Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Zbigniew Ślusarczyk po rozpoznaniu w dniu 4 kwietnia 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia J. G. na postanowienie w przedmiocie rozstrzygnięcia o kosztach postępowania zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 19 kwietnia 2017 roku sygn. akt II SAB/Bd 7/17 w sprawie ze skargi J. G. na bezczynność Dyrektora Publicznej Szkoły Podstawowej w R. w przedmiocie udzielenia informacji publicznej postanawia: oddalić zażalenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy wyrokiem z dnia 19 kwietnia 2017 roku sygn. akt II SAB/Bd 7/17 wydanym w sprawie ze skargi J. G. na bezczynność Dyrektora Publicznej Szkoły Podstawowej w R. w przedmiocie udzielenia informacji publicznej umorzył postępowanie w zakresie zobowiązania organu do załatwienia sprawy (pkt 1), stwierdził, że organ dopuścił się bezczynności, która nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa (pkt 2) oraz zasądził od Dyrektora Publicznej Szkoły Podstawowej w R. na rzecz J. G. kwotę 150 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego (pkt 3).
W uzasadnieniu wskazano, że o zwrocie kosztów postępowania orzeczono na podstawie art. 200 i 205 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016, poz. 718 ze zm., dalej: p.p.s.a.), uwzględniając też treść art. 206 tej ustawy. W ocenie Sądu I instancji w sprawie miał miejsce uzasadniony przypadek w rozumieniu powołanego art. 206 p.p.s.a., bowiem wniesienie skargi nie wymagało szczególnego nakładu sił i wiedzy pełnomocnika. Sąd powołał się również na to, że z analogicznej treści skargami skarżąca występowała w wielu zbliżonych sprawach sądowoadministracyjnych, w których również była reprezentowana przez członka najbliższej rodziny. Ponadto zwrócił uwagę na to, że zarówno z treści wniosku o udostępnienie informacji publicznej, jak i z treści samej skargi, nie wynika, że rzeczywistą wolą skarżącej było uzyskanie żądanej informacji publicznej. Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, Sąd zasądził na rzecz skarżącej zwrot uiszczonego wpisu od skargi w kwocie 100 zł oraz kwotę 50 zł odpowiadającą części minimalnego wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika przewidzianego przepisem § 14 ust. 1 pkt 1 lit. c) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015, poz. 1804 ze zm., dalej: rozporządzenie).
Zażalenie na powyższe postanowienie zawarte w punkcie trzecim wyroku złożyła J. G., zaskarżając je w części dotyczącej nieobjęcia całości kosztów niezbędnych do celowego dochodzenia praw, tj. minimalnego wynagrodzenia pełnomocnika z tytułu zastępstwa procesowego. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucono naruszenie przepisów postępowania, tj. naruszenie art. 34 i 35 § 1 p.p.s.a. w związku z art. 45 ust. 1 i art. 77 ust. 2 Konstytucji RP oraz art. 201 § 1 p.p.s.a. w związku z art. 205 § 1 i 2 p.p.s.a. poprzez błędną wykładnię i zanegowanie prawa skarżącej do złożenia skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego na bezczynność organu przy udziale profesjonalnego pełnomocnika i reprezentowania jej przed tym sądem, a tym samym ograniczenie skarżącej prawa do sądu oraz wynikającego z niego prawa do pomocy prawnej, mimo że p.p.s.a. nie wyłącza możliwości złożenia takiej skargi do sądu i jej popierania przez profesjonalnego pełnomocnika, a także zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego w oparciu o § 14 ust. 1 pkt 1 lit. c) rozporządzenia w wysokości niższej niż minimalna wysokość wynikająca z tego przepisu; naruszenie art. 7 i art. 32 ust. 1 Konstytucji RP, art. 209 i 201 § 1 p.p.s.a. w związku z art. 205 § 2 p.p.s.a. w związku z § 14 ust. 1 pkt 1 lit. c) rozporządzenia poprzez ich błędną wykładnię i wprowadzenie kryteriów, które nie wynikają z przepisów prawa (reprezentowanie strony przez członka rodziny, liczba prowadzonych spraw przed sądami administracyjnymi oraz brak w sprawie szczególnego nakładu sił i wiedzy pełnomocnika); naruszenie art. 201 § 1 w związku z art. 205 § 2, art. 206 p.p.s.a. i § 14 ust. 1 pkt 1 lit. c) w związku z § 18 rozporządzenia poprzez ich niewłaściwą wykładnię i niewłaściwe zastosowanie w sprawie. Podniesiono, że Sąd nie mógł miarkować wysokości opłaty za czynności radcy prawnego poniżej stawki minimalnej określonej w rozporządzeniu, bowiem zgodnie z obowiązującą zasadą zwrotu kosztów postępowania w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, którą w doktrynie określa się mianem zasady kosztów celowych, Sąd nie ma możliwości pominięcia tych kosztów lub (w odniesieniu do wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika) zasądzenia ich poniżej zagwarantowanej przepisami prawa wysokości. Zwrócono też uwagę, że powołana przez Sąd I instancji okoliczność, iż pełnomocnik jest członkiem rodziny skarżącej, nie ma żadnego wpływu na określenie wysokości kosztów zastępstwa procesowego. Autor zażalenia wskazał, że naruszenie to miało wpływ na wynik sprawy, ponieważ doprowadziło do niezasądzenia od organu na rzecz skarżącej całości kosztów postępowania. W ramach zarzutu naruszenia przepisów postępowania podniesiono też zarzut błędnej wykładni i niewłaściwego zastosowania w sprawie art. 201 § 1 w związku z art. 205 § 2 p.p.s.a. w związku z art. 2 i 7 Konstytucji RP, tj. zasady sprawiedliwości społecznej i działania organów władzy publicznej na podstawie i w granicach prawa poprzez przerzucenie odpowiedzialności za bezczynność organu administracji na stronę i obciążenie jej skutkami uchybień organu. W oparciu o tak sformułowane zarzuty wniesiono o uchylenie postanowienia zawartego w punkcie trzecim wyroku w zaskarżonej części i zasądzenie od Dyrektora Publicznej Szkoły Podstawowej w R. na rzecz skarżącej kwoty 480 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w sprawie w postępowaniu przed Sądem I instancji, a ponadto obciążenie organu kosztami postępowania zażaleniowego, w tym kosztami zastępstwa procesowego w postępowaniu zażaleniowym w całości.