Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Małgorzata Jaśkowska, Sędzia NSA Zbigniew Ślusarczyk, Sędzia del. NSA Roman Ciąglewicz (spr.), Protokolant starszy sekretarz sądowy Magdalena Błaszczyk, po rozpoznaniu w dniu 9 kwietnia 2015 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ostrołęce o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy Samorządowym Kolegium Odwoławczym w Ostrołęce a Wojewodą Mazowieckim w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpoznania wniosku B. Ł. o stwierdzenie nieważności decyzji dotyczącej przejęcia na rzecz Skarbu Państwa lasu postanawia: oddalić wniosek
UZASADNIENIE.
Wnioskiem z dnia 10 grudnia 2014 r., Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Ostrołęce, działając na podstawie art. 15 § 1 pkt 4 w związku z art. 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), jak i w związku z art. 22 § 2 i § 3 pkt 2 K.p.a., wystąpiło do Naczelnego Sądu Administracyjnego o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy Wojewodą Mazowieckim a Samorządowym Kolegium Odwoławczym w Ostrołęce poprzez wskazanie, że organem właściwym do rozpoznania wniosku B. Ł. o stwierdzenie nieważności decyzji Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Przasnyszu, z dnia [...] listopada 1955 r., w części dotyczącej przejęcia na rzecz Skarbu Państwa lasu o pow. 32,2966 ha, położonego na terenie wsi [...], grom. [...], stanowiącego własność T. i Z. małż. Z. oraz S. S., jest Wojewoda Mazowiecki.
Uzasadniając wniosek Kolegium wskazało, że sprawa z wniosku B. Ł. o stwierdzenie nieważności decyzji Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Przasnyszu, z dnia [...] listopada 1955 r. była rozpoznana przez Wojewodę Mazowieckiego (decyzja z dnia [...] czerwca 2009 r., nr [...]), jak i przez Ministra Środowiska (decyzja z dnia [...] lipca 2013 r., nr [...]). Była również przedmiotem skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, który nie kwestionował właściwości rozpoznających ją organów obu instancji. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, wyrokiem z dnia 10 stycznia 2014 r., sygn. akt I SA/Wa 2373/13, stwierdził nieważność zaskarżonej decyzji Ministra Środowiska oraz poprzedzającej ją decyzji Wojewody Mazowieckiego, z uwagi na uczynienie stronami osób nieżyjących w dacie wydania decyzji. W dniu 8 września 2014 r. wpłynęło do Kolegium zawiadomienie Ministra Środowiska, z dnia 29 sierpnia 2014 r., wydane na podstawie art. 65 § 1 K.p.a., o przekazaniu Samorządowemu Kolegium Odwoławczemu w Ostrołęce, według właściwości, wniosku B. Ł. o stwierdzenie nieważności decyzji Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Przasnyszu, z dnia [...] listopada 1955 r., w części dotyczącej przejęcia na rzecz Skarbu Państwa nieruchomości leśnych. Minister przyjął, że kompetencje prezydium powiatowej rady narodowej w zakresie będącym przedmiotem omawianej decyzji przejął starosta. Organem wyższego stopnia, właściwym w sprawie stwierdzenia nieważności omawianej decyzji jest więc, zgodnie z dyspozycją art. 17 K.p.a., samorządowe kolegium odwoławcze. Następnie, uznając się za niewłaściwe do rozpoznania wniosku, po ustaleniu właściwego organu, Kolegium, stosownie do art. 65 § 1 K.p.a., zawiadomieniem z dnia 6 października 2014 r., przekazało wniosek Wojewodzie Mazowieckiemu. Organ ten, pismem z dnia 13 listopada 2014 r., zwrócił przekazany wniosek B. Ł., wskazując, że Minister Środowiska przekazał ten wniosek Kolegium, a nie Wojewodzie Mazowieckiemu.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze, w ślad za stanowiskiem wyrażonym w uchwale NSA z dnia 17 kwietnia 2012 r., sygn. akt II OPS 1/12, wskazało, że dopóki organ, który wydał decyzję kontrolowaną w postępowaniu o stwierdzenie nieważności, jest wymieniony w art. 157 § 1 i art. 17 K.p.a., dopóty organ właściwy do stwierdzenia jej nieważności musi być określany wyłącznie na podstawie wskazanych przepisów. W sytuacji natomiast zniesienia takiego organu, niezbędne jest ustalenie organu, do którego właściwości sprawy te zostały przekazane i określenie organu wyższego stopnia według nowych przepisów. W ocenie Kolegium, z takim przypadkiem mamy do czynienia w niniejszej sprawie. Kolegium przypomniało, że wniosek o stwierdzenie nieważności dotyczy decyzji organu szczebla podstawowego, t.j. Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Przasnyszu, wydanej na podstawie dekretu z dnia 12 grudnia 1944 r. o przejęciu niektórych lasów na własność Skarbu Państwa. Organ ten, w wyniku reform ustrojowych został zniesiony. Na mocy ustawy z dnia 22 marca 1990 r. o terenowych organach rządowej administracji ogólnej (Dz. U. Nr 21, poz. 123), do właściwości kierowników urzędów rejonowych przeszły określone w przepisach prawa zadania i kompetencje terenowych organów administracji państwowej, jeżeli nie zostały one przekazane w odrębnych ustawach organom samorządu terytorialnego lub innym organom. Kompetencje tego organu, w zakresie spraw dotyczących nieruchomości Skarbu Państwa, przejął starosta wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej (art. 137 pkt 2 lit. b ustawy z dnia 24 lipca 1998 r. o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej - w związku z reformą ustrojową państwa (Dz. U. Nr 106, poz. 668). Kolegium odnotowało następnie, że dekret z dnia 12 grudnia 1944 r. o przejęciu niektórych lasów na własność Skarbu Państwa utracił moc na podstawie art. 6 ustawy z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 55, poz. 321 ze zm.). Obecnie zasady gospodarowania nieruchomościami stanowiącymi własność Skarbu Państwa regulują przepisy ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2014 r., poz. 518 ze zm.). Z zastrzeżeniem wyjątków wynikających z przepisów ustawy oraz odrębnych ustaw, organem reprezentującym Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami jest starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej (art. 1 ust. 1 pkt 1 i pkt 5, art. 11 ust. 1). Zdaniem Kolegium, nie przesądza to jeszcze, że zgodnie z dyspozycją art. 17 K.p.a., organem wyższego stopnia właściwym w sprawie stwierdzenia nieważności powołanej decyzji jest samorządowe kolegium odwoławcze. W art. 17 K.p.a. zawarty jest zwrot "chyba, że ustawy szczególne stanowią inaczej". Dopiero w braku uregulowania tej kwestii w przepisach szczególnych obowiązuje domniemanie właściwości rzeczowej samorządowego kolegium odwoławczego wobec organu samorządu terytorialnego jako organu wyższego stopnia. Tymczasem, treść art. 9a ustawy o gospodarce nieruchomościami wskazuje wprost, że organem wyższego stopnia w sprawach określonych w ustawie, rozstrzyganych w drodze decyzji przez starostę wykonującego zadania z zakresu administracji rządowej, jest wojewoda.