Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Jan Paweł Tarno ( spr.) Sędziowie sędzia NSA Małgorzata Pocztarek sędzia NSA Ewa Dzbeńska Protokolant Anna Harwas po rozpoznaniu w dniu 5 września 2008 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Samorządowego Kolegium Odwoławczego w B. o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego między Samorządowym Kolegium Odwoławczym w B. a Wojewodą [...] w przedmiocie wskazanie organu właściwego do rozpoznania wniosku M. B. - S. o stwierdzenie nieważności decyzji Prezydenta Miasta B. w sprawie zarządzenia wykupu na rzecz Państwa Polskiego nieruchomości położonej w B., stanowiącej własność M. B. - S. postanawia wskazać Samorządowe Kolegium Odwoławcze w B. jako organ właściwy do rozpoznania wniosku M. B. - S. o stwierdzenie nieważności decyzji Prezydenta Miasta B. z [...].
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w B. wystąpiło z wnioskiem o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy nim a Wojewodą [...], przez wskazanie organu właściwego do rozpoznania wniosku M. B.-S. o stwierdzenie nieważności decyzji Prezydenta Miasta B. z [...] Nr [...] w sprawie zarządzenia wykupu na rzecz Państwa Polskiego nieruchomości położonej w B. przy ul. [...] o pow. [...] m2, zapisanej w KW [...], stanowiącej własność M.B.-S., na podstawie przepisu art. 57 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 25 stycznia 1958 r. o radach narodowych (Dz. U. z 1975r. Nr 26, poz. 139).
W uzasadnieniu podniesiono, że ostatecznym postanowieniem z [...] -wydanym na podstawie art. 65 k.p.a. - Wojewoda [...] przekazał wniosek M. B.-S. do merytorycznego rozpoznania przez tutejsze Samorządowe Kolegium Odwoławcze.
Kolegium podjęło wątpliwość, czy jest właściwym rzeczowo organem do merytorycznego rozpatrzenia wniosku, mając na uwadze zasadę wynikającą z art. 19 k.p.a. W podstawie prawnej zaskarżonej decyzji powołano przepis art. 57 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 25 stycznia 1958 r. o radach narodowych, stanowiący, że decyzje indywidualne w sprawach z zakresu administracji państwowej wydaje w I instancji naczelnik gminy (miasta i gminy) na terenie gminy (miasta i gminy). Faktycznie decyzję w oparciu o pkt 2 ust. 1 tego artykułu wydawał prezydent lub naczelnik miasta - na terenie miasta nie podzielonego na dzielnice. Wydana wyłącznie w oparciu o przepis kompetencyjny decyzja nie przytacza, jednak ani w podstawie prawnej, ani w uzasadnieniu żadnego przepisu prawa materialnego, który dawałby podstawę do jej wydania. W obowiązującym w dacie wydania decyzji stanie prawnym nie było przepisu, który dawałby podstawę do wydania decyzji administracyjnej zarządzającej wykup na rzecz Skarbu Państwa nieruchomości. Od decyzji wydanej w pierwszej instancji przez prezydenta odwołanie przysługiwało do wojewody. Kwestia organu właściwego do stwierdzenia nieważności decyzji była niejednokrotnie przedmiotem orzeczeń wydawanych przez sądy administracyjne między innymi w wyroku z dnia 23.11.1999 r., I SA 1786/98 Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że "właściwość rzeczową organu nadzorczego należy oceniać według przepisów obowiązujących w dacie wydania podlegającej stwierdzeniu nieważności decyzji podziałowej". W uzasadnieniu tego wyroku powołał się na wyrok Sądu Najwyższego z 3 września 1998 r., w którym Sąd wyjaśniał: "właściwość rzeczową organu administracyjnego do stwierdzenia nieważności decyzji o wywłaszczeniu nieruchomości należy oceniać według przepisów prawa materialnego obowiązującego w dacie wydania tej decyzji". W rozpatrywanej sprawie podstawę wydania decyzji stanowiły tylko przepisy prawa proceduralnego.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze stoi na stanowisku, że właściwym organem administracji publicznej do rozpatrzenia sprawy w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji Prezydenta Miasta B. z [...] Nr [...] w sprawie zarządzenia wykupu na rzecz Państwa Polskiego nieruchomości położonej w B. przy ul. [...] o pow. [...] m2, zapisanej w KW [...], stanowiącej własność M. B.-S. - jest Wojewoda [...].