Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA : Artur Mudrecki po rozpoznaniu w dniu 16 lutego 2010 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej zażalenia Z. O. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 7 października 2009 r., sygn. akt I SA/Gd 710/08, odrzucające wniosek z dnia 28 lutego 2009 r. o przywrócenie terminu do złożenia sprzeciwu od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 4 lutego 2009 r., sygn. akt I SA/Gd 710/08, o odmowie przyznania prawa pomocy w sprawie ze skargi na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w G. z dnia 14 sierpnia 2008 r., nr [...], w przedmiocie odmowy stwierdzenia nadpłaty w podatku od towarów i usług za czerwiec 2003 r. postanawia: oddalić zażalenie.
1. Postanowieniem z dnia 7 października 2009 r., sygn. akt I SA/Gd 710/08, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku odrzucił wniosek Z. O. o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu.
2. Sąd I instancji, podejmując takie rozstrzygnięcie przyjął, że wniosek skarżącego z dnia 28 lutego 2009 r. w treści którego wniesiono o "wydłużenie terminu na wniesienie sprzeciwu" należało potraktować jako wniosek o przywrócenie terminu do dokonania wymienionej czynności.
Sąd, wskazując na przepisy, tj. art. 86 § 1, art. 87 § 1, § 2 i art. 88 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. 2002 r. nr 153, poz. 1270 ze zm.) (dalej: u.p.p.s.a.), uznał, że skoro przyczyna uchybienia terminu do wniesienia sprzeciwu ustała 3 marca 2009 r., to składając w dniu 28 lutego 2009 r. wniosek o jego przywrócenie, skarżący uczynił to przedwcześnie.
3. W zażaleniu na powyższe postanowienie wniesiono o jego uchylenie. Żalący wskazał, że instytucja przedłużenia terminu różni się od instytucji przywrócenia terminu. Stwierdził, że Sąd z przyczyn mu nieznanych potraktował jego pismo jako wniosek o przywrócenie terminu.
4. Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Na użytek przedmiotowej sprawy wyjaśnić trzeba, że ustawa Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi rozróżnia dwa rodzaje terminów procesowych: ustawowe i sądowe. Terminem ustawowym jest termin wyznaczony w ustawie na dokonanie określonej czynności procesowej, np. termin siedmiu dni uzupełnienia braków formalnych pisma (art. 49 § 1 u.p.p.s.a.). Terminem sądowym jest termin wyznaczony przez sąd lub przewodniczącego (art. 82 ab initio u.p.p.s.a.), np. termin uzupełnienia braków w zakresie zdolności sądowej lub procesowej albo w składzie właściwych organów (art. 31 § 1 u.p.p.s.a.). Terminy ustawowe, [...] nie mogą być przedłużane ani skracane. Terminy sądowe mogą być przedłużane z urzędu lub na wniosek strony zgłoszony przed upływem terminu, a także skracane, ale wyłącznie na wniosek strony. (por Zarys metodyki pracy sędziego sądu administracyjnego, B. Dauter, Warszawa 2008 r., str. 186-187).
Termin do wniesienia sprzeciwu od postanowienia referendarza sądowego wydanego w przedmiocie prawa pomocy jest terminem ustawowym. Świadczy o tym przepis art. 259 § 1 u.p.p.s.a., który w powiązaniu z art. 258 u.p.p.s.a. wskazuje, że sprzeciw od postanowienia referendarza sądowego wnosi się w terminie 7 dni od dnia doręczenia zarządzenia lub postanowienia.
W sprawie, w odpowiedzi na doręczenie stronie postanowienia referendarza sądowego odmawiającego przyznania prawa pomocy, wniesiono do Sądu I instancji, pismo w którym "wniesiono o wydłużenie terminu na wniesienie sprzeciwu". Z powyższych wskazań jednak wynika, że strona nie mogła domagać się przedłużenia terminu do wniesienia sprzeciwu, gdyż termin ten jako termin ustawowy nie może być przedłużony. Potraktowanie więc przez Sąd pierwszej instancji wniosku strony jako wniosku o przywrócenie terminu należało uznać za zasadne. Odrębną kwestią jest fakt, że wniosek ten jako przedwczesny był niedopuszczalny dlatego, po myśli art. 88 u.p.p.s.a., jak słusznie to wskazał Sąd pierwszej instancji, należało go odrzucić.
Mając powyższe na względzie, Naczelny Sąd Administracyjny stosownie do art. 184 u.p.p.s.a. w związku z art. 197 tej ustawy orzekł jak w sentencji.