Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Izabella Kulig-Maciszewska Sędzia NSA Anna Łukaszewska-Macioch Sędzia WSA del. Ewa Kwiecińska (spr.) Protokolant Barbara Dąbrowska po rozpoznaniu w dniu 5 października 2009 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Dyrektora Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Poznaniu od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 13 listopada 2008 r. sygn. akt IV SAB/Po 9/08 w sprawie ze skargi O. K. na bezczynność Dyrektora Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Poznaniu w przedmiocie wymierzenia organowi grzywny za niewykonanie orzeczenia Sądu w sprawie IV SAB/Po 31/06 postanawia: 1. uchylić zaskarżony wyrok i odrzucić skargę, 2. zasądzić od O. K. na rzecz Dyrektora Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Poznaniu kwotę 237 (dwieście trzydzieści siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Wyrokiem z dnia 13 listopada 2008 r., sygn. akt IV SAB/Po 9/08, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu uwzględnił skargę O. K. na niewykonanie wyroku WSA w Poznaniu z dnia 1 lutego 2007 r., sygn. akt IV SAB/Po 31/06, i wymierzył Dyrektorowi Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Poznaniu grzywnę w kwocie 1000 zł.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu przytoczył następujące okoliczności faktyczne i prawne sprawy.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu wyrokiem z dnia 1 lutego 2007 r., IV SAB/Po 31/06 zobowiązał Dyrektora Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Poznaniu do udzielenia O. K. pisemnej informacji o powodach unieważnienia pisemnego egzaminu maturalnego z języka angielskiego na poziomie podstawowym, ze wskazaniem na naruszenie przepisów dotyczących przeprowadzania egzaminów bądź anulowania unieważnienia ww. egzaminu i wystawienia skarżącej oceny.
W uzasadnieniu Sąd wskazał, iż co prawda unieważnienie egzaminu nie musi nastąpić w formie decyzji administracyjnej, to jednak brak jest kontrargumentów, by takie organy, jak OKE i jej dyrektor, wykonując zadania administracji publicznej, wpływające na status prawny obywatela, postępowały zgodnie z zasadami ogólnymi postępowania administracyjnego, unormowanymi w k.p.a., które stanowią przecież pewien wzorzec w nawiązaniu do zasad państwa prawa.
Ponadto, zdaniem Sądu, rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 września 2004 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. z 2004 r., Nr 199, poz. 2046), wydane na podstawie delegacji ustawowej, chociaż nie zapewnia maturzystom ochrony ich praw w postępowaniu w dostateczny sposób, to z jego treści wynikają jednoznacznie pewne reguły postępowania przy unieważnianiu prac. Mowa w nim bowiem o "niesamodzielnym rozwiązywaniu zadań egzaminacyjnych przez zdającego" i "unieważnieniu egzaminu maturalnego z danego przedmiotu tego zdającego". W ocenie Sądu, nawet z tak lakonicznej regulacji rozporządzenia wynika obowiązek umotywowania unieważnienia egzaminu. Z kolei, to "umotywowanie", w świetle przepisów ustawy (art. 22 ustawy o systemie oświaty), musi polegać na wskazaniu naruszenia przepisów prawnych przez zdającego, któremu unieważniono pracę egzaminacyjną.
W wyroku tym Sąd wskazał, iż w rozpatrzonej sprawie organy nie wzięły pod uwagę standardów ustawowych w postaci prawa ucznia do jawnej i umotywowanej oceny oraz informacji o wymaganiach edukacyjnych, a uczyniły tak, odstępując od udzielenia skarżącej pisemnej informacji o powodach unieważnienia pisemnego egzaminu maturalnego bez wskazania na naruszenie przez skarżącą przepisów dotyczących przeprowadzania egzaminów, których miała się dopuścić.
Według Sądu, takie działanie organu władzy publicznej, choć podjęte w ramach określonych prawem kompetencji, poprzez swą arbitralność i wyłączenie spod kontroli i nadzoru, nie może być uznane za zgodne z prawem.
WSA w Poznaniu podkreślił, że wymóg działania na podstawie prawa, w połączeniu z zasadą zaufania, rodzi po stronie organów władzy publicznej obowiązek motywowania ich rozstrzygnięć. Zdaniem Sądu, organy w żaden sposób nie umotywowały swoich rozstrzygnięć, co wpłynęło na realne pozbawienie skarżącej wpływu na toczące się postępowanie i mogło mieć wpływ na jego skutek, a argumentacja przekazanych stronie pism ograniczona jest do wyjaśnienia, iż skutkiem braku samodzielności pracy na egzaminie jest jego unieważnienie.