Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Monika Nowicka po rozpoznaniu w dniu 13 marca 2012 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia Stowarzyszenia "O." na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 20 grudnia 2011 r., sygn. akt II SA/Kr 1517/11 o oddaleniu wniosku o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym w sprawie ze skargi Stowarzyszenia "O." na decyzję Dyrektora Zarządu Infrastruktury Komunalnej i Transportu w K. z dnia [...] sierpnia 2011 r. nr [...] w przedmiocie odmowy dostępu do informacji publicznej postanawia: oddalić zażalenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, na skutek wniesionego przez Stowarzyszenie "O." sprzeciwu od postanowienia referendarza sądowego z dnia 17 października 2011 r., postanowieniem z dnia 20 grudnia 2011 r. oddalił wniosek skarżącego o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych.
W uzasadnieniu powyższego postanowienia wskazywano, że skarżący w złożonym przez siebie wniosku o przyznanie prawa pomocy oświadczył, iż nie prowadzi działalności gospodarczej, natomiast jego funkcjonowanie opiera się na społecznej pracy jego członków. Stowarzyszenie nie pobiera składek od swoich członków, ani też nie posiada żadnego majątku i środków finansowych, które umożliwiłyby poniesienie kosztów sądowych. Nie posiada także kapitału zakładowego ani środków trwałych. Podmiot ten nie dysponuje również bilansem zysków i strat, ani rachunkami bankowymi.
Oddalając wniosek skarżącego Sąd Wojewódzki stwierdził, że okoliczności w nim wskazane nie uzasadniają jego uwzględnienia. Skarżący mający status stowarzyszenia zwykłego może, zasadniczo uzyskiwać środki na prowadzenie swojej działalności statutowej ze składek członkowskich.
W ocenie Sądu skarżący miał możliwość pozyskania środków finansowych przeznaczonych na prowadzenie działalności z których jednak nie skorzystał. Wprawdzie - zdaniem Sądu - takie działanie jest dopuszczalne, jednakże nie może stanowić podstawy do zwolnienia tego podmiotu od kosztów sądowych. Niewykorzystywanie bowiem przewidzianych prawem możliwości pozyskiwania środków niezbędnych do prowadzenia statutowej działalności jest przesłanką do odmowy przyznania prawa pomocy. Sąd podkreślił, że możliwe jest funkcjonowanie stowarzyszenia, które nie przewiduje pobierania składek od swoich członków, brak jednak zapewnienia w statucie stowarzyszenia stałego źródła dochodów, chociażby w oparciu o obowiązkowe składki członkowskie, nie może przemawiać za uprzywilejowanym traktowaniem Stowarzyszenia przy rozpatrywaniu jego wniosków o przyznanie prawa pomocy.
Odnosząc się do argumentu, iż skarżące Stowarzyszenie opiera się na społecznej pracy członków, a skarga w niniejszej sprawie dotyczy interesu społecznego tj. interesu mieszkańców K. Sąd wskazał, że okoliczność, iż stowarzyszenie jest organizacją non profit, nie zwalnia go od obowiązku zapewnienia środków potrzebnych na własne funkcjonowanie.
Stowarzyszenie w złożonym na powyższe postanowienie zażaleniu, wnosząc o jego uchylenie i przyznanie prawa pomocy podnosiło, że nie posiada żadnego majątku oraz środków finansowych, które mogłoby przeznaczyć na pokrycie kosztów postępowania. Jego zaś działalność opiera się wyłącznie na społecznej pracy jego członków. W ocenie skarżącego nie można odmówić przyznania prawa pomocy podmiotowi, jeżeli następstwem tego będzie istotne ograniczenie prawa do sądu. Sytuacja materialna skarżącego stanowi jedyną podstawę orzekania w kwestii przyznania prawa pomocy. Umotywowanie zaś orzeczenia w tym przedmiocie innymi przyczynami niż sytuacja materialna wnioskodawcy, jest niedopuszczalne, bowiem nie odnajduje uzasadnienia w treści art. 246 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) zwanej dalej "P.p.s.a.".