Skarga P.-N. S.A. z dnia 19 stycznia 2010 r. dotyczyła całej decyzji Dyrektora Izby Celnej w W. Oznacza to, że decyzja została wniesiona w dwóch sprawach: celnej i podatkowej. Podkreślenia wymaga również fakt, że stwierdzone przez Sąd pierwszej instancji braki formalne dotyczyły tylko skargi w sprawie celnej. Przedmiotem postępowania w sprawie usunięcia braków formalnych, jak i późniejszego, zaskarżonego rozstrzygnięcia Sądu pierwszej instancji nie była natomiast decyzja dotycząca sprawy podatku VAT z tytułu importu towarów. Sąd pierwszej instancji nie zakwestionował uprawnienia doradcy podatkowego do reprezentowania strony w sprawie dotyczącej podatku VAT, a jedynie w sprawie celnej. Bezzasadny jest zatem zawarty w skardze kasacyjnej zarzut naruszenia art. 58 § 1 pkt 3 p.p.s.a. poprzez odrzucenie skargi wniesionej od decyzji określającej kwotę zobowiązania podatkowego. W sentencji zaskarżonego postanowienia wyraźnie bowiem wskazano, że odrzucona została skarga w sprawie celnej. Z tego też powodu nie są trafne wskazane w skardze kasacyjnej zarzuty naruszenia prawa materialnego, to jest art. 4 Ordynacji podatkowej oraz art. 5 ust. 1 pkt 3 w związku z art. 2 pkt 9 ustawy o podatku od towarów i usług, skoro odnoszą się one do objętej zaskarżoną decyzją sprawy podatkowej, do której - co wskazano wyżej - nie odnosiło się zaskarżone postanowienie Sądu pierwszej instancji.
Nie jest także trafny zarzut naruszenia art. 41 ust. 2 ustawy o doradztwie podatkowym poprzez uznanie, że doradca podatkowy nie może być pełnomocnikiem w postępowaniu sądowoadministracyjnym w sprawie kontroli decyzji jednocześnie określającej kwotę długu celnego oraz kwoty zobowiązania podatkowego w podatku od towarów i usług.
Przede wszystkim podkreślić należy, że dla oceny, czy skarga obarczona była brakami formalnymi, miarodajny jest stan prawny obowiązujący w dacie składania tejże skargi. Z akt sprawy wynika, że podpisana przez doradcę podatkowego skarga P.-N. S.A. opatrzona została datą 19 stycznia 2010 r., a do organu administracji wpłynęła w dniu 21 stycznia 2010 r.
Zgodnie z art. 35 § 1 p.p.s.a. pełnomocnikiem strony w postępowaniu przed sądem administracyjnym może być adwokat lub radca prawny, a także inne osoby, jeżeli przewidują to przepisy szczególne. Do takich należy art. 41 ust. 2 ustawy o doradztwie podatkowym. Przepis ten - w dacie składania przedmiotowej skargi - stanowił: "Doradca podatkowy uprawniony jest do występowania w charakterze pełnomocnika w postępowaniu w zakresie sądowej kontroli decyzji administracyjnych w sprawach dotyczących obowiązków podatkowych". Definicję obowiązku podatkowego zawiera art. 4 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym obowiązkiem podatkowym jest wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach. Cło nie wynika z ustaw podatkowych, lecz z ustawy z dnia 19 marca 2004 r. Prawo celne (Dz. U. Nr 68, poz. 622 ze zm.). Oznacza to, że w dacie składania przedmiotowej skargi na decyzję Dyrektora Izby Celnej w W. z dnia [...] grudnia 2009 r. doradca podatkowy nie mógł być pełnomocnikiem strony w postępowaniu sądowym dotyczącym kontroli legalności tej decyzji w zakresie rozstrzygnięcia dotyczącego sprawy celnej, a więc nie mógł w szczególności podpisać takiej skargi w imieniu strony. Stanowisko takie wynikało z literalnej wykładni powołanego wyżej przepisu i w żadnym razie nie może być uznane za ograniczanie skarżącej prawa do sądu, określonego w art. 45 ust. 1 Konstytucji RP. W dacie składania przedmiotowej skargi prawo do sądu w postępowaniu sądowoadministracyjnym dotyczącym kontroli legalności rozstrzygnięcia organu administracyjnego podjętego w sprawie celnej skarżąca spółka mogła realizować samodzielnie (działając przez swoje organy), bądź przez pełnomocnika, określonego w art. 35 § 1 p.p.s.a. lub w przepisach szczególnych - jeżeli takie przepisy uprawniały (bądź nie wykluczały) do reprezentowania strony w postępowania sądowoadministracyjnym w sprawie celnej.
Marginalnie należy zauważyć, że ustawą z dnia z dnia 10 czerwca 2010 r. o zmianie ustawy o doradztwie podatkowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 122, poz. 826) znowelizowano m.in. art. 41 ust. 1 i 2 ustawy o doradztwie podatkowym. Od dnia wejścia w życie tej nowelizacji (7 sierpnia 2010 r.) doradca podatkowy jest uprawniony do występowania w charakterze pełnomocnika w postępowaniu w zakresie sądowej kontroli decyzji, postanowień i innych aktów administracyjnych w sprawach obowiązków podatkowych i celnych oraz w sprawach egzekucji administracyjnej związanej z tymi obowiązkami.
Mając na uwadze wskazane powody Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 185 § 1 p.p.s.a. orzekł jak w punkcie 1. sentencji postanowienia.
Odnosząc się do wniosku strony wnoszącej skargę kasacyjną o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego należy zauważyć, że Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z dnia 4 lutego 2008 r., sygn. akt I OPS 4/07 (ONSAiWSA 2008, nr 3, poz. 42), wyjaśnił, iż przepisy art. 203 i 204 p.p.s.a. nie mają zastosowania, gdy przedmiotem skargi kasacyjnej jest postanowienie sądu pierwszej instancji kończące postępowanie w sprawie. Do wspomnianej kategorii należy postanowienie o odrzuceniu skargi. Obowiązek respektowania przytoczonego stanowiska przez Naczelny Sąd Administracyjny w składzie orzekającym w tej sprawie wynika z ogólnie wiążącej mocy uchwał (art. 269 § 1 p.p.s.a.).
PG