Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym Przewodniczący Sędzia NSA Anna Lech po rozpoznaniu w dniu 18 grudnia 2013 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia Z. G. - Ż. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 7 listopada 2013 r., sygn. akt II SA/Ol 803/13 zawieszające postępowanie sądowe w sprawie ze skargi Z. G. - Ż. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Olsztynie z dnia [...] lipca 2013 r., Nr [...] w przedmiocie specjalnego zasiłku opiekuńczego postanawia: oddalić zażalenie.
Postanowieniem z dnia 7 listopada 2013 r., sygn. akt II SA/Ol 803/13, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie, na podstawie art. 125 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270), zawiesił postępowanie sądowe w sprawie ze skargi Z. G. - Ż. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Olsztynie z dnia [...] lipca 2013 r., Nr [...] w przedmiocie specjalnego zasiłku opiekuńczego.
W uzasadnieniu Sąd pierwszej instancji wskazał, że zawieszenie postępowania sądowego jest uzasadnione zainicjowaniem przed Trybunałem Konstytucyjnym, na wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich z dnia 24 czerwca 2013r., postępowania o zbadanie zgodności art. 11 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 7 grudnia 2012r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2012 r. poz. 1548) z zasadą zaufania do państwa i prawa oraz zasadą ochrony praw nabytych, wynikającymi z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Wniosek ten został zarejestrowany pod sygnaturą K 27/13.
Sąd uznał, że kwestia ta ma znaczenie także dla rozstrzygnięcia rozpoznawanej sprawy, gdyż skarżącej przyznane zostało decyzją ostateczną, na czas nieokreślony, prawo do świadczenia pielęgnacyjnego w związku ze sprawowaniem opieki nad niepełnosprawną matką, które wygasło z mocy wyżej powołanych przepisów z dniem 30 czerwca 2013 r. Stwierdzenie przez Trybunał Konstytucyjny niezgodności art. 11 ust. 1 i 3 ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw z Konstytucją, oznaczałoby, że sytuacja prawna skarżącej mogłaby ulec zmianie na korzyść.
Na to postanowienie zażalenie złożyła Z. G. - Ż. nie zgadzając się z zapadłym rozstrzygnięciem, podnosząc argumenty odnoszące się do zaskarżonej decyzji.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
stosownie do art. 125 § 1 pkt 1 powołanej ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Sąd może zawiesić postępowanie z urzędu jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku innego toczącego się postępowania administracyjnego, sądowoadministracyjnego, sądowego lub przed Trybunałem Konstytucyjnym. Zawieszenie postępowania określone w tym przepisie ma charakter fakultatywny, bowiem ocena jego zasadności została pozostawiona uznaniu Sądu, który wydając postanowienie w tej kwestii powinien rozważyć, czy w danym wypadku jest celowe wstrzymanie biegu sprawy, w tym przede wszystkim powinien mieć na uwadze możliwość wystąpienia w przyszłości przesłanek do wznowienia postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem.
Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego wyrok Trybunału Konstytucyjnego w sprawie o sygn. akt K 27/10 będzie miał istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia w sprawie ze skargi Z. G. - Ż. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Olsztynie z dnia [...] lipca 2013 r., w przedmiocie specjalnego zasiłku opiekuńczego.
Wskazać należy, że ustawa z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw wprowadziła bardziej restrykcyjnie kryteria przyznawania świadczeń, niż przewidywały to rozwiązania przyjęte w ustawie dotychczas obowiązującej. Ta właśnie kwestia była przedmiotem rozpoznania przez Trybunał Konstytucyjny pytania prawnego przedstawionego przez Rzecznika Praw Obywatelskich, który to Trybunał wyrokiem z dnia 5 grudnia 2013 r., sygn. akt K 27/13, rozstrzygnął sprawę w kontekście dwóch zasiłków: specjalnego zasiłku opiekuńczego oraz świadczenia pielęgnacyjnego. Trybunał powołanym wyrokiem orzekł bowiem o niekonstytucyjności że art. 11 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1548) z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Z notatki prasowej wydanej po wydaniu tego wyroku, zamieszczonej na stronie internetowej Trybunału Konstytucyjnego wynika, że przedmiotem badania Trybunału - zgodnie z żądaniem wnioskodawcy - były tylko przepisy intertemporalne. Trybunał nie odnosił się więc do poprawności nowych, bardziej restrykcyjnych w porównaniu ze stanem dotychczasowym kryteriów uzyskania świadczenia pielęgnacyjnego i specjalnego zasiłku opiekuńczego. Trybunał Konstytucyjny stanął na stanowisku, że doszło do naruszenia praw słusznie nabytych oraz zasady zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa w odniesieniu do tej grupy osób, które pobierały świadczenie pielęgnacyjne na podstawie ustawy o świadczeniach rodzinnych, w brzmieniu obowiązującym przed wejściem w życie ustawy zmieniającej, które jednocześnie nie spełniły przesłanek nabycia świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego na podstawie ustawy o świadczeniach rodzinnych, w brzmieniu nadanym ustawą zmieniającą.
Wobec tego uznać należy, że Sąd pierwszej instancji nie naruszył prawa zawieszając postępowanie sądowe w sprawie ze skargi Z. G. - Ż. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Olsztynie z dnia [...] lipca 2013r., w przedmiocie specjalnego zasiłku opiekuńczego. Jednocześnie w tym miejscu zaznaczyć należy, że skoro Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z dnia 5 grudnia 2013 r., sygn. akt K 27/13 orzekł, że art. 11 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1548) jest niezgodny z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, to zaszły podstawy do podjęcia postępowania.
Mając powyższe na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 w związku z art. 197 powołanej ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, postanowił, jak w sentencji.