Wniosek w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpoznania wniosku M. W., H. F., K. R., J. D., S. P. o stwierdzenie nieważności orzeczenia Prezydium Powiatowej Rady Narodowej o nadaniu na własność nieruchomości
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Iwona Bogucka (spr.) Sędziowie sędzia NSA Roman Ciąglewicz sędzia del. WSA Mariola Kowalska po rozpoznaniu w dniu 9 marca 2016 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy Samorządowym Kolegium Odwoławczym w Warszawie a Wojewodą Mazowieckim w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpoznania wniosku M. W., H. F., K. R., J. D., S. P. o stwierdzenie nieważności orzeczenia Prezydium Powiatowej Rady Narodowej o nadaniu na własność nieruchomości postanawia: wskazać Wojewodę Mazowieckiego jako organ właściwy do rozpoznania wniosku.

Uzasadnienie strona 1/3

Wnioskiem z dnia 8 października 2015 r. (data wpływu do Sądu) Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Warszawie (dalej SKO) wystąpiło do Naczelnego Sądu Administracyjnego o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy nim a Wojewodą Mazowieckim poprzez wskazanie organu właściwego do rozstrzygnięcia wniosku M. W., H. F., K. R., J. D. i S. P. o stwierdzenie nieważności orzeczenia Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Piasecznie z dnia [...] listopada 1960 r. o nadaniu na własność S. P. nieruchomości o pow. 0,13 ha położonej w J., gmina C., wydanego na podstawie art. 4 dekretu z dnia 18 kwietnia 1955 r. o uwłaszczeniu i uregulowaniu innych spraw związanych z reformą rolną i osadnictwem rolnym (Dz. U. z 1959 r., Nr 14, poz. 78, dalej dekret).

W uzasadnieniu SKO podało, że pierwotny wniosek z 14 sierpnia 1999 r. o wszczęcie postępowania w przedmiocie nieważności orzeczenia został przez wnioskodawczynie złożony do Wojewody Mazowieckiego, który przekazał go pismem z 5 czerwca 2000 r. Kolegium, uznając je za właściwe w sprawie. W dalszej kolejności SKO, na podstawie art. 65 § 1 k.p.a., pismem z 20 sierpnia 2013 r. przekazało wniosek Wojewodzie Mazowieckiemu, wyjaśniając, że organ, który wydał kwestionowane orzeczenie nie istnieje w obecnej strukturze organów administracji, natomiast dekret z dnia 18 kwietnia 1955 r. nie został uchylony i nadal obowiązuje. Obecnie, zgodnie z art. 4 ust. 1 dekretu, o nadaniu nieruchomości na własność i o ustaleniu ceny nabycia orzeka starosta. Zadania starosty w tym zakresie, zgodnie z art. 19a dekretu, są zadaniami z zakresu administracji rządowej. Z dekretu nie wynika właściwość organu wyższego stopnia wobec starosty w sprawach objętych dekretem. Natomiast zgodnie z art. 17 pkt 1 w związku z art. 5 § 2 pkt 6 k.p.a. organem wyższego stopnia wobec starosty jest samorządowe kolegium odwoławcze, chyba że ustawy szczególne stanowią inaczej. Taką regulacją szczególną jest art. 3 ust. 1 pkt 5 i 7 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. z 2015 r., poz. 525), zgodnie z którym wojewoda jest organem administracji rządowej w województwie, do którego właściwości należą wszystkie sprawy z zakresu administracji rządowej w województwie niezastrzeżone w odrębnych ustawach do właściwości innych organów tej administracji, jak również jest organem wyższego stopnia w rozumieniu k.p.a. Skoro starosta jest obecnie organem właściwym w pierwszej instancji w sprawach rozstrzyganych na podstawie dekretu i sprawy te należą do zakresu administracji rządowej, to organem wyższego stopnia w tego rodzaju sprawach jest obecnie wojewoda. Na tej podstawie jest też Wojewoda organem wyższego stopnia wobec organów, które uprzednio rozstrzygały tego rodzaju sprawy na podstawie dekretu. Właściwym do stwierdzenia nieważności orzeczenia prezydium powiatowej rady narodowej wydanego na podstawie art. 4 ust. 1 dekretu jest wojewoda.

SKO w uzasadnieniu wniosku wskazało także, że Wojewoda Mazowiecki w uzasadnieniu postanowienia z 7 lutego 2014 r., nr 144/2014 o odmowie wszczęcia postępowania, podzielił tę argumentację SKO odnoszącą się do właściwości instancyjnej. W wyniku rozpoznania zażalenia stron Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi postanowieniem z dnia [...] września 2014 r. uchylił rozstrzygnięcie Wojewody i umorzył postępowanie przed tym organem, przyjmując że nie jest on właściwy w sprawie. Skoro przepisy dekretu nie wskazują organu wyższego stopnia w stosunku do starosty, zastosowanie w tej sprawie mają przepisy ogólne k.p.a. Zgodnie z art. 17 pkt 1 k.p.a., organami wyższego stopnia w stosunku do organów jednostek samorządu terytorialnego są samorządowe kolegia odwoławcze, chyba że ustawy szczególne stanowią inaczej. Kolegia nie są obecnie wyłączone od orzekania w sprawach indywidualnych załatwianych przez organy samorządu terytorialnego wykonujące zadania z zakresu administracji rządowej. W tej sytuacji organ wyższego stopnia należy ustalić stosownie do generalnej normy kompetencyjnej ustanowionej w art. 17 pkt 1 k.p.a. Jest nim SKO i do niego należy stwierdzenie nieważności orzeczenia prezydium powiatowej rady narodowej. W konsekwencji, w oparciu o art. 65 § 1 k.p.a. Minister przekazał wniosek zgodnie z właściwością SKO.

Strona 1/3