Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Marek Kołaczek po rozpoznaniu w dniu 22 stycznia 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej zażalenia M. sp. z o.o. z siedzibą W. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 7 marca 2017 r., sygn. akt III SA/Wa 3411/16 odmawiające przywrócenia terminu do wniesienia skargi w sprawie ze skargi M. sp. z o.o. z siedzibą W. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w W. z dnia 7 czerwca 2016 r., nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług za poszczególne okresy rozliczeniowe 2012 i 2013 r. postanawia oddalić zażalenie.
Będącym przedmiotem zażalenia postanowieniem z dnia 7 marca 2017 r., sygn. akt III SA/Wa 3411/16 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odmówił skarżącej przywrócenia terminu do złożenia skargi, od wskazanej w sentencji niniejszego orzeczenia, decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w W..
Wyjaśniając motywy podjętego rozstrzygnięcia Sąd pierwszej instancji podał, że wskazane przez stronę powody uchybienia terminu do wniesienia skargi, tj. niepoinformowanie (mimo stosownego obowiązku na podstawie umowy spółki z najemcą z dnia 23 października 2013 r.) przez najemcę lokalu, na adres którego kierowana była korespondencja do skarżącej, i w którym znajduje się siedziba spółki, o przesyłce zawierającej decyzję organu, nie mogły uprawdopodabniać braku winy skarżącej w uchybieniu terminu do wniesienia skargi.
W zażaleniu, powyższmu rozstrzygnięciu Sądu pierwszej instancji, zarzucono naruszenie art. 86 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tj. Dz.U. z 2016 r., poz. 718 ze zm., dalej powoływana również jako "P.p.s.a."), poprzez przyjęcie, że w okolicznościach rozpoznawanej sprawy brak było podstaw do przywrócenia terminu, w sytuacji gdy zgromadzony materiał dowodowy daje wniosek przeciwny. W motywach zażalenia jego autor, podobnie jak we wniosku o przywrócenie terminu argumentował, że spółka dochowała należytej staranności aby do uchybienia terminu do wniesienia skargi nie doszło. Jego zdaniem cała wina za uchybienie terminu spada na najemcę lokalu - siedziby spółki, który, pomimo zawartej ze spółką umowy z dnia 23 października 2013 r., z której wynikał obowiązek odbioru i przekazywania wszelkiej korespondencji spółce, nie przekazał stronie decyzji organu.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Przed oceną zaskarżonego postanowienia, także przez pryzmat argumentów podnoszonych w zażaleniu przypomnieć trzeba, że zasadą w postępowaniu sądowoadministracyjnym jest bezskuteczność czynności podjętych przez stronę po terminie. Zasada ta nie ma jednak charakteru bezwzględnego, zgodnie bowiem z art. 86 § 1 P.p.s.a., jeżeli strona nie dokonała w terminie czynności w postępowaniu sądowym, bez swojej winy sąd na jej wniosek postanowi o przywróceniu terminu. Pismo z wnioskiem o przywrócenie terminu wnosi się do sądu w którym czynność miała być dokonana, w ciągu siedmiu dni od czasu ustania przyczyny uchybienia terminu (art. 87 § 1 P.p.s.a.). W myśl natomiast art. 87 § 2 P.p.s.a., to na stronie spoczywa obowiązek uprawdopodobnienia okoliczności wskazujących na brak winy w uchybieniu terminu.
Brak winy w uchybieniu terminu powinien być oceniany z uwzględnieniem wszystkich okoliczności konkretnej sprawy, w sposób uwzględniający obiektywny miernik staranności, jakiej można wymagać od strony dbającej należycie o własne interesy i przy braniu pod uwagę także uchybień spowodowanych nawet niewielkim niedbalstwem. Przywrócenie terminu ma charakter wyjątkowy i może mieć miejsce tylko wtedy, gdy jego uchybienie nastąpiło wskutek przeszkody, której strona nie mogła usunąć, nawet przy największym w danych warunkach wysiłku.
Co istotne również na gruncie rozpoznawanej sprawy pojęcie winy strony w uchybieniu terminu w postępowaniu sądowym obejmuje także swym zakresem winę osób trzecich, upoważnionych przez stronę do dokonania określonej czynności.
W rozpoznawanej sprawie nie było sporne, to że w wyniku umowy najmu lokalu, na który kierowana była korespondencja do spółki, był on bowiem jej siedzibą, najemca tego lokalu miał obowiązek odbierania i przekazywania korespondencji spółce - w umowie tej bowiem udzielono najemcy stosownego pełnomocnictwa w tym zakresie. Spółka nie przeczy również, że korespondencja zawierająca decyzję organu została dostarczona na adres tego lokalu. Natomiast brak winy w uchybieniu terminu argumentuje nieprzekazaniem przez najemcę jej tej korespondencji.
Tymczasem jak wyżej wskazano pojęcie winy strony w uchybieniu terminu w postępowaniu sądowym obejmuje także swym zakresem winę osób trzecich, upoważnionych przez stronę do dokonania określonej czynności. Skoro więc najemca lokalu był prawidłowo upoważniony do odbioru korespondencji i przekazywania jej spółce, czego jednak nie uczynił, to wina w uchybieniu terminu obciąża również spółkę, która najemcą przy odbiorze korespondencji się posłużyła.
W tym stanie rzeczy Naczelny Sąd Administracyjny, działając na podstawie art. 184 w związku z art. 197 § 2 P.p.s.a., orzekł jak w sentencji postanowienia.