Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący sędzia NSA Jolanta Rudnicka Sędzia NSA Monika Nowicka Sędzia del. WSA Dariusz Chaciński (spr.) po rozpoznaniu w dniu 23 maja 2017 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Prezydenta Miasta K. wykonującego zadania starosty z zakresu administracji rządowej o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy Prezydentem Miasta K. wykonującym zadania starosty z zakresu administracji rządowej a Wojewodą Ś. w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpoznania wniosku H. K. i M. M. o ustalenie i przyznanie odszkodowania za przejęcie na własność Skarbu Państwa nieruchomości położonej w K. przy ul. [...] postanawia: wskazać Wojewodę Ś. jako organ właściwy do rozpoznania wniosku
Prezydent Miasta K., wykonujący zadania starosty z zakresu administracji rządowej, wniósł o rozstrzygnięcie negatywnego sporu kompetencyjnego pomiędzy nim a Wojewodą Ś., poprzez wskazanie Wojewody Ś. jako organu właściwego do rozpatrzenia wniosku H.K. i M.M. o ustalenie i przyznanie, na podstawie art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 25 lutego 1958 r. o uregulowaniu stanu prawnego mienia pozostającego pod zarządem państwowym (Dz. U. Nr 11, poz. 37 ze zm.), odszkodowania za nieodpłatne przejęcie na własność Skarbu Państwa nieruchomości.
W uzasadnieniu wnioskodawca wskazał na następujące okoliczności sprawy.
H.K. i M.M. wystąpili do Wojewody Ś. o ustalenie i przyznanie, na postawie art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 25 lutego 1958 r. o uregulowaniu stanu prawnego mienia pozostającego pod zarządem państwowym, odszkodowania za nieodpłatne przejęcie na własność Skarbu Państwa nieruchomości położonej w K. przy ul. [...], nr hip. [...] o pow. [...] m2, która obecnie stanowi część działek ewidencyjnych nr [...] i nr [...], obr. [...]. Wskazana powyżej nieruchomość została przejęta na rzecz Państwa orzeczeniem Ministra Obrony Narodowej z [...] maja 1963 r., wydanym w trybie ustawy z 25 lutego 1958 r., uzupełnionym orzeczeniem Ministra Obrony Narodowej z [...] lutego 1964 r., dającym byłym właścicielom uprawnienie do złożenia wniosku o odszkodowanie, w przypadku gdy przejęte nieruchomości stanowiły własność osobistą, w rozumieniu art. 19 ust. 1 ustawy.
Wnioskodawcy, wywodząc swoją legitymację z faktu, iż są spadkobiercami po M.M. , współwłaścicielce przejętej nieruchomości, przedmiotowy wniosek skierowali do Wojewody Ś., jako organu ich zdaniem właściwego do jego rozpoznania, zgodnie z postanowieniem Naczelnego Sądu Administracyjnego z 30 marca 2012 r., I OW 1/12. Z kolei Wojewoda Ś., kwestionując swoją właściwość rzeczową w przedmiotowej sprawie, działając na podstawie art. 65 § 1 k.p.a., pismem z [...] grudnia 2016 r. przekazał wniosek do rozpatrzenia Prezydentowi Miasta K.
Zdaniem Prezydenta Miasta K. ustawa z 25 lutego 1958 r. o uregulowaniu stanu prawnego mienia pozostającego pod zarządem państwowym nadal obowiązuje i w art. 19 ust. 2 jako organ właściwy rzeczowo, w kwestii odszkodowania, wskazuje prezydium wojewódzkiej rady narodowej. Uregulowanie art. 19 ust. 2 w sposób wyraźny określa organ właściwy rzeczowo do prowadzenia postępowanie, w sprawie ustalenia odszkodowania za przejęte nieruchomości, a dopiero w kwestii sposobu prowadzenia tego postępowania odwołuje się do aktu regulującego zasady i tryb wywłaszczania nieruchomości (w chwili obecnej jest to ustawa o gospodarce nieruchomościami), co jednak nie może mieć wpływu na właściwość rzeczową organu. Z uwagi na to, że wskazany w tym przepisie organ, tj. prezydium wojewódzkiej rady narodowej, nie istnieje obecnie w strukturze organów administracji publicznej, należy ustalić organ, który przejął jego kompetencje.
Przepis art. 53 ustawy z dnia 22 marca 1990 r. o terenowych organach rządowej administracji ogólnej (Dz. U. Nr 21, poz. 123) stanowi, że określone w przepisach prawa zadania i kompetencje należące dotychczas do wojewódzkich rad narodowych oraz terenowych organów administracji państwowej o właściwości ogólnej i szczególnej stopnia wojewódzkiego, jeżeli nie zostały w odrębnych ustawach przekazane organom samorządu terytorialnego lub innym organom, przeszły do właściwości wojewodów. Z uwagi na fakt, że do takiego przekazania kompetencji, w zakresie orzekania na podstawie art. 19 ustawy o uregulowaniu stanu prawnego mienia pozostającego pod zarządem państwowym nie doszło, właściwym rzeczowo w tej sprawie stał się wojewoda. Ustawa o terenowych organach rządowej administracji ogólnej została uchylona przez ustawę z dnia 5 czerwca 1998 r. o administracji rządowej w województwie (Dz. U. Nr 91, poz. 577), której art. 6 stanowił, że "Indywidualne akty administracyjne wydawane są w pierwszej instancji przez organy sprawujące administrację rządową na najniższym, możliwym do prawidłowego wykonania określonego zadania, poziomie zasadniczego podziału terytorialnego państwa." Z kolei ustawa z 5 czerwca 1998 r. utraciła moc z datą wejścia w życie ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. z 2015 r., poz. 525 ze zm.). W myśl jej art. 3 ust. 1 pkt 6 "Wojewoda jest organem administracji rządowej w województwie, do którego właściwości należą wszystkie sprawy z zakresu administracji rządowej w województwie niezastrzeżone w odrębnych ustawach do właściwości innych organów tej administracji."