Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Jacek Chlebny (przewodniczący) Sędziowie NSA: Maciej Dybowski (sprawozdawca) Czesława Nowak - Kolczyńska (współsprawozdawca) Maria Wiśniewska Marek Stojanowski Jolanta Sikorska Olga Żurawska - Matusiak po rozpoznaniu w dniu 16 kwietnia 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku X z siedzibą w [...] o dopuszczenie do udziału w charakterze uczestnika w sprawie z wniosku Rzecznika Praw Obywatelskich o podjęcie przez skład siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego, na podstawie art. 264 § 2 w związku z art. 15 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2017 r. poz. 1369 ze zm.), uchwały mającej na celu wyjaśnienie przepisów prawnych, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych: postanawia: odmówić dopuszczenia X z siedzibą w [...] do udziału w postępowaniu sądowym w charakterze uczestnika U Z A S A D N I E N I E Rzecznik Praw Obywatelskich na podstawie art. 264 § 2 w związku z art. 15 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2017 r. poz. 1369 ze zm., dalej: ppsa), w związku z ujawnionymi rozbieżnościami w orzecznictwie, złożył do Naczelnego Sądu Administracyjnego wniosek z dnia [...] października 2017 r. o rozstrzygnięcie następującego zagadnienia prawnego: "Czy art. 43 ust. 2 w zw. z art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U. z 2016 r., poz. 922; dalej jako: uodo) i art. 22 uodo w zw. z art. 7, 75 i 77 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2017 r. poz. 1257; dalej jako: kpa) dopuszcza ograniczenie dowodów, jakie w prowadzonym postępowaniu powinien uwzględnić organ do spraw ochrony danych osobowych - Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych (GIODO), a w konsekwencji czy ustalając przynależność do Kościoła Katolickiego dla potrzeb zastosowania przepisów uodo, GIODO musi opierać się wyłącznie na akcie chrztu z właściwą adnotacją wskazującą na dopełnienie wewnętrznych procedur kościelnych? Czy ustalając przynależność osoby do kościoła lub związku wyznaniowego dla potrzeb zastosowania art. 43 ust. 2 w zw. z art. 43 ust. 1 pkt 3 uodo organ powinien oprzeć się wyłącznie na dowodach wynikających z regulacji wewnętrznych danego kościoła lub związku wyznaniowego także wówczas, gdy przedstawienie takiego dowodu z przyczyn niezależnych od strony jest niemożliwe?" Pismem z [...] lutego 2018 r. X z siedzibą w [...] (dalej X) wniosło o dopuszczenie do udziału w charakterze strony w postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym w sprawie z wniosku Rzecznika Praw Obywatelskich. W uzasadnieniu wniosku X wskazało na istotny związek tej sprawy ze swoją działalnością statutową. Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje: W myśl art. 9 ppsa organizacja społeczna, w zakresie swojej działalności statutowej, może brać udział w postępowaniu w przypadkach określonych w tej ustawie. Wypada zatem podkreślić, że zgodnie z art. 33 § 2 ppsa, udział w charakterze uczestnika może zgłosić również osoba, która nie brała udziału w postępowaniu administracyjnym, jeżeli wynik tego postępowania dotyczy jej interesu prawnego, a także organizacja społeczna, o której mowa w art. 25 § 4 ppsa, w sprawach innych osób, jeżeli sprawa dotyczy zakresu jej statutowej działalności. W charakterze uczestnika organizacja społeczna może przystąpić do danego postępowania, jeżeli: 1) wynik tego postępowania dotyczy jej interesu prawnego i brała udział w toczącym się uprzednio postępowaniu administracyjnym, ale nie wniosła skargi (art. 33 § 1 ppsa); 2) wynik tego postępowania dotyczy jej interesu prawnego, ale nie brała udziału w toczącym się uprzednio postępowaniu administracyjnym (art. 33 § 2 in principio ppsa); 3) wynik tego postępowania dotyczy interesu prawnego innych osób, a sprawa dotyczy zakresu jej statutowej działalności (art. 33 § 2 in fine ppsa). Dla oceny złożonego wniosku o przystąpienie do udziału w postępowaniu kluczowe znaczenie ma jego charakter. Należało zatem uwzględnić, że postępowanie w sprawie podjęcia uchwały mającej na celu wyjaśnienie przepisów prawnych, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych (art. 15 § 1 pkt 2 ppsa), nie jest postępowaniem "w sprawach innych osób" w rozumieniu art. 33 § 2 ppsa. W postępowaniu zainicjowanym abstrakcyjnym pytaniem prawnym, o którym mowa w art. 15 § 1 pkt 2 ppsa mogą uczestniczyć podmioty wnoszące o podjęcie uchwały lub w ich zastępstwie osoby przez nie upoważnione oraz wskazane w art. 265 ppsa Nie mogą zatem brać w nim udziału inne podmioty, nawet wtedy, gdy uważają, że wynik tego postępowania dotyczy ich interesu prawnego. Skoro zatem niniejsze postępowanie dotyczy wniosku złożonego w trybie art. 264 § 2 w zw. z art. 15 § 1 pkt 2 ppsa należało przyjąć, że ustawa procesowa nie przewiduje udziału organizacji społecznej w postępowaniu o podjęcie uchwały abstrakcyjnej. W związku z tym Naczelny Sąd Administracyjny nie znalazł podstaw do dopuszczenia do udziału w sprawie X z siedzibą w [...]. Mając na uwadze powyższe Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 33 § 2 w zw. z art. 193 ppsa, postanowił jak w sentencji. P O S T A N O W I E N I E Dnia 16 kwietnia 2018 r. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Jacek Chlebny (przewodniczący) Sędziowie NSA: Maciej Dybowski (sprawozdawca) Czesława Nowak - Kolczyńska (współsprawozdawca) Maria Wiśniewska Marek Stojanowski Jolanta Sikorska Olga Żurawska - Matusiak po rozpoznaniu w dniu 16 kwietnia 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Y z siedzibą w [...] o dopuszczenie do udziału w charakterze uczestnika w sprawie z wniosku Rzecznika Praw Obywatelskich o podjęcie przez skład siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego, na podstawie art. 264 § 2 w związku z art. 15 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2017 r. poz. 1369 ze zm.), uchwały mającej na celu wyjaśnienie przepisów prawnych, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych postanawia: odmówić dopuszczenia Y z siedzibą w [...] do udziału w postępowaniu sądowym w charakterze uczestnika U Z A S A D N I E N I E Rzecznik Praw Obywatelskich na podstawie art. 264 § 2 w związku z art. 15 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2017 r. poz. 1369 ze zm., dalej: ppsa), w związku z ujawnionymi rozbieżnościami w orzecznictwie, złożył do Naczelnego Sądu Administracyjnego wniosek z dnia [...] października 2017 r. o rozstrzygnięcie następującego zagadnienia prawnego: "Czy art. 43 ust. 2 w zw. z art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U. z 2016 r., poz. 922; dalej jako: uodo) i art. 22 uodo w zw. z art. 7, 75 i 77 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2017 r. poz. 1257; dalej jako: kpa) dopuszcza ograniczenie dowodów, jakie w prowadzonym postępowaniu powinien uwzględnić organ do spraw ochrony danych osobowych - Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych (GIODO), a w konsekwencji czy ustalając przynależność do Kościoła Katolickiego dla potrzeb zastosowania przepisów uodo, GIODO musi opierać się wyłącznie na akcie chrztu z właściwą adnotacją wskazującą na dopełnienie wewnętrznych procedur kościelnych? Czy ustalając przynależność osoby do kościoła lub związku wyznaniowego dla potrzeb zastosowania art. 43 ust. 2 w zw. z art. 43 ust. 1 pkt 3 uodo organ powinien oprzeć się wyłącznie na dowodach wynikających z regulacji wewnętrznych danego kościoła lub związku wyznaniowego także wówczas, gdy przedstawienie takiego dowodu z przyczyn niezależnych od strony jest niemożliwe?" Pismem z [...] marca 2018 r. Y z siedzibą w [...] (dalej Y) wniosło o dopuszczenie do udziału w charakterze strony w postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym w sprawie z wniosku Rzecznika Praw Obywatelskich. W uzasadnieniu wniosku Y wskazało na przeszkody w uzyskaniu dostępu przez byłych członków związków wyznaniowych do ich danych osobowych, w szczególności powołując się na art. 31 § 1 kpa i art. 9 ppsa oraz na postanowienia Statutu Stowarzyszenia. Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje: W myśl art. 9 ppsa organizacja społeczna, w zakresie swojej działalności statutowej, może brać udział w postępowaniu w przypadkach określonych w tej ustawie. Wypada zatem podkreślić, że zgodnie z art. 33 § 2 ppsa, udział w charakterze uczestnika może zgłosić również osoba, która nie brała udziału w postępowaniu administracyjnym, jeżeli wynik tego postępowania dotyczy jej interesu prawnego, a także organizacja społeczna, o której mowa w art. 25 § 4 ppsa, w sprawach innych osób, jeżeli sprawa dotyczy zakresu jej statutowej działalności. W charakterze uczestnika organizacja społeczna może przystąpić do danego postępowania, jeżeli: 1) wynik tego postępowania dotyczy jej interesu prawnego i brała udział w toczącym się uprzednio postępowaniu administracyjnym, ale nie wniosła skargi (art. 33 § 1 ppsa); 2) wynik tego postępowania dotyczy jej interesu prawnego, ale nie brała udziału w toczącym się uprzednio postępowaniu administracyjnym (art. 33 § 2 in principio ppsa); 3) wynik tego postępowania dotyczy interesu prawnego innych osób, a sprawa dotyczy zakresu jej statutowej działalności (art. 33 § 2 in fine ppsa). Dla oceny złożonego wniosku o przystąpienie do udziału w postępowaniu kluczowe znaczenie ma jego charakter. Należało zatem uwzględnić, że postępowanie w sprawie podjęcia uchwały mającej na celu wyjaśnienie przepisów prawnych, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych (art. 15 § 1 pkt 2 ppsa), nie jest postępowaniem "w sprawach innych osób" w rozumieniu art. 33 § 2 ppsa. W postępowaniu zainicjowanym abstrakcyjnym pytaniem prawnym, o którym mowa w art. 15 § 1 pkt 2 ppsa mogą uczestniczyć podmioty wnoszące o podjęcie uchwały lub w ich zastępstwie osoby przez nie upoważnione oraz wskazane w art. 265 ppsa. Nie mogą zatem brać w nim udziału inne podmioty, nawet wtedy, gdy uważają, że wynik tego postępowania dotyczy ich interesu prawnego. Skoro zatem niniejsze postępowanie dotyczy wniosku złożonego w trybie art. 264 § 2 w zw. z art. 15 § 1 pkt 2 ppsa należało przyjąć, że ustawa procesowa nie przewiduje udziału organizacji społecznej w postępowaniu o podjęcie uchwały abstrakcyjnej. W związku z tym Naczelny Sąd Administracyjny nie znalazł podstaw do dopuszczenia do udziału w sprawie Y z siedzibą w [...]. Mając na uwadze powyższe Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 33 § 2 w zw. z art. 193 ppsa, postanowił jak w sentencji.
P O S T A N O W I E N I E
Dnia 16 kwietnia 2018 r.
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie:
Przewodniczący Sędzia NSA Jacek Chlebny (przewodniczący)
Sędziowie NSA: Maciej Dybowski (sprawozdawca)
Czesława Nowak - Kolczyńska (współsprawozdawca)
M. W.
M. S.
J. S.
O. Ż. - M. po rozpoznaniu w dniu 16 kwietnia 2018 r.
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku X z siedzibą w [...] o dopuszczenie do udziału w charakterze uczestnika w sprawie z wniosku Rzecznika Praw Obywatelskich o podjęcie przez skład siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego, na podstawie art. 264 § 2 w związku z art. 15 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2017 r. poz. 1369 ze zm.), uchwały mającej na celu wyjaśnienie przepisów prawnych, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych:
postanawia:
odmówić dopuszczenia X z siedzibą w [...] do udziału w postępowaniu sądowym w charakterze uczestnika
U Z A S A D N I E N I E
Rzecznik Praw Obywatelskich na podstawie art. 264 § 2 w związku z art. 15 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2017 r. poz. 1369 ze zm., dalej: ppsa), w związku z ujawnionymi rozbieżnościami w orzecznictwie, złożył do Naczelnego Sądu Administracyjnego wniosek z dnia [...] października 2017 r. o rozstrzygnięcie następującego zagadnienia prawnego:
"Czy art. 43 ust. 2 w zw. z art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U. z 2016 r., poz. 922; dalej jako: uodo) i art. 22 uodo w zw. z art. 7, 75 i 77 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2017 r. poz. 1257; dalej jako: kpa) dopuszcza ograniczenie dowodów, jakie w prowadzonym postępowaniu powinien uwzględnić organ do spraw ochrony danych osobowych - Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych (GIODO), a w konsekwencji czy ustalając przynależność do Kościoła Katolickiego dla potrzeb zastosowania przepisów uodo, GIODO musi opierać się wyłącznie na akcie chrztu z właściwą adnotacją wskazującą na dopełnienie wewnętrznych procedur kościelnych?
Czy ustalając przynależność osoby do kościoła lub związku wyznaniowego dla potrzeb zastosowania art. 43 ust. 2 w zw. z art. 43 ust. 1 pkt 3 uodo organ powinien oprzeć się wyłącznie na dowodach wynikających z regulacji wewnętrznych danego kościoła lub związku wyznaniowego także wówczas, gdy przedstawienie takiego dowodu z przyczyn niezależnych od strony jest niemożliwe?"
Pismem z [...] lutego 2018 r. X z siedzibą w [...] (dalej X) wniosło o dopuszczenie do udziału w charakterze strony w postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym w sprawie z wniosku Rzecznika Praw Obywatelskich.
W uzasadnieniu wniosku X wskazało na istotny związek tej sprawy ze swoją działalnością statutową.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
W myśl art. 9 ppsa organizacja społeczna, w zakresie swojej działalności statutowej, może brać udział w postępowaniu w przypadkach określonych w tej ustawie. Wypada zatem podkreślić, że zgodnie z art. 33 § 2 ppsa, udział w charakterze uczestnika może zgłosić również osoba, która nie brała udziału w postępowaniu administracyjnym, jeżeli wynik tego postępowania dotyczy jej interesu prawnego, a także organizacja społeczna, o której mowa w art. 25 § 4 ppsa, w sprawach innych osób, jeżeli sprawa dotyczy zakresu jej statutowej działalności.