Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący : sędzia NSA Piotr Piszczek po rozpoznaniu w dniu 15 września 2020 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej zażalenia Dyrektora Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Szczecinie na postanowienie zawarte w punkcie czwartym wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 7 maja 2020 r., sygn. akt I SAB/Sz 7/20 w przedmiocie zwrotu kosztów postępowania sądowego w sprawie ze skargi Spółki A na przewlekłe prowadzenie postępowania przez Dyrektora Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Szczecinie w przedmiocie zarzutów zgłoszonych w postępowaniu egzekucyjnym postanawia: oddalić zażalenie.
Wyrokiem z 7 maja 2020 r., sygn. akt I SAB/Sz 7/20, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie, w sprawie ze skargi Spółki A na przewlekłe prowadzenie postępowania przez Dyrektora Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w przedmiocie zarzutów zgłoszonych w postępowaniu egzekucyjnym, stwierdził, że Dyrektor Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych dopuścił się przewlekłego prowadzenia postępowania w załatwieniu wniosku strony skarżącej w przedmiocie zarzutów egzekucyjnych (pkt 1 wyroku), stwierdził, że przewlekłość ta nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa (pkt 2 wyroku) oraz oddalił skargę w pozostałym zakresie (pkt 3 wyroku). Ponadto Sąd zasądził od organu na rzecz spółki 597 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania (pkt 4 wyroku).
W uzasadnieniu Sąd pierwszej instancji wskazał, że o kosztach postępowania orzekł na podstawie art. 200 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm., dalej: p.p.s.a.) oraz że na te koszty składa się wpis od skargi (100 zł), wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika w stawce wynikającej z § 14 ust. 1 pkt 1 lit. c rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2018, poz. 256) (480 zł) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł).
Zażalenie na postanowienie zawarte w pkt 4 wyroku złożył Dyrektor Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Organ wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez ich stosunkowe rozdzielenie lub wzajemne zniesienie, ewentualnie uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy w tym zakresie Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Szczecinie do ponownego rozpoznania, zasądzenie kosztów postępowania zażaleniowego a w razie nieuwzględnienia zażalenia - nieobciążanie organu kosztami zastępstwa procesowego.
Zaskarżonemu postanowieniu zarzucił naruszenie przepisów postępowania sądowoadministracyjnego, art. 206 p.p.s.a. poprzez jego niezastosowanie polegające na nierozdzieleniu zwrotu kosztów postępowania bądź zaniechaniu ich wzajemnego zniesieniu, gdy z akt sprawy wynika, że istniały ku temu powody.
W odpowiedzi na zażalenie spółka wniosła o jego oddalenie.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje.
Stosownie do art. 200 p.p.s.a. w razie uwzględnienia skargi przez sąd pierwszej instancji przysługuje skarżącemu od organu, który wydał zaskarżony akt lub podjął zaskarżoną czynność albo dopuścił się bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania zwrot kosztów postępowania niezbędnych do celowego dochodzenia praw. Zgodnie natomiast z art. 205 § 2 p.p.s.a. do niezbędnych kosztów postępowania strony reprezentowanej przez adwokata lub radcę prawnego zalicza się ich wynagrodzenie, jednakże nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach.
Art. 206 p.p.s.a. stwierdza, że w razie częściowego uwzględnienia skargi sąd może w uzasadnionych przypadkach zasądzić na rzecz skarżącego od organu tylko część kosztów, w szczególności jeżeli skarga została uwzględniona w części niewspółmiernej w stosunku do wartości przedmiotu sporu ustalonej w celu pobrania wpisu. Przepis ten przyznaje sądom administracyjnym uprawnienie do obniżenia kwoty należnych kosztów postępowania w sytuacji wystąpienia szczególnych okoliczności. Możliwość miarkowania, a nawet odstąpienia od zasądzenia zwrotu kosztów na rzecz skarżącego od organu w postępowaniu przed sądem administracyjnym pierwszej instancji w przypadku, o którym mowa w art. 206 p.p.s.a., powiązano z pojęciem niedookreślonym, jakie stanowi "uzasadniony przypadek". W orzecznictwie podkreśla się, że "uzasadnionym przypadkiem", o którym mowa w art. 206 p.p.s.a. może być przypadek sprawy sądowoadministracyjnej, w której wystąpiły następujące okoliczności: niewielki wkład pracy pełnomocnika wobec treści skargi i jej seryjności, inicjowanie podobnych postępowań sądowych przez stronę, brak skonkretyzowania umowy między stroną skarżącą, a jej pełnomocnikiem, istnienie wątpliwości, czy rzeczywistą intencją skargi jest doprowadzenie do usunięcia bezczynności organu, czy też uzyskanie zasądzenia kosztów zastępstwa procesowego (zob. postanowienie NSA z 13 września 2016 r., sygn. akt I OZ 930/16 oraz wyrok NSA z 14 lutego 2017 r., sygn. akt I OSK 2642/16). Katalog przesłanek uzasadniających skorzystanie przez sąd z tego uprawnienia jest otwarty.