Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Anna Lech Sędziowie sędzia NSA Joanna Banasiewicz sędzia del. WSA Ewa Kwiecińska (spr.) Protokolant Joanna Drapczyńska po rozpoznaniu w dniu 4 grudnia 2009 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej z wniosku Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Nowym Sączu o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy Samorządowym Kolegium Odwoławczym w Nowym Sączu a Wojewodą Małopolskim w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpoznania wniosku M. V. o stwierdzenie nieważności orzeczenia Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Gorlicach z dnia [...] października 1956 r. znak: [...] w części dotyczącej przejęcia na Skarb Państwa nieruchomości położonej we wsi Ł., stanowiącej w dacie przejęcia własność M. G. postanawia: wskazać Wojewodę Małopolskiego jako organ właściwy do rozpoznania przedmiotowego wniosku.
Pismem z dnia 10 sierpnia 2009 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Nowym Sączu, zwane dalej "SKO w Nowym Sączu" albo "SKO" złożyło do Naczelnego Sądu Administracyjnego wniosek o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego między Samorządowym Kolegium Odwoławczym w Nowym Sączu a Wojewodą Małopolskim poprzez wskazanie organu właściwego do rozpatrzenia wniosku M. V. o stwierdzenie nieważności orzeczenia Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Gorlicach z dnia [...] października 1956 r. znak [...] w przedmiocie przejęcia na własność Państwa nieruchomości ziemskich położonych w miejscowości Ł., stanowiącej w dacie przejęcia własność M. G.
W uzasadnieniu tego wniosku SKO w Nowym Sączu wskazało, że postanowieniem z dnia [...] sierpnia 2005 r., znak: [...] Wojewoda Małopolski przekazał SKO w Nowym Sączu, wniosek M. V. dotyczący stwierdzenia nieważności orzeczenia Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Gorlicach z dnia [...] października 1956 r. znak [...] o przejęciu na własność Państwa nieruchomości ziemskich położonych w miejscowości Ł., stanowiącej w dacie przejęcia własność M. G.
SKO w Nowym Sączu badając swoją właściwość w sprawie, również uznało się niewłaściwe do rozpatrzenia przedmiotowego wniosku.
Kolegium podkreśliło, iż podstawę prawną wydania kwestionowanej przez wnioskodawcę decyzji z dnia [...] sierpnia 1951 r. stanowiły: dekret z dnia 5 września 1947 r. o przejęciu na własność Państwa mienia pozostałego po osobach przesiedlonych do ZSSR (Dz.U. Nr 59, poz. 318) oraz dekret z dnia 27 lipca 1949 r. o przejęciu na własność Państwa nie pozostających w faktycznym władaniu właścicieli nieruchomości ziemskich położonych w niektórych powiatach województwa białostockiego, lubelskiego, rzeszowskiego i krakowskiego (Dz.U. Nr 46, poz. 339).
Wskazane wyżej dekrety utraciły moc z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 26 października 1971 r. o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych (Dz.U. Nr 27, poz. 250). Ta natomiast ustawa została następnie uchylona ustawą z dnia 26 marca 1982 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz o uchyleniu ustawy o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych (Dz.U. Nr 11, poz. 81).
W ocenie SKO, z przedstawionego stanu prawnego wynika, że od dnia 4 listopada 1971 r. przestała istnieć podstawa prawna do przyznawania na własność Państwa nieruchomości rolnych w trybie powołanego dekretu z dnia 27 lipca 1949 r.
Jednocześnie SKO w Nowym Sączu podkreśliło, że dotychczasowa praktyka orzecznicza sądów administracyjnych wskazywała na samorządowe kolegia odwoławcze jako organy właściwe do rozpatrywania wniosków o stwierdzenia nieważności orzeczeń prezydiów powiatowych rad narodowych dotyczących przejęcia na własność Skarbu Państwa nieruchomości ziemskich - wydanych w trybie przepisów dekretu z dnia 27 lipca 1949 r. o przejęciu na własność Państwa nie pozostających w faktycznym władaniu właścicieli nieruchomości ziemskich położonych w niektórych powiatach województwa białostockiego, lubelskiego, rzeszowskiego i krakowskiego.
Jednak, jak zwróciło uwagę SKO, orzecznictwo w tym zakresie uległo zmianie, o czym świadczy treść postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 maja 2008 r., sygn. akt I OW 9/08 (rozstrzygającego spór kompetencyjny pomiędzy Ministrem Rolnictwa i Rozwoju Wsi, a Samorządowym Kolegium Odwoławczym w K.), w którym to Sąd orzekł, że organem właściwym do stwierdzenia nieważności orzeczeń wydanych w trybie dekretu z dnia 27 lipca 1949 r. jest Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, a nie samorządowe kolegium odwoławcze (tak, wg SKO, również w postanowieniu Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4.czerwca 2008 r., sygn. akt I OW 27/08).