Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Janina Antosiewicz po rozpoznaniu w dniu 19 września 2012 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej A. D. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 5 kwietnia 2012 r., sygn. akt II SA/Wa 110/12 o odrzuceniu skargi i zwrocie wpisu w sprawie ze skargi A. D. na decyzję Rektora Szkoły [...] w Warszawie z dnia [...] listopada 2011 r., nr [...] w przedmiocie odmowy wyrażenia zgody na przedłużenie terminu złożenia pracy magisterskiej postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie
Zarządzeniem z dnia 27 lutego 2012 r. Przewodnicząca Wydziału II Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wezwała A. D. do uiszczenia wpisu sądowego od skargi na decyzję Rektora Szkoły [...] w Warszawie z dnia [...] listopada 2011 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wyrażenia zgody na przedłużenie terminu złożenia pracy magisterskiej, w terminie siedmiu dni pod rygorem odrzucenia skargi.
Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, odpis powyższego zarządzenia doręczono skarżącej w dniu 5 marca 2012 r. Termin do uiszczenia wpisu upływał zatem z dniem 12 marca 2012 r. We wskazanym terminie A. D. nie uiściła wpisu sądowego. Wpis został uiszczony w dniu 13 marca 2012 r. z uchybieniem terminu.
Wobec powyższego postanowieniem z dnia 5 kwietnia 2012 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, działając na podstawie art. 220 § 3 p.p.s.a. odrzucił skargę A. D. , jako nieopłaconą i orzekł o zwrocie wpisu.
Od powyższego postanowienia skarżąca wniosła skargę kasacyjną, domagając się jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzuciła naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy, tj.:
1) art. 72 § 1 p.p.s.a. polegające na uznaniu, że skarżąca w sposób prawidłowy odebrała wezwanie do uiszczenia wpisu pomimo, że T. D. nie podjęła się oddania pisma skarżącej,
2) art. 183 § 2 pkt 5 p.p.s.a. przez pozbawienie skarżącej możności obrony swoich praw,
3) art. 220 § 3 p.p.s.a. polegające na nieprawidłowym odrzuceniu skargi w sytuacji, gdy skarżąca w terminie uiściła wpis.
W uzasadnieniu skargi kasacyjnej podniesiono, że wezwanie do uiszczenia wpisu zostało doręczone dorosłemu domownikowi T. D. , która nie podjęła się oddania pisma skarżącej i nie została o takim obowiązku pouczona przez pracownika poczty. Tym samym nie można twierdzić, że doręczenie pisma skarżącej było skuteczne. W rzeczywistości skarżąca odebrała wezwanie do uiszczenia wpisu dopiero w dniu 13 marca i w tym samym dniu uiściła wpis od skargi. Konflikt między skarżącą a rodziną męża oraz starszy wiek i stan zdrowia T. D. sprawiły, że skarżąca nie została poinformowana o przesyłce sądowej, aż do 13 marca 2012 r. Skarżąca w okresie od 3 do dnia 11 marca nie przebywała w miejscu zamieszkania. Do skargi kasacyjnej załączono stosowne oświadczenie T. D.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 72 § 1 p.p.s.a. - "Jeżeli doręczający nie zastanie adresata w mieszkaniu, może doręczyć pismo dorosłemu domownikowi, a gdyby go nie było - administracji domu lub dozorcy, jeżeli osoby te nie mają sprzecznych interesów w sprawie i podjęły się oddania mu pisma". W orzecznictwie sądowym powstałym na tle powyższego przepisu wyrażono pogląd, że funkcją doręczenia zastępczego jest zapewnienie szybkości postępowania i ochrona interesów stron, zwłaszcza o sprzecznych interesach. Doręczenie zastępcze nie może natomiast być traktowane jako zamknięcie drogi sądowej do ochrony interesów strony (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 października 2002 r., sygn. akt SK 6/02). Dokonane w tych okolicznościach doręczenie, oparte jest na domniemaniu, że pismo dotarło do rąk adresata i wyznacza początek biegu terminu do podjęcia czynności prawnej. Taki sposób doręczenia pisma stronie nie uniemożliwia podniesienia zarzutu, iż uchybienie terminu jest następstwem okoliczności związanych z tym doręczeniem. W takiej sytuacji Sąd powinien uwzględnić wszystkie okoliczności związane z prawidłowością doręczenia dokonanego w sposób zastępczy, a w szczególności, czy pismo dotarło do rąk adresata (por. postan. NSA z dnia 8 sierpnia 2008, II OZ 799/08 oraz z dnia 23 lutego 2011 r., II OSK 231/11, orzeczenia.nsa.gov.pl).