Wniosek w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpatrzenia wniosku A. S. o stwierdzenie nieważności orzeczenia Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w N. T. znak: (...) w zakresie przejęcia na własność Państwa nieruchomości ziemskiej w S. /Miasto S./ po P. S. i P. z W. S.
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Anna Lech (spr.) Sędziowie sędzia NSA Joanna Banasiewicz sędzia del. WSA Ewa Kwiecińska Protokolant Joanna Drapczyńska po rozpoznaniu w dniu 4 grudnia 2009 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej z wniosku Samorządowego Kolegium Odwoławczego w N. S. o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy Samorządowym Kolegium Odwoławczym w N. S. a Wojewodą M. w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpatrzenia wniosku A. S. o stwierdzenie nieważności orzeczenia Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w N. T. z dnia (...) listopada 1955 r. znak: (...) w zakresie przejęcia na własność Państwa nieruchomości ziemskiej w S. /Miasto S./ po P. S. i P. z W. S. postanawia: wskazać Wojewodę M. jako organ właściwy do rozpoznania przedmiotowego wniosku.

Uzasadnienie strona 1/6

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w N. wniosło o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy nim a Wojewodą M. przez wskazanie organu właściwego do rozpatrzenia wniosku A. S. dotyczącego stwierdzenia nieważności orzeczenia Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w N. z dnia (...) listopada 1955 r., znak: (...), w części dotyczącej przejęcia nieruchomości położonej w S., stanowiącej w dacie przejęcia własność P. i P. S.

W uzasadnieniu wniosku organ podał, że w niniejszej sprawie nieruchomość ziemska przejęta została na rzecz Skarbu Państwa na podstawie dekretu z dnia 5 września 1947 r. o przejściu na własność Państwa mienia pozostałego po osobach przesiedlonych do ZSRR (Dz.U. Nr 59 poz. 318) oraz dekretu z dnia 27 lipca 1949 r. o przejęciu na własność Państwa niepozostających w faktycznym władaniu właścicieli nieruchomości ziemskich położonych w niektórych powiatach województwa białostockiego, lubelskiego, rzeszowskiego i krakowskiego (Dz.U. Nr 46, poz.339), który utracił moc z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 26 października 1971 r. o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych (Dz.U.Nr 27, poz. 250), na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 4 tej ustawy.

Wskazano, że art. 18 ust. 2 tej ustawy stanowił, że decyzje wydane na podstawie między innymi tego dekretu pozostają w mocy. Ustawa ta została następnie uchylona ustawą z dnia 26 marca 1982 r. o zmianie ustawy Kodeks cywilny oraz o uchyleniu ustawy o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych (Dz.U.Nr 11, poz. 81). Organ podkreślił, że w ustawie tej nie było i nie ma żadnego odniesienia do decyzji wydanych na podstawie aktów normatywnych wymienionych w art. 18 ust. 1 pkt 4 powołanej ustawy z dnia 26 października 1971 r., w tym na podstawie dekretu z dnia 27 lipca 1949 r. Zdaniem Samorządowego Kolegium Odwoławczego w N. wynika z tego, że od dnia 4 listopada 1971 r. przestała istnieć podstawa prawna do przyznawania na własność Państwa nieruchomości rolnych w trybie powołanego dekretu z dnia 27 lipca 1949 r.

Powołując się na orzecznictwo, organ podkreślił, że dotychczasowa praktyka orzecznicza sądów administracyjnych wskazywała na samorządowe kolegia odwoławcze jako organy właściwe do rozpatrywania wniosków o stwierdzenia nieważności orzeczeń prezydiów powiatowych rad narodowych dotyczących przejęcia na własność Skarbu Państwa nieruchomości ziemskich wydanych w trybie przepisów dekretu z dnia 27 lipca 1949 r., jednakże orzecznictwo w tym zakresie uległo zmianie, w związku z czym, zdaniem Samorządowego Kolegium Odwoławczego w N. uznać należy, że, organem właściwym do weryfikacji w trybie nadzwyczajnym (stwierdzenia nieważności) orzeczenia Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w N. z dnia (...) listopada 1955 r., jest wojewoda.

W odpowiedzi na wniosek o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego, Wojewoda M. wskazał, że do połowy 2005 r. w podobnych sprawach orzekali wojewodowie, zgodnie z linią orzeczniczą prezentowaną wtedy przez sądy administracyjne. Zmiana nastąpiła, kiedy Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem z dnia 18 maja 2005 r. sygn. akt I OW 17/5 przedstawił argumentację, w wyniku której jako organ właściwy do stwierdzania nieważności przedmiotowych orzeczeń wskazano samorządowe kolegium odwoławcze. Orzecznictwo sądów utrwaliło ten pogląd.

Strona 1/6