Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Małgorzata Stahl Sędziowie: sędzia NSA Izabella Kulig-Maciszewska sędzia del. WSA Iwona Kosińska (spr.) Protokolant Anna Krakowiecka po rozpoznaniu w dniu 3 grudnia 2009 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Nowym Sączu o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy Samorządowym Kolegium Odwoławczym w Nowym Sączu a Wojewodą Małopolskim w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpoznania wniosku A. B. w sprawie stwierdzenia nieważności orzeczenia Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Gorlicach z dnia [...] listopada 1954 r., nr [...] orzekającego o przejęciu na własność Państwa nieruchomości ziemskich, położonych w K., stanowiących w dacie przejęcia własność P. B. postanawia: oddalić wniosek.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Nowym Sączu wnioskiem z dnia 26 sierpnia 2009 r. zwróciło się do Naczelnego Sądu Administracyjnego o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy nim a Wojewodą Małopolskim, poprzez wskazanie organu właściwego do rozpatrzenia wniosku A. B. o stwierdzenie nieważności orzeczenia Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Gorlicach z dnia [...] listopada 1954 r. znak: [...], dotyczącego przejęcia na własność Państwa nieruchomości ziemskich położonych w K., stanowiących w dacie przejęcia własność P. B.
W uzasadnieniu wniosku Samorządowe Kolegium Odwoławcze wskazało, że wniosek o stwierdzenie nieważności przedmiotowego orzeczenia Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Gorlicach Wojewoda Małopolski przekazał Kolegium postanowieniem z dnia 2 stycznia 2008 r. Wyjaśniono, że w przedmiotowej sprawie nieruchomość ziemska przejęta została w oparciu o przepisy dekretu z dnia 27 lipca 1949 r. o przejęciu na własność Państwa niepozostających w faktycznym władaniu nieruchomości ziemskich położonych w niektórych powiatach województwa białostockiego, lubelskiego, rzeszowskiego i krakowskiego (Dz. U. Nr 46, poz. 339) oraz dekretu z dnia 5 września 1947 r. o przejęciu na własność Państwa mienia pozostałego po osobach przesiedlonych do Z.S.R.R. (Dz. U. Nr 59, poz. 318). Dekrety te utraciły moc obowiązującą z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 26 października 1971 r. o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych (Dz. U. Nr 27, poz. 250). Z powyższego wynika, że z dniem 4 listopada 1971 r. przestała istnieć podstawa prawna do przejścia lub przejęcia na własność Państwa nieruchomości w trybie powołanych dekretów. Wnioskodawca powołał się na aktualnie orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego, zgodnie z którym organem właściwym do rozpoznania takich spraw jest wojewoda (postanowienie NSA z 21 maja 2009 r. sygn. akt I OW 28/09). Samorządowe Kolegium Odwoławcze wskazało, że na podstawie przywołanych przepisów prawa, nieruchomości rolne przejmowane były na rzecz Państwa i stawały się jego własnością nie stanowiły one własności komunalnej i nie wchodziły do gminnego zasobu nieruchomości. W związku z powyższym błędny jest pogląd, że organem wyższego stopnia właściwym do prowadzenia postępowań weryfikacyjnych jest na podstawie art. 17 kpa samorządowe kolegium odwoławcze, jako organ wyższego stopnia w stosunku do organów jednostek samorządu terytorialnego. Zasada, że samorządowe kolegia odwoławcze są organem wyższego stopnia także w sprawach decyzji z zakresu administracji rządowej, wprowadzona została dopiero z dniem 1 stycznia 1999 r. W dacie tej nie istniał omawiany rodzaj spraw, które dopóki istniały były sprawami z zakresu administracji rządowej i organy tej administracji były organami wyższego stopnia w tych sprawach. Nie można zatem mówić o domniemaniu kompetencji samorządowych kolegiów odwoławczych w tych sprawach z zakresu administracji rządowej na podstawie art. 17 pkt 1 kpa, jako organów wyższego stopnia w stosunku do organów jednostek samorządu terytorialnego.