Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Marek Stojanowski Sędziowie NSA Jolanta Rudnicka (spr.) Małgorzata Miron po rozpoznaniu w dniu 8 listopada 2019 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi R. S. na przewlekłość postępowania przed Naczelnym Sądem Administracyjnym w sprawie ze skargi kasacyjnej R. S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 6 grudnia 2018 r., sygn. akt IV SAB/Po 53/18 w sprawie ze skargi R. S. na przewlekłe prowadzenie postępowania przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Poznaniu w przedmiocie zasiłku okresowego postanawia: oddalić skargę na przewlekłość postępowania.
W dniu 11 września 2019 r. (data prezentaty) do Naczelnego Sądu Administracyjnego wpłynęła skarga R. S. na przewlekłość postępowania przed tym sądem w sprawie o sygn. akt I OSK 725/19, ze skargi kasacyjnej od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 6 grudnia 2018 r., sygn. akt IV SAB/Po 53/18 w sprawie ze skargi R. S. na przewlekłe prowadzenie postępowania przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Poznaniu w przedmiocie zasiłku okresowego. W uzasadnieniu skargi na przewlekłość wniósł o zasądzenie zadośćuczynienia w wysokości 20.000 zł oraz nadanie orzeczeniu rygoru natychmiastowej wykonalności.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje:
Skarga na przewlekłość postępowania nie zasługuje na uwzględnienie i jako taka podlega oddaleniu.
Skarga o stwierdzenie, że w postępowaniu przed sądem administracyjnym nastąpiła przewlekłość postępowania może być uwzględniona, jeżeli są podstawy do przyjęcia, że na skutek działania lub bezczynności sądu naruszone zostało prawo strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki (art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki - Dz. U. z 2018 r., poz. 75, dalej, jako: "ustawa"). Konieczne jest więc ustalenie, że wystąpiła zwłoka w postępowaniu sądowym (przewlekłość postępowania) oraz że jest ona nieuzasadniona. Stosownie do art. 2 wskazanej ustawy, o nieuzasadnionej zwłoce można mówić wówczas, jeżeli postępowanie w sprawie trwa dłużej, niż to konieczne, uwzględniając ocenę terminowości i prawidłowości czynności sądowych, ale także zachowań stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania. Ocena ta nie może być oderwana od obowiązku sądu rozpoznania wszystkich spraw wniesionych do sądu bez nieuzasadnionej zwłoki, przy zachowaniu zasady rozpoznawania spraw według kolejności ich wpływu oraz uwzględnieniu przepisów nakazujących rozpoznanie niektórych rodzajów spraw w ustawowo określonych terminach.
Ustawa nie określa, wprost jaki okres oczekiwania na rozpoznanie sprawy należy uznać za nieuzasadnioną zwłokę. Pewna wskazówka wynika jednak z art. 14 ustawy, który stanowi, że skarżący może wystąpić z nową skargą w tej samej sprawie po upływnie 12 miesięcy. W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego wskazuje się, że ustawodawca uznał za przewlekłe takie postępowanie, które trwa dłużej niż 12 miesięcy. Przy czym, jeżeli postępowanie trwa dłużej niż 12 miesięcy nie oznacza to samo przez się, że nastąpiła przewlekłość postępowania w rozumieniu tej ustawy (por. postanowienia NSA: z dnia 7 marca 2014 r., sygn. akt II OPP 14/14, z dnia 25 lipca 2013 r., sygn. akt II OPP 25/13, z dnia 19 sierpnia 2011 r., II OPP 27/11, z dnia 3 października 2014 r., sygn. akt I OPP 101/14). Istotne są, bowiem również ustalenia faktyczne danej sprawy.
Stosownie do przepisu § 42 ust. 2 uchwały Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 listopada 2010 r. w sprawie regulaminu wewnętrznego urzędowania Naczelnego Sądu Administracyjnego (M.P. Nr 86, poz. 1007 ze zm.) Przewodniczący Wydziału w zarządzeniu o wyznaczeniu posiedzenia jawnego albo niejawnego w składzie trzech sędziów przydziela sprawy sędziom wydziału według kolejności ich wpływu, z wyłączeniem spraw wymienionych w powołanym przepisie Regulaminu bądź spraw, w których szybszy termin rozpoznania wynika z przepisów szczególnych. Powyższe oznacza, że sprawa wniesiona później nie może być rozpoznana przed rozpoznaniem spraw, które zostały wniesione do sądu wcześniej. Dotyczy to również spraw podlegających szybszemu rozpoznaniu. To znaczy, że nawet jeżeli wpływa do Sądu sprawa podlegająca - ze względu na jej przedmiot - szybszemu wyznaczeniu na posiedzenie, to i tak nie może ona zostać wyznaczona przed innymi sprawami podlegającymi rozpoznaniu poza kolejnością, które wpłynęły do sądu wcześniej. W każdej sprawie, niezależnie od jej przedmiotu, to liczba spraw wpływających do Sądu jest przyczyną oczekiwania na wyznaczenie terminu rozprawy.
Istnieją podstawy do szybszego rozpoznawania spraw wynikające z przepisów ww. Regulaminu regulujących tryb postępowania umożliwiający rozpoznanie sprawy poza kolejnością. Ma to szczególne znaczenie w sprawach, w których stopień faktycznej i prawnej zawiłości nie jest znaczny, a ich charakter prawny i znaczenie dla strony przemawia za szybszym rozpoznaniem sprawy. Takie możliwości stwarza zarządzenie rozpoznania sprawy poza kolejnością, jeżeli strona przedstawi powody uzasadniające rozpoznanie sprawy poza kolejnością (§ 42 ust. 5 Regulaminu).
W sprawie niniejszej skarga kasacyjna została przekazana Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu w dniu 18 marca 2019 r. (data prezentaty). Po prawidłowym i terminowym wykonaniu wstępnych czynności sądowych, sprawa oczekiwała na wyznaczenie terminu zgodnie z kolejnością wpływu. Podkreślić należy, iż sprawy muszą być wyznaczane na terminy rozpraw zgodnie z kolejnością wpływu. Ta kwestia nie może zostać pominięta przez Sąd. Z akt nie wynika, aby którakolwiek ze stron, w szczególności strona zarzucająca Sądowi odwoławczemu przewlekłość, złożyła wniosek o przyspieszenie rozpoznania sprawy w trybie powołanego § 42 ust. 5 Regulaminu. W ocenie NSA, okresu oczekiwania na wyznaczenie terminu rozprawy w tej sprawie, nie można uznać za nieuzasadnioną zwłokę sądu.
W tym stanie rzeczy Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy, orzekł jak w sentencji postanowienia.