Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Joanna Runge - Lissowska Sędziowie: Sędzia NSA Ewa Dzbeńska Sędzia del. WSA Iwona Niżnik - Dobosz (spr.) po rozpoznaniu w dniu 23 lutego 2016 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Prezydenta m.st. Warszawy o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy Prezydenta m.st. Warszawy a Wojewodą Mazowieckim w przedmiocie wskazania organu właściwego do działania w imieniu Skarbu Państwa w przypadku gdy wnioskodawca oczekuje administracyjnego rozstrzygnięcia sprawy roszczeń o zapłatę odszkodowania za wydanie decyzji Prezydium Rady Narodowej m.st. Warszawy z dnia 30 grudnia 1971 r., znak GKM -VII-631/158/71 z naruszeniem prawa. postanawia: oddalić wniosek
Prezydent m. st. Warszawy pismem z dnia 30 października 2015 r. na podstawie art. 22 § 2 ustawy z 14 czerwca 1960 r. kodeksu postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267 ze zm.) w związku z art. 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) wniósł wniosek o rozstrzygniecie sporu kompetencyjnego pomiędzy Wojewodą Mazowieckim a Prezydentem m. st. Warszawy co do tego, który organ ma reprezentować Skarb Państwa w postępowaniu z wniosku osób fizycznych o zapłatę odszkodowania z tytułu niezgodnego z prawem działania organu władzy publicznej, tzn. wydania z naruszeniem prawa decyzji Kierownika Wydziału Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Rady Narodowej m.st. Warszawy z dnia [...] grudnia 1971 r., znak [...].
Na uzasadnienie Prezydent podniósł, iż Starosta Żyrardowski, decyzją z dnia [...] czerwca 2015 r., stwierdził wydanie z naruszeniem prawa decyzji Kierownika Wydziału Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Rady Narodowej m.st. Warszawy z dnia [...] grudnia 1971 r., znak [...]. Przyczyną tego stwierdzenia była okoliczność, iż w postępowaniu wywłaszczeniowym nieprawidłowo został ustalony krąg właścicieli, w wyniku czego kilkoro z nich nie brało w nim udziału. W wyniku tej decyzji, do Wojewody Mazowieckiego wpłynął szereg wniosków pominiętych właścicieli lub ich następców prawnych, które to wnioski zawiadomieniami znak [...] z dnia [...] lipca 2015 r., (wnioski państwa: S. R., W. B., H. K. i K. R.), oraz [...] września 2015 r. (wnioski S. P., A. R., S. K., M. K., B. P., R. M., R. K., A. G., B. G. i E. G.) Wojewoda Mazowiecki przekazał do Prezydenta m.st. Warszawy, na zasadzie art. 65 k.p.a. Wszystkie wnioski zawierały wezwanie lub żądanie wypłaty odszkodowania w związku z wydaniem z naruszeniem prawa decyzji Kierownika Wydziału Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Rady Narodowej m.st. Warszawy z dnia [...] grudnia 1971 r. znak [...].
Sposób sformułowania żądań nasunął Prezydentowi m.st. Warszawy wątpliwość co do faktycznej ich treści, dlatego pierwsze cztery z wymienionych ww. osób zostały poroszone o sprecyzowanie, czy oczekują wypłaty zwaloryzowanego odszkodowania ustalonego w decyzji z 1971 r., czy też zapłaty odszkodowania za niezgodne z prawem działanie organu władzy publicznej. Z odpowiedzi udzielonej przez wnioskodawców wynika, że ich wnioski dotyczą tej drugiej kwestii, zatem zagadnienia, które powinno być prowadzone na płaszczyźnie prawa cywilnego.
Z związku z faktem, iż Wojewoda Mazowiecki uznał, iż wnioski te powinny być załatwione w trybie kodeksu postępowania administracyjnego, Prezydent m.st. Warszawy stoi obecnie wobec obowiązku wydania odpowiedniego orzeczenia administracyjnego. Bez względu na ocenę, czy powinna być to odmowa wszczęcia postępowania, odmowa wydania decyzji, czy też umorzenie postępowania jako bezprzedmiotowego, Prezydent m.st. Warszawy nie podziela zapatrywań Wojewody Mazowieckiego na kwestię swojej właściwości w sprawie.
Wojewoda Mazowiecki w obu zawiadomieniach uznał, że organem reprezentującym Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami jest starosta wykonujący zadania zlecone z zakresu administracji rządowej, zgodnie do art. 11 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2015 r., poz. 782 ze zm.), co znajduje potwierdzenie w orzeczeniu Sądu Najwyższego z dnia 2 lipca 2004 r., sygn. II CK 405/03. Powyższe ustalenie jest - co do zasady - prawidłowe, jednakże nieadekwatne do zaistniałej sytuacji. Odszkodowanie, jakiego można żądać na podstawie art. 4171 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r., kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., 121 ze zm.) dotyczy szkody związanej z wydaniem decyzji. Nie ma podstawy do twierdzenia, że fakt, iż decyzja ta dotyczyła tematyki nieruchomości (wywłaszczenie) obecnie decyduje o właściwości starosty do prowadzenia (odmowy prowadzenia) postępowania administracyjnego. Kompetencja starosty związana z gospodarką nieruchomościami, wyprowadzana z art. 11 ustawy o gospodarce nieruchomościami dotyczy nieruchomości i roszczeń majątkowych związanych z nimi. Roszczenie podnoszone przez wnioskodawców w niniejszej sprawie jest związane z niezgodnym z prawem działaniem władzy publicznej a nie z nieruchomością i jako takie nie powinno być rozpatrywane przez starostę, niezależnie od tego, czy miałby on działać w postępowaniu cywilnym czy administracyjnym.