Dnia 4 marca 2016 r. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Paweł Miładowski, , , po rozpoznaniu w dniu 4 marca 2016 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi M. M. o wznowienie postępowania sądowego w zakresie prawa pomocy, w którym zapadło prawomocne postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 sierpnia 2015 r., sygn. akt I OZ 841/15 o oddaleniu zażalenia na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 29 kwietnia 2015 r., sygn. akt II SAB/Wa 1109/14 o odmowie przyznania prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych w sprawie ze skargi M. M. na bezczynność Dyrektora Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Oddział w Warszawie w przedmiocie wniosku z dnia 13 stycznia 2010 r. dotyczącego A. K. postanawia odrzucić skargę o wznowienie postępowania.
Postanowieniem z dnia 5 sierpnia 2015 r., sygn. akt I OZ 841/15, Naczelny Sąd Administracyjny oddalił zażalenie M. M. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 29 kwietnia 2015 r., sygn. akt II SAB/Wa 1109/14, o odmowie przyznania prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych.
W dniu 7 grudnia 2015 r. M. M. złożył skargę o wznowienie postępowania zakończonego ww. prawomocnym postanowieniem NSA, podnosząc, że wyszły na jaw nowe okoliczności faktyczne nieznane Sądowi w chwili wydania ww. postanowienia o odmowie przyznania prawa pomocy. W załączeniu przedstawił zaświadczenie z dnia 14 października 2015 r. o zaleganiu z opłatami na rzecz Wspólnoty Mieszkaniowej. Zaświadczenie to wskazuje kwotę zaległości płatniczych na dzień 30 września 2015 r. i obejmuje też odsetki od nieterminowych wpłat naliczone do dnia 30 czerwca 2015 r.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje.
Zgodnie z art. 270 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), zwanej dalej "p.p.s.a.", w przypadkach przewidzianych w art. 271-285 p.p.s.a. można żądać wznowienia postępowania, które zostało zakończone prawomocnym orzeczeniem. Ponadto stosownie do treści art. 280 § 1 p.p.s.a. sąd bada na posiedzeniu niejawnym, czy skarga jest wniesiona w terminie i czy opiera się na ustawowej podstawie wznowienia. W braku jednego z tych wymagań sąd skargę o wznowienie odrzuci, w przeciwnym razie wyznaczy rozprawę.
Skarga o wznowienie postępowania podlega odrzuceniu z dwóch powodów.
Po pierwsze, wznowienie postępowania sądowoadministracyjnego jako szczególna instytucja nie przewiduje możliwości wzruszenia w tym trybie postanowień niekończących jakimi są rozstrzygnięcia w przedmiocie prawa pomocy. Wyraźnie wskazania wymaga, że przepisy ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi nie przewidują możliwości wzruszenia w trybie wznowienia postanowienia niekończącego postępowania w sprawie. Tego typu postanowienia nawet jeżeli są prawomocne mogą być natomiast uchylane i zmieniane w trybie art. 165 p.p.s.a. Ponadto strona postępowania w każdym czasie może złożyć kolejny wniosek o przyznanie prawa pomocy. Są to zatem gwarancje procesowe (prawa strony), które mogą prowadzić do zmiany sytuacji procesowej strony postępowania wynikłej z wydanego uprzednio prawomocnego niekończącego postanowienia w przedmiocie prawa pomocy. Powyższe nie przemawia za wywiedzeniem z treści art. 270 p.p.s.a. normy prawnej, z której wynikałaby możliwość wzruszenia niekończącego postanowienia w tym przedmiocie w trybie wznowienia. W tym miejscu należy wskazać, że Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 27 października 2004 r., sygn. akt SK 1/04, na podstawie art. 190 ust. 4 i art. 8 ust. 2 Konstytucji RP dopuścił możliwość rozpoznania skargi o wznowienie dotyczącego postanowienia niekończącego postępowanie. Jednak muszą ku temu zaistnieć określone warunki, a mianowicie musi zaistnieć negatywny wpływ orzeczenia niekończącego na wynik rozstrzygnięcia zawartego w orzeczeniu głównym lub gdy skarga o wznowienie dotyczy postanowienia niekończącego opartego na niekonstytucyjnej podstawie. W tej sprawie takie warunki jednak nie wystąpiły, choć zapadło orzeczenie kończące postępowanie. Wynika to z tego, że odrzucenie skargi nie było bezpośrednio negatywnym następstwem prawomocnej odmowy przyznania prawa pomocy. W związku z prawomocną odmową przyznania prawa pomocy Sąd bowiem wezwał skarżącego do wykonania zarządzenia z dnia 18 lutego 2015 r. w przedmiocie uiszczenia wpisu sądowego od skargi, w terminie 7 dni, pod rygorem odrzucenia skargi. Ponieważ skarżący nie wykonał w terminie tego wezwania, doszło do odrzucenia skargi. A zatem to brak wykonania ww. wezwania miało wpływ na wynik rozstrzygnięcia zawartego w orzeczeniu głównym, tj. o odrzuceniu skargi. Ponadto zaskarżone skargą o wznowienie postanowienie nie zostało wydane w oparciu o niekonstytucyjną podstawę. W zakresie art. 243-262 p.p.s.a. dotyczących prawa pomocy Trybunał konstytucyjny nie orzekł bowiem o ich niekonstytucyjności.
Po drugie, zgodnie z art. 273 § 2 p.p.s.a. można żądać wznowienia w razie późniejszego wykrycia takich okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy, a z których strona nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu. Przepis ten dotyczy wykrycia dowodów, które istniały w dacie wydania orzeczenia zaskarżonego skargą o wznowienie. W niniejszej sprawie dowód, na który powołuje się strona skarżąca został sporządzony w dniu 14 października 2015 r. (a więc po ponad dwóch miesiącach od wydania orzeczenia). Ponadto trudno uznać, że okoliczność zalegania z opłatami nie mogła być podniesiona przez skarżącego w trakcie toczącego się postępowania w przedmiocie prawa pomocy. Są to okoliczności, które musiały być znane skarżącemu w dacie zapadłego orzeczenia w przedmiocie prawa pomocy. Przedstawione zaświadczenie nie stanowi zatem środka dowodowego, które mogłoby mieć wpływ na wynik sprawy, a z którego strona nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu.
Dlatego skarga o wznowienie jako niespełniająca ustawowych wymogów podlega odrzuceniu.
Z powyższych względów, na podstawie art. 280 § 1 p.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w postanowieniu.