Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Gabriela Jyż po rozpoznaniu w dniu 24 marca 2015 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej zażalenia P. K. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w G. W. z dnia 3 lutego 2015 r. sygn. akt I SA/Go 607/14 w zakresie odmowy przyznania prawa pomocy w zakresie częściowego zwolnienia od kosztów sądowych oraz ustanowienia pełnomocnika w sprawie za skargi P. K. na decyzję Dyrektora Izby Celnej w Rz. z dnia [...] sierpnia 2014 r. nr [...] w przedmiocie podatku akcyzowego postanawia: oddalić zażalenie
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 3 lutego 2015 r., Wojewódzki Sąd Administracyjny w G. W. przyznał P. K. prawo pomocy w zakresie częściowym w ten sposób, że zwolnił go od obowiązku uiszczenia wpisu sądowego, a w pozostałym zakresie wniosek oddalił.
W uzasadnieniu Sąd I instancji podniósł, że sytuacja materialna P. K. nie nosi znamion wyjątkowości na tyle, aby zwolnić go od kosztów sądowych w całości. Z oświadczenia zawartego we wniosku o przyznanie prawa pomocy wynika, że skarżący nie pracuje i nie posiada środków umożliwiających pokrycie kosztów procesu i ustanowienia pełnomocnika. W czerwcu 2013 r. zakończył prowadzenie działalności gospodarczej. Uzyskuje dochód z wynajmu mieszkania w kwocie 400 zł brutto miesięcznie. Pozostaje na utrzymaniu rodziny. Posiada mieszkanie o pow. 41,3 m², które jest objęte zajęciem komorniczym. Nie posiada nieruchomości czy rzeczy ruchomych, które mógłby zbyć. W toku postępowania skarżący wskazał, że rachunki bankowe są zajęte przez komornika Urzędu Skarbowego lub komornika sądowego w S.. Podniósł, że przeciwko niemu w Niemczech prowadzone jest postępowanie upadłościowe. Oświadczył, że jest żonaty. Małżonka prowadzi działalność gospodarczą, lecz skarżący nie zna jej dochodów. Powołał się przy tym na obowiązującą w jego małżeństwie rozdzielność majątkową. W załączeniu przedłożył kserokopie umowy o wyłączeniu małżeńskiej wspólności ustawowej (akt notarialny Rep. A nr [...] z dnia [...] listopada 1999 r.) oraz rocznych zeznań podatkowych PIT-36L za lata 2012-2013. Wskazano w nich, że w 2012r. przychód wyniósł 7.109.006,52 zł, zaś koszty uzyskania przychodu 7.519.375,34 zł, strata 410.368,82 zł. W 2013r. przychód wyniósł 685.713,26 zł, zaś koszty uzyskania przychodu 895.254,54 zł, strata 209.541,28 zł.
Sąd I instancji podkreślił, że mimo, iż skarżący nie posiada źródła dochodu, oszczędności ani majątku to nie jest on pozbawiony źródła utrzymania. Powyższe z tego względu, że uzyskuje pomoc finansową od swojej małżonki S. K., która udziela mu wsparcia, jak sam określił, w miarę ewentualnych jego potrzeb. Żona posiada stałe źródło dochodów z tytułu prowadzonej samodzielnie działalności gospodarczej. Ponadto skarżący uzyskuje miesięczne dochody z tytułu najmu mieszkania. Obowiązek udzielenia wzajemnej pomocy przez małżonków i przyczynienia się do zaspokojenia potrzeb stworzonej przez nich rodziny znajduje swoje umocowanie prawne w przepisach Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (art. 13 i 27 ustawy z 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 2012 r., poz. 788; dalej: k.r.i.o.). Z tego obowiązku nie zwalnia nawet ustrój rozdzielności majątkowej panujący w małżeństwie. Fakt zawarcia między małżonkami umowy ustanawiającej rozdzielność majątkową pozostaje bez znaczenia dla oceny sytuacji majątkowej osoby ubiegającej się o przyznanie prawa pomocy w postępowaniu przed sądem administracyjnym. Rozdzielność majątkowa nie zwalnia od obowiązku udzielania pomocy drugiemu małżonkowi, dotyczy ona bowiem wyłącznie ich majątku, a nie wzajemnych obowiązków. Biorąc jednak pod uwagę ilość spraw zainicjowanych przez skarżącego przed Sądem administracyjnym, w których skarżący został wezwany do uiszczenia wpisu, a także mając na uwadze wysokość tych opłat uznano, że jednorazowe poniesienie tego wydatku mogłoby spowodować uszczerbek w środkach utrzymania koniecznego wnioskodawcy i jego żony.