Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Włodzimierz Ryms Sędziowie NSA Izabella Kulig-Maciszewska (spr.) Zbigniew Rausz po rozpoznaniu w dniu 29 listopada 2004 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi M. Z. o stwierdzenie, że nastąpiła przewlekłość postępowania przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Warszawie w sprawie ze skargi M. Z. na decyzję Głównego Inspektora Transportu Drogowego z dnia 26 stycznia 2004 r. Nr [...] w przedmiocie wymierzenia kary pieniężnej za wykonywanie przewozu na potrzeby własne bez opłaty p o s t a n a w i a: oddalić skargę
M. Z. wniósł skargę o stwierdzenie, że nastąpiła przewlekłość postępowania przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Warszawie w sprawie z jego skargi na decyzję Głównego Inspektora Transportu Drogowego z dnia 26 stycznia 2004 r., w przedmiocie wymierzenia kary pieniężnej za wykonywanie przewozu na potrzeby własne bez opłaty.
Skarżący podniósł, że od dnia 29 lutego 2004 r., kiedy to złożył skargę na cytowaną decyzję organu, bezskutecznie oczekuje na rozstrzygnięcie Sądu. W związku z tak długim okresem oczekiwania, M. Z. wniósł o przyznanie mu odszkodowania w kwocie 5.000 zł, zgodnie z ustawą z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz.U. Nr 179, poz. 1843).
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga jest bezzasadna i jako taka podlega oddaleniu.
Skarga o stwierdzenie, że w postępowaniu przed wojewódzkim sądem administracyjnym nastąpiła przewlekłość postępowania - stosownie do art. 1 ust. 1 powoływanej ustawy - może być uwzględniona, w przypadku stwierdzenia naruszenia prawa strony, na skutek działania lub bezczynności sądu, do rozpoznania jej sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki. Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy, o zwłoce można mówić wówczas, jeżeli postępowanie w sprawie trwa dłużej, niż jest to konieczne dla wyjaśnienia istotnych w sprawie okoliczności faktycznych i prawnych. Analizując, czy w sprawie nastąpiła przewlekłość postępowania, należy uwzględnić ocenę terminowości i prawidłowości czynności sądowych, biorąc pod uwagę charakter sprawy, stopień faktycznej i prawnej jej zawiłości, znaczenie dla strony, która wniosła skargę, rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania. Ocena ta nie może być oderwana od obowiązku sądu rozpoznawania wszystkich wniesionych do sądu spraw bez nieuzasadnionej zwłoki.
Wskazać należy, iż skarga wpłynęła do Sądu w dniu 5 kwietnia 2004 r. i po terminowym oraz prawidłowym wykonaniu wstępnych czynności sądowych (m.in. rozstrzygnięciu o wniosku strony o zwolnienie od kosztów sądowych), sprawa oczekuje na wyznaczenie terminu rozprawy. Sam skarżący nie przytoczył w skardze okoliczności uzasadniających twierdzenie, iż w jego sprawie nastąpiła przewlekłość postępowania.
Ponadto, stosownie do przepisu § 31 ust. 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 18 września 2003 r. - Regulamin wewnętrznego urzędowania wojewódzkich sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 169, poz. 1646) sprawy wniesione do sądu rozpoznaje się według kolejności ich wpływu, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Zasada rozpoznawania spraw według kolejności ich wpływu oznacza, że sprawa skarżącego nie może być rozpoznana (nie można wyznaczyć terminu rozprawy) przed rozpoznaniem spraw wniesionych wcześniej.
Istnieje jednak podstawa do rozpoznania sprawy poza kolejnością, w drodze zarządzenia prezesa sądu, jeżeli jest to uzasadnione (§ 31 ust. 2 powołanego rozporządzenia). Skorzystanie z tego trybu wymaga wystąpienia z takim wnioskiem przez stronę oraz podania okoliczności uzasadniających rozpoznanie sprawy poza kolejnością. Jednocześnie, obowiązująca od 1 stycznia 2004 r. ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz.1270 ze zm.) przewiduje postępowanie uproszczone. Tryb ten pozwala na szybsze rozpoznanie sprawy bez wyznaczania rozprawy, jednakże zgodnie z art. 119 pkt 2 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, konieczny jest w tym przedmiocie odpowiedni wniosek strony. Stwarza to możliwość szybkiego rozpoznania zwłaszcza spraw, których stopień faktycznej i prawnej zawiłości nie jest znaczny a charakter sprawy i jej znaczenie dla strony przemawia za szybkim rozpoznaniem sprawy.
Ze skargi na przewlekłość postępowania, ani też z akt sprawy nie wynika, aby M. Z. występował z wnioskiem do prezesa sądu o rozpoznanie sprawy poza kolejnością, jak też z wnioskiem o skierowanie sprawy do rozpoznania w trybie uproszczonym, a tym samym skarżący nie wykorzystał środków pozwalających na szybsze rozpoznanie jego sprawy, bez oczekiwania na rozpoznanie sprawy według kolejności wpływu.
Mając powyższe na uwadze, Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki, orzekł jak w sentencji.