Wniosek w przedmiocie wskazania organu właściwego w sprawach prowadzenia postępowań o nienależnie pobrane zasiłki wychowawcze
Tezy

Kognicją sądów administracyjnych objęto między innymi rozstrzyganie sporów co do zadań publicznych, przy czym nie chodzi w tym wypadku o ogólną kontrolę administracji publicznej, o której mowa w art. 184 Konstytucji RP, lecz o rozstrzyganie przez sąd administracyjny, jak to przewiduje art. 166 ust. 3 Konstytucji, sporów kompetencyjnych między organami samorządu terytorialnego i administracji rządowej.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy z wniosku Prezydenta Miasta Rz. z dnia 9 maja 2006 r. o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego między Prezydentem Miasta Rz. a Zakładem Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Rz. w przedmiocie wskazania organu właściwego w sprawach prowadzenia postępowań o nienależnie pobrane zasiłki wychowawcze postanawia: stwierdzić, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Rz. nie ma podstaw do przekazania Prezydentowi Miasta Rz. dokumentacji spraw zakończonych decyzjami Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Rz. z dnia 2 kwietnia 2002 r. (...) oraz z dnia 12 grudnia 2000 r. (...).

Uzasadnienie strona 1/3

Prezydent Miasta Rz. wystąpił do Naczelnego Sądu Administracyjnego o rozstrzygnięcie negatywnego sporu kompetencyjnego z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Rz. dotyczącego ustalenia właściwego organu w sprawach dalszego prowadzenia postępowań w dwóch sprawach zakończonych decyzjami o zwrot przez pracodawców 1/ Romana P. /decyzja z dnia 12 grudnia 2000 r./ i 2/ Stanisława B. - Firma Produkcyjno-Handlowo-Usługowa - /decyzja z dnia 2 kwietnia 2002 r./ nienależnie wypłaconych ich pracownicom zasiłków wychowawczych, z winy tych pracodawców, przekazanych mu w dniu 30 czerwca 2004 r. przez wymieniony Zakład wraz z innymi dokumentami.

W uzasadnieniu wniosku Prezydent wskazał, że z dniem 1 maja 2004 r. weszła w życie ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych /Dz.U. nr 228 poz. 2255 ze zm.; zwana dalej ustawą/, na mocy zaś jej przepisu delegacyjnego - art. 55 ust. 4 - Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej wydał rozporządzenie z dnia 20 kwietnia 2004 r. w sprawie trybu przekazywania dokumentacji dotyczącej nienależnie pobranych zasiłków rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych oraz świadczeń rodzinnych /Dz.U. 2004 nr 89 poz. 854; zwane dalej rozporządzeniem/. W myśl par. 2 tego rozporządzenia, podmioty realizujące zasiłki rodzinne, pielęgnacyjne i wychowawcze, które przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. wszczęły postępowania lub wydały decyzje w sprawach o nienależnie pobrane zasiłki rodzinne, pielęgnacyjne i wychowawcze wobec osób wymienionych w tym paragrafie, zobowiązane zostały do przekazania dokumentacji dotyczącej tych spraw, odpowiednio wójtom, burmistrzom lub prezydentom miast.

Z przepisu par. 2 rozporządzenia wynika, że przekazaniu podlega dokumentacja, jeżeli Zakład wszczął postępowanie lub wydał decyzję wobec osób fizycznych szczegółowo wymienionych w tym przepisie, a nie wobec podmiotów gospodarczych, które nienależne świadczenia wypłaciły lub nadpłaciły. Prezydent podkreślił, że identyczne stanowisko zajął w piśmie z dnia 27 maja 2005 r. Departament Świadczeń Socjalnych Ministerstwa Polityki Społecznej. W piśmie tym wyjaśniono, że brak jest podstaw prawnych do przejęcia przez Prezydenta Miasta Rzeszowa dokumentacji dotyczącej nienależnie wypłaconych zasiłków wychowawczych przez podmioty gospodarcze.

W odpowiedzi na wniosek Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Rz. przyznał, że pomiędzy nim a wnioskodawcą doszło do negatywnego sporu kompetencyjnego, lecz nie podzielił stanowiska zaprezentowanego we wniosku. Podniósł, że w przedmiotowych dwóch sprawach Zakład na podstawie art. 84 ust. 1, 6 i 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych /Dz.U. nr 137 poz. 887 ze zm./ wydał decyzje zobowiązujące pracodawców do zwrotu nienależnie pobranego zasiłku wychowawczego przez Dorotę R. i Halinę B. Zgodnie z art. 84 ust. 6 ustawy systemowej, jeżeli pobranie nienależnych świadczeń zostało spowodowane przekazaniem przez płatnika składek lub inny podmiot, nieprawdziwych danych mających wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość, obowiązek zwrotu tych świadczeń wraz z odsetkami, o których mowa w ust. 1, obciąża odpowiednio płatnika składek lub inny podmiot. Wobec tego, że osoby, które pobrały nienależne im zasiłki wychowawcze zwróciły je niezwłocznie, brak było podstaw do obciążania ich obowiązkiem zwrotu nienależnie pobranych kwot.

Strona 1/3