Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Joanna Banasiewicz po rozpoznaniu w dniu 18 marca 2014 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia Z.R. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 5 lutego 2014 r., sygn. akt IV SAB/Wr 204/13 oddalające wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym ustanowienie pełnomocnika z urzędu w sprawie ze skargi Z.R. na bezczynność Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej we Wrocławiu w przedmiocie rozpatrzenia wniosków w sprawie przyznania zasiłku z pomocy społecznej postanawia: oddalić zażalenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu postanowieniem z dnia 5 lutego 2014 r., sygn. akt IV SAB/Wr 204/13 oddalił wniosek Z.R. o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym ustanowienie pełnomocnika z urzędu w sprawie ze skargi tego skarżącego na bezczynność Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej we Wrocławiu w przedmiocie rozpatrzenia wniosków w sprawie przyznania zasiłku z pomocy społecznej.
W obszernym uzasadnieniu postanowienia Sąd I instancji m.in. odwołał się do znanej mu z urzędu okoliczności zainicjowania przez skarżącego szeregu (w okresie od 2009 r. do 2013 r. 207 skarg) postępowań, w których złożył on wnioski o prawo pomocy. Powyższe, zdaniem Sądu I instancji, nie oznacza jeszcze, że strona nadużywa prawa do sądu, jednakże charakter orzeczeń będących przedmiotem postępowań zainicjowanych przez skarżącego, w większości (116 spraw) zakończonych postanowieniami odrzucającymi skargę z powodu niewyczerpania trybu postępowania, nieuzupełnienia braków formalnych skargi lub niedopuszczalności drogi sądowej, dowodzi, że celem skarżącego nie jest faktyczna obrona swych praw w postępowaniu sądowoadministracyjnym lecz inicjowanie postępowań sądowych, stanowiące cel sam w sobie. Zdaniem Sądu I instancji, konstytucyjne prawo do sądu, którego formą realizacji jest instytucja prawa pomocy, nie ma charakteru bezwzględnego i nie może prowadzić do nadużycia tego prawa.
Sąd wskazał, że z treści wniosku o przyznanie prawa pomocy wynika, że skarżący wniósł o ustanowienie pełnomocnika z urzędu w celu sporządzenia skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem postanowień Sądu wydanych w dniach 25, 27 i 28 listopada 2013 r. W niniejszej zaś sprawie nie zostało wydane żadne rozstrzygnięcie Sądu, w tym postanowienie odrzucające skargę. Domaganie się prawa pomocy w zakresie pełnomocnika z urzędu w celu sporządzenia skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem orzeczenia, w sytuacji gdy sąd nie wydał jeszcze żadnego rozstrzygnięcia również stanowi, zdaniem Sądu I instancji, nadużycie prawa do takiej pomocy i skutkuje oddaleniem wniosku w tym zakresie na podstawie powołanego wyżej art. 247 p.p.s.a.
Mając powyższe na uwadze Sąd I instancji, na podstawie art. 247 p.p.s.a, oddalił wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym ustanowienie pełnomocnika z urzędu. Odnośnie wniosku w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych wskazano, że skarżący jest zwolniony z obowiązku ponoszenia wszelkich kosztów sądowych na podstawie art. 239 pkt 1 lit. a) p.p.s.a., z którego wynika, że nie ma obowiązku uiszczenia kosztów sądowych strona skarżąca działanie lub bezczynność organu albo przewlekłe prowadzenie postępowania w sprawach z zakresu pomocy i opieki społecznej.
Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł skarżący. Domagając się ustanowienia pełnomocnika z urzędu wskazał na swoją trudną sytuację materialną.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z treścią art. 247 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi prawo pomocy nie przysługuje stronie w razie oczywistej bezzasadności jej skargi. Przepis art. 247 p.p.s.a. wprowadza bowiem samodzielną, negatywną przesłankę przyznania stronie prawa pomocy w postępowaniu sądowoadministracyjnym. Prawo to nie przysługuje stronie w razie oczywistej bezzasadności jej skargi, co oznacza, że ocena w tym przedmiocie dokonywana jest w oderwaniu od sytuacji materialnej strony. Stwierdzenie przez sąd, że w sprawie zachodzi sytuacja oczywistej bezzasadności skargi skutkuje odmową przyznania prawa pomocy (por. postanowienie NSA z dnia 28 listopada 2012 r., sygn. akt II FZ 906/12).