Dnia 7 grudnia 2016 roku Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Zbigniew Ślusarczyk po rozpoznaniu w dniu 7 grudnia 2016 roku na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia J. O. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 21 lipca 2016 roku, sygn. akt IV SA/Wr 245/15 odmawiające przywrócenia terminu w sprawie ze skargi J. O. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Wałbrzychu z dnia [...] lutego 2015 r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia nienależnie pobranego zasiłku pielęgnacyjnego postanawia: oddalić zażalenie.
Postanowieniem z dnia 21 lipca 2016 r. sygn. akt IV SA/Wr 245/15 Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu odmówił J.O. przywrócenia terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku oddalającego skargę J.O. na decyzje Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Wałbrzychu z dnia [...] lutego 2015 r. w przedmiocie odmowy umorzenia nienależnie pobranego zasiłku pielęgnacyjnego.
W uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia Sąd pierwszej instancji wskazał, że o oddaleniu skargi J.O. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Wałbrzychu z dnia [...] lutego 2015 r. orzeczono w dniu 3 listopada 2015 r., a skarżący dopiero pismem z dnia 10 listopada 2015 r. (nadanym w dniu 13 listopada 2015 r.) złożył wniosek o sporządzenie uzasadnienia niniejszego wyroku. Następnie pismem z dnia 24 listopada 2015 r. wniósł o przywrócenie terminu wskazując, że w chwili otrzymania zawiadomienia o rozprawie "był w trakcie uszczerbku na zdrowiu związanego ze złamaniem nogi", drugą nogę skarżący ma amputowaną. Wskazał także, że opiekę nad nim sprawowała była żona i to ją poprosił w dniu 10 listopada o nadanie przesyłki z przedmiotowym wnioskiem listem zwykłym. W ocenie Sądu w niniejszej sprawie naruszenie terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia nastąpiło z winy skarżącego i niemożliwym było jego przywrócenie. Sąd podkreślił, że skarżący pomimo, iż sam nie był w stanie nadać przesyłki, mógł skorzystać z pomocy domownika - swojej byłej żony, co uczynił. Zdaniem Sądu skarżący zobowiązany był nie tylko do skorzystania z pomocy osoby trzeciej, ale także do kontroli sposobu wykonania powierzonej czynności. Sąd zaznaczył, że zaniedbanie osoby, której powierzono wykonanie czynności, nie uzasadniania braku winy osoby zlecającej w naruszeniu terminu.
Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł J.O. zarzucając mu naruszenie art. 86 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r. poz. 718 z późn. zm.; dalej p.p.s.a.) poprzez przyjęcie, że skarżący ze swej winy nie dokonał w terminie czynności procesowej. W uzasadnieniu zażalenia podkreślono szczególną sytuacje skarżącego, jako osoby o znacznym stopniu niepełnosprawności (amputowana noga), która dodatkowo złamała nogę i nie była w stanie dokonać czynności procesowej w terminie.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Stosownie do art. 86 § 1 jeżeli strona nie dokonała w terminie czynności w postępowaniu sądowym bez swojej winy, sąd na jej wniosek postanowi przywrócenie terminu. We wniosku o przywrócenie terminu należy uprawdopodobnić okoliczności wskazujące na brak winy w jego uchybieniu (art. 87 § 2 p.p.s.a.). Z przepisu tego jednoznacznie wynika, że na stronie spoczywa obowiązek wskazania okoliczności, które mogą potwierdzać, że dana czynność procesowa nie została dokonana w terminie bez jej winy. Podkreślenia wymaga także, że instytucja przywrócenia terminu jest stosowana jedynie w sytuacjach wyjątkowych, tylko wtedy gdy uchybienie terminu nastąpiło wskutek przeszkody, której strona nie mogła usunąć, nawet przy użyciu największego w danych warunkach wysiłku. Zatem oceniając okoliczności mające uprawdopodobnić brak winy w naruszeniu terminu sąd powinien brać pod uwagę obiektywny miernik staranności, jakiej można wymagać od strony dbającej należycie o własne interesy. Pojęcie, miernika staranności, odnosi się do cech danej strony. Należy pamiętać, że zgodnie z ukształtowanym orzecznictwem sądów administracyjnych, pojęcie winy strony w uchybieniu terminowi obejmuje swym zakresem także winę osób trzecich upoważnionych przez stronę do dokonania określonej czynności procesowej.
W niniejszej sprawie podnoszone przez żalącego argumenty nie uprawdopodobniają braku jego winy w uchybieniu terminowi do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku. Jak już wskazał Sąd pierwszej instancji w zaskarżonym postanowieniu, skarżący posługując się pomocą osób trzecich w wykonaniu ciążących na nim obowiązków, ponosi odpowiedzialność także za winę osób dokonujących zleconych czynności. Kwestią bezsporną jest, że skarżący nie był wstanie samodzielnie dokonać czynności procesowej, jaką jest nadanie wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku. Skorzystał zatem w tym zakresie z pomocy swojej byłej żony. Jednakże ani we wniosku o przywrócenie terminu, ani w rozpoznawanym zażaleniu, nie wskazano żadnych okoliczności mających świadczyć o braku jej winy w uchybieniu terminowi. Jeżeli zaś skarżący chciał wykazać brak swojej winy w uchybieniu terminowi zobowiązany był także do wykazania braku winy swojej byłej żony, działającej jako osoba, której zlecił wykonanie czynności procesowej. Ponieważ okoliczności te nie zostały nigdzie przedstawione, nie można było uznać, że spełnione zostały przesłanki uzasadniające przywrócenie skarżącemu terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku. Tym samym zaskarżone postanawianie odpowiada prawu.
Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 184 w związku z art. 197 § 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Naczelny Sąd Administracyjny oddalił zażalenie.