Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Ewa Dzbeńska Sędziowie sędzia NSA Janina Antosiewicz (spr.) sędzia del. WSA Iwona Kosińska Protokolant sekretarz sądowy Monika Myślak-Kordjak po rozpoznaniu w dniu 6 maja 2011 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Krośnie o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy Samorządowym Kolegium Odwoławczym w Krośnie a Wojewodą Podkarpackim w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpoznania wniosku J.S. o stwierdzenie nieważności orzeczenia Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Lesku z dnia [...] czerwca 1961 r. znak: [...], którym to uznano za bezskuteczne i nieważne orzeczenie Powiatowej Komisji Ziemskiej w Lesku z dnia [...] grudnia 1955 r. orzekające o nadaniu (przydziale) ziemi o powierzchni 6,05 ha, położonej w W. A.D. postanawia: wskazać Wojewodę Podkarpackiego jako organ właściwy do rozpoznania wniosku J.S. o stwierdzenie nieważności orzeczenia
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Krośnie wystąpiło z wnioskiem o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy nim, a Wojewodą Podkarpackim, który z tych organów jest właściwy do rozpoznania podania J. S. o stwierdzenie nieważności orzeczenia Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Lesku z dnia [...] czerwca 1961 r. znak [...], uznającego za bezskuteczne i nieważne orzeczenie Powiatowej Komisji Ziemskiej w Lesku z dnia [...] grudnia 1955 r. o nadaniu (przydziale) A.D. ziemi o pow. 6,05 ha położonej w W..
W uzasadnieniu wniosku SKO podało, iż postanowieniem z dnia [...] stycznia 2011 r. znak [...], Wojewoda Podkarpacki działając za zasadzie art. 65 § 1 i art. 123 w związku z art. 19 K.p.a., przekazał do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Krośnie, jako organu właściwego, podanie J. S. o stwierdzenie nieważności orzeczenia Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Lesku z dnia [...] czerwca 1961 r. znak: [...], którym to uznano za bezskuteczne i nieważne orzeczenie Powiatowej Komisji Ziemskiej w Lesku z dnia [...] grudnia 1955 r. orzekające o nadaniu ziemi (przydziale) A.D. o powierzchni 6,05 ha położonej w W., uznając się jednocześnie organem niewłaściwym do merytorycznego rozpoznania sprawy. Wojewoda właściwość Kolegium wywiódł z generalnej zasady określonej w art. 17 pkt 1 K.p.a., uznając, iż starosta stał się aktualnie organem właściwym do wydawania decyzji o nadaniu na własność nieruchomości.
Wydanie postanowienia przez Wojewodę uzasadnione było nadto stanowiskiem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, zajętym przez ten organ w decyzji z [...] września 2010 r., uchylającej decyzję Wojewody Podkarpackiego wydaną w tej sprawie z uwagi na uznanie, iż organem właściwym w tej sprawie jest SKO w Krośnie.
Nie zgadzając się z tym stanowiskiem Kolegium stwierdziło, iż dokumenty nadania ziemi wydane były na podstawie § 33 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 1 marca 1945 r. w sprawie wykonania dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (Dz. U. z 1945 r. Nr 10, poz. 51). Powszechnie przyjmuje się, iż akty te miały charakter decyzji administracyjnych, zatem wszelkie kwestie dotyczące zmian, czy też uchyleń tych aktów również winny mieć formę decyzji, stąd za prawnie dopuszczalną uznać należy możliwość weryfikacji tych aktów w drodze nadzwyczajnych postępowań administracyjnych.
Zgodnie z art. 157 § 1 K.p.a., właściwym do stwierdzenia nieważności decyzji w przypadkach określonych w art. 156 jest organ wyższego stopnia, a gdy decyzja wydana została przez ministra lub samorządowe kolegium odwoławcze - ten organ. Sytuacja komplikuje się gdy aktualnie brak już przepisów prawa materialnego stanowiących podstawę do wydania określonych aktów administracyjnych, czy też w strukturze organów administracji publicznej nie występują już organy, które były wówczas upoważnione do wydania określonych rozstrzygnięć.
SKO powołuje się na doktrynę i orzecznictwo, w którym prezentowane jest stanowisko, że właściwość rzeczową organu do stwierdzenia nieważności decyzji należy oceniać według przepisów prawa materialnego, które stanowiły podstawę ustalenia właściwości przy wydawaniu weryfikowanej decyzji. W przypadku zmian w strukturze administracji publicznej ustala się najpierw organ, na który przeszła właściwość w danych sprawach, a dopiero potem określa się organ wyższego stopnia.