Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Maria Wiśniewska sędzia NSA Monika Nowicka (spr.) sędzia del. WSA Dariusz Chaciński Protokolant starszy sekretarz sądowy Karolina Kubik po rozpoznaniu w dniu 16 grudnia 2013 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej F. w likwidacji od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 28 maja 2013 r. sygn. akt II SA/Wa 598/13 w sprawie ze skargi F. w likwidacji na postanowienie Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych z dnia [...] lutego 2013 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia niedopuszczalności odwołania postanawia: uchylić zaskarżony wyrok i odrzucić skargę.
Wyrokiem z dnia 28 maja 2013 r. (sygn. akt II SA/Wa 598/13) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę na F. w likwidacji na postanowienie Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych z dnia [...] lutego 2013 r. nr [...] stwierdzające niedopuszczalności odwołania.
Jak wynika z uzasadnienia w/w wyroku, pismem z dnia [...] sierpnia (omyłkowo określonym jako [...] sierpnia) 2012 r. nr [...] Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych poinformował Likwidatora F., że kolekcja zdjęć M., która pozostaje w dyspozycji F., stanowi część państwowego zasobu archiwalnego, o którym mowa w art. 2 ust. 2 pkt 1 oraz art. 15 ustawy z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach (Dz. U. z 2011 r. Nr 123, poz. 698 z późn. zm.), dalej: jako "ustawa o archiwach". Ponadto, w piśmie tym Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych stwierdził, że stanowisko to dotyczy wszystkich zdjęć wchodzących w skład kolekcji, bez względu na to, czy występują one w wielu egzemplarzach i czy możliwa jest identyfikacja wszystkich osób uchwyconych na fotografiach. Przekazanie w/w stanowiska Likwidatorowi F. poprzedzała ekspertyza dokumentacji, przeprowadzona w dniach [...] i [...] lipca 2012 r.
W związku z pismem Likwidatora F. z dnia [...] sierpnia 2012 r., w którym zawarte zostało wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, z powołaniem się na art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), zwanej dalej: "P.p.s.a.", Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych w kolejnym piśmie z dnia [...] września 2012 r. nr [...], (zatytułowanym: "ODPOWIEDŹ na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa") oświadczył, iż zmienił swoje dotychczasowe stanowisko, ale jedynie w zakresie nieuznania, za materiały archiwalne, odbitek pozytywowych, stanowiących powielenie tego samego zdjęcia w tym samym formacie (tzw. kolejne egzemplarze).
Pismem z dnia [...] grudnia 2012 r. [...] Likwidator F. wniósł (cyt.) "ODWOŁANIE od decyzji Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych z dnia [...] sierpnia 2012 r. [...], zmodyfikowanej pismem z dnia [...] września 2012 r. [...] (nazwanym "odpowiedzią na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa"). Następstwem tego Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych wydał postanowienie z dnia [...] lutego 2013 r. nr [...], w którym, wskazując na przepis art. 134 k.p.a., uznał niedopuszczalność odwołania F. w likwidacji od wspomnianego wyżej pisma z dnia [...] sierpnia (omyłkowo określonego jako [...] sierpnia) 2012 r. nr [...], zmodyfikowanego pismem z dnia [...] września 2012 r., a dotyczącym uznania kolekcji zdjęć M. za część państwowego zasobu archiwalnego.
W uzasadnieniu swego stanowiska, Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych podniósł, że w niniejszej sprawie zachodziła przedmiotowa niedopuszczalność odwołania, ponieważ zaskarżone stanowisko - w zakresie przynależności określonych dokumentów do państwowego zasobu archiwalnego (w rozumieniu art. 2 ust. 2 pkt 1 w związku z art. 15 ust. 1 ustawy o archiwach) - nie zostało wydane w formie decyzji administracyjnej. Podkreślono, iż nie można domniemywać formy działania organu administracji publicznej, zatem, aby organ mógł wydać decyzję - w rozumieniu art. 107 k.p.a. - musi istnieć norma prawa materialnego, dająca mu takie uprawnienie. Zaakcentowano też, iż ustawa o archiwach nie przewiduje, aby informacja Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych - w zakresie przynależności dokumentów do państwowego zasobu archiwalnego - udzielana była w formie decyzji administracyjnej. Zdaniem Naczelnego Dyrektora była to czynnośc z zakresu administracji publicznej, inna niż decyzja lub postanowienie. Zatem jej zaskarżenie do wojewódzkiego sądu administracyjnego byłoby możliwe, ale po uprzednim wezwaniu organu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 P.p.s.a.).