Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący NSA: Jerzy Bujko (spr) Sędziowie NSA Jolanta Rajewska Zygmunt Zgierski Protokolant Joanna Szcześniak po rozpoznaniu w dniu 2 lutego 2007 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej z wniosku Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy tym organem a Ministrem Rolnictwa i Rozwoju Wsi w przedmiocie wskazania organu właściwego w sprawie rozpatrzenia wniosku H. W. o stwierdzenie nieważności decyzji orzekającej o przejęciu na własność Państwa gospodarstwa rolnego w zamian za rentę postanawia: wskazać Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi jako organ właściwy do rozpoznania przedmiotowego wniosku.
W dniu 31 stycznia 2002 r. H. W. wystąpiła do Wojewody [...] "o zbadanie w trybie art. 156 § 1 k.p.a. zasadności decyzji Naczelnika Gminy w [...] z dnia 22 stycznia 1975 r. l.dz. [...]". Decyzją tą zostało przejęte z urzędu na własność Państwa gospodarstwo rolne rodziców wnioskodawczyni P. i A. K. Prawną podstawą tej decyzji były przepisy art. 9 ust. 2 i 31 ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o przekazywaniu gospodarstw rolnych na własność Państwa za rentę i spłaty pieniężne (Dz.U. Nr 21, poz. 118).
Po rozpoznaniu tego wniosku Wojewoda [...] decyzją z dnia 29 grudnia 2003 r. odmówił stwierdzenia nieważności przedmiotowej decyzji. W związku ze złożonym od niej odwołaniem Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi decyzją z 7 kwietnia 2006 r. uchylił zaskarżoną decyzję i umorzył postępowanie przed organem I instancji. Organ odwoławczy uznał, iż organem właściwym do rozpoznania wniosku H. W. jest samorządowe kolegium odwoławcze. Wobec tego postanowienia z dnia 6 czerwca 2006 r. wymieniony ostatnio organ przekazał sprawę według właściwości do rozpoznania Samorządowemu Kolegium Odwoławczemu w [...]. W uzasadnieniu tego postanowienia Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi powołał się na przepis art. 17 pkt 1 k.p.a. oraz wymienione wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, z których wynika, że organem wyższego stopnia są samorządowe kolegia odwoławcze, chyba że ustawy szczegółowe stanowią inaczej.
Po otrzymaniu tego postanowienia Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] wystąpiło do Naczelnego Sądu Administracyjnego o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy nim a Ministrem Rolnictwa i Rozwoju Wsi przez wskazanie organu właściwego do rozpoznania wniosku H. W. o stwierdzenie nieważności wymienionej wyżej decyzji Naczelnika Gminy w [...] z dnia 22 stycznia 1975 r. o przejęciu na własność Państwa w zamian za rentę gospodarstwa A. i P. K.. Powołując się na postanowienia NSA wydane w sprawach I OW 142/04, I OW 236/05 i I OW 3/06 organ stwierdził, iż w obecnie obowiązującym stanie prawnym przejmowanie nieruchomości na rzecz Państwa następuje decyzją Agencji Nieruchomości Rolnej, której organem wyższego stopnia jest Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, co uzasadnia właściwość tego ostatniego organu do rozpoznania przedmiotowego wniosku.
W odpowiedzi na stanowisko Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi wniósł o wskazanie jako organu właściwego do rozpoznania wniosku tegoż Kolegium.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Istota sporu w niniejszej sprawie sprowadza się do ustalenia, który z organów będących w sporze kompetencyjnym jest właściwy do rozstrzygnięcia sprawy o stwierdzenie nieważności decyzji z dnia 22 stycznia 1975 r. o przejęciu na rzecz Skarbu Państwa gospodarstwa rolnego, wydanej na podstawie przepisów art. 9 ust. 2 i 31 ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o przekazywaniu gospodarstw rolnych na własność Państwa za rentę i spłaty pieniężne (Dz.U. Nr 21, poz. 118). Ustawa ta utraciła moc z dniem 1 stycznia 1978 r., to jest z dniem wejścia w życie ustawy z dnia 27 października 1977 r. o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin (Dz.U. Nr 32, poz. 140) z wyjątkiem art. 9 ust. 2 (art. 77 ustawy z 27 października 1977 r.). Przejmowanie gospodarstw rolnych za rentę regulowała do dnia 1 stycznia 1983 r. wymieniona ostatnio ustawa a następnie ustawa z 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin (Dz.U. Nr 40, poz. 268), która straciła moc z dniem 1 stycznia 1991 r. po wejściu w życie ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników.