Tym niemniej, w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz wojewódzkich sądów administracyjnych dominuje pogląd, wedle którego organami właściwymi w postępowaniach weryfikacyjnych w tych sprawach są organy administracji rządowej (por. m.in. postanowienia NSA: z dnia 4 grudnia 2009 r., sygn. akt I OW 143/09; z dnia 24 lutego 2011 r., sygn. akt I OW 181/10). Sprawy zakończone wydaniem przez Prezydia Powiatowych Rad Narodowych orzeczeń w zakresie przejęcia na własność Skarbu Państwa nieruchomości ziemskich wydanych w trybie dekretu z 1949 r., wtedy gdy istniały, należały do kategorii spraw z zakresu administracji rządowej. O przejęciu nieruchomości ziemskich na własność Państwa orzekała bowiem powiatowa władza administracji ogólnej (art. 3 ust. 1 dekretu), zaś orzeczenie o przejęciu nieruchomości ziemskiej na własność Państwa stanowiło podstawę do ujawnienia w księgach wieczystych i w zbiorach dokumentów na wniosek powiatowej władzy administracji ogólnej przejścia własności na rzecz Skarbu Państwa (art. 4 ust. 1 dekretu).
Z kolei ustawa z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. Nr 31, poz. 206) stanowi element reformy administracji publicznej, w ramach których przewiduje się wzmocnienie pozycji wojewody. Według art. 3 ust. 1 pkt 5 tej ustawy do właściwości wojewody, jako organu administracji rządowej w województwie, należą obecnie wszystkie sprawy z zakresu administracji rządowej w województwie, niezastrzeżone w odrębnych ustawach na rzecz innych organów tej administracji, a zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 7 wspomnianej ustawy wojewoda jest organem wyższego stopnia w rozumieniu k.p.a. Przyjąć zatem należy, że ustalając właściwość organu w sprawach wznowienia postępowania, po zmianie właściwości rzeczowej organów, należy poszukiwać rozwiązania uniwersalnego, a taką gwarancję daje przyjęcie, że kompetencje do prowadzenia postępowania wznowionego przechodzą na nowy organ (por. postanowienie NSA z dnia 8 czerwca 2010 r., sygn. akt I OW 40/10). W rozpoznawanej sprawie kompetencje te przeszły na wojewodę, który jest organem wyższego stopnia w stosunku do starosty, działającego jako organ I instancji we wznowionym postępowaniu.
Zgodnie z art. 150 k.p.a. organem administracji publicznej właściwym w sprawach wymienionych w art. 149 jest organ, który wydał w sprawie decyzję w ostatniej instancji (§ 1), zaś jeżeli przyczyną wznowienia postępowania jest działalność organu wymienionego w § 1, o wznowieniu postępowania rozstrzyga organ wyższego stopnia, który równocześnie wyznacza organ właściwy w sprawach wymienionych w art. 149 § 2 (§ 2).
W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, właściwość organów administracji rządowej w postępowaniu nadzwyczajnym w tej kategorii spraw należy ustalać w zależności od tego, czy kwestionowana decyzja ostateczna została wydana przez ówczesny organ szczebla podstawowego czy wojewódzkiego. Jeżeli zatem decyzję ostateczną wydał w I instancji organ stopnia podstawowego, organem właściwym w postępowaniu wznowieniowym będzie co do zasady starosta, a w przypadkach określonych w art. 150 § 2 k.p.a. - wojewoda jako organ wyższego stopnia.
W niniejszej sprawie decyzję ostateczną wydał ówczesny organ administracji państwowej stopnia podstawowego. Przesłanką wznowieniową wskazaną we wniosku L. S., jest przesłanka z art. 145 § 1 pkt 4 k.p.a. Oznacza to, że właściwym organem do wznowienia postępowania jest organ szczebla podstawowego w sprawach gospodarki nieruchomościami Skarbu Państwa, czyli Starosta.
Wobec powyższego Naczelny Sąd Administracyjny, działając na podstawie art. 4, art. 15 § 1 pkt 4 oraz § 2 p.p.s.a., wskazał Starostę H. jako organ właściwy do rozpoznania wniosku L. S. z dnia [...] października 2019 r. w sprawie wznowienia postępowania zakończonego orzeczeniem Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w H. z dnia [...] maja 1956 r.
Na marginesie dodać należy, że bez znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszego sporu pozostawały podnoszone przez Starostę okoliczności związane z obecnym podziałem administracyjnym województwa l. Z kolei za niezrozumiałe i nie znajdujące usprawiedliwienia należało uznać te argumenty Starosty, które dotyczyły bliżej nieokreślonej "odpowiedzialności odszkodowawczej" Skarbu Państwa. Powołany w odpowiedzi na wniosek art. 160 § 1 k.p.a. utracił moc z dniem 1 września 2004 r., zaś do czasu, do kiedy obowiązywał, dotyczył przypadków wymienionych w art. 156 § 1 k.p.a., a nie postępowania wznowieniowego.
Wskazać jeszcze wypadnie, że powołane wyżej orzeczenia sądów administracyjnych są dostępne w internetowej bazie orzeczeń NSA na stronie: http://orzeczenia.nsa.gov.pl