu i nie uzasadnia jego przywrócenia, a skutki niewłaściwego działania pełnomocnika obciążają skarżącego.