Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Wojciech Jakimowicz po rozpoznaniu w dniu 9 grudnia 2016 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażaleń S.Z., L.K.-P., M.Z. oraz Z.P.C. i R. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 12 października 2016 r., sygn. akt: II SA/Ol 814/16 o odmowie dopuszczenia Z.P.C. i R. do udziału w postępowaniu sądowym w sprawie ze skargi S.Z.-A.A.Z., L.K.-P. - C."K.", M.Z.-A.A.A.B. na zarządzenie Prezydenta Miasta Ełku z dnia [..] stycznia 2016 r., nr [..] w przedmiocie zakazu organizowania na terenach należących do Gminy Miasta Ełk objazdowych przedstawień cyrkowych z udziałem zwierząt postanawia: 1) uchylić zaskarżone postanowienie; 2) dopuścić do udziału w postępowaniu sądowoadministracyjnym w charakterze uczestnika postępowania Z.P.C. i R. z siedzibą w W.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie postanowieniem z dnia 12 października 2016 r., sygn. akt: II SA/Ol 814/16 odmówił dopuszczenia Z.P.C. i R. do udziału w postępowaniu sądowym w sprawie ze skargi S.Z.-A.A.Z., L.K.-P. - C."K.", M.Z. - A.A.A.B. na zarządzenie Prezydenta Miasta Ełku z dnia [..] stycznia 2016 r., nr [..].
Uzasadniając stanowisko Sąd stwierdził, że zgodnie z treścią art. 33 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j.: Dz. U. z 2016 r., poz. 718), dalej p.p.s.a., udział w charakterze uczestnika może zgłosić również osoba, która nie brała udziału w postępowaniu administracyjnym, jeżeli wynik tego postępowania dotyczy jej interesu prawnego, a także organizacja społeczna, o której mowa w art. 25 § 4, w sprawach innych osób, jeżeli sprawa dotyczy zakresu jej statutowej działalności. W świetle powyższej regulacji dopuszczenie danego podmiotu w charakterze uczestnika postępowania może mieć miejsce wyłącznie w takim postępowaniu sądowym, które w wyniku złożenia skargi staje się "następstwem" postępowania administracyjnego. Posługując się bowiem w redakcji art. 33 § 2 p.p.s.a. pojęciem prawnym "postępowanie administracyjne" ustawodawca nawiązał do regulacji zawartej w art. 1 k.p.a. Jedynie zatem postępowania enumeratywnie wymienione w tym przepisie stanowią "postępowania administracyjne" i do tego rozumienia odwołuje się ww. przepis statuujący przesłanki dopuszczenia do udziału w postępowaniu sądowym (por. postanowienie NSA z 5 maja 2015 r., II OZ 349/15, Lex nr 1723876).
Zaskarżone zarządzenie Prezydenta Miasta Ełku nie zostało jednak wydane w następstwie przeprowadzenia postępowania administracyjnego w rozumieniu art. 1 k.p.a., lecz podjęto je w procedurze przewidzianej w przepisach ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j.: Dz.U. 2016, poz. 446), a skarga wniesiona została w trybie art. 101 tej ustawy. W przeciwieństwie bowiem do legitymacji w postępowaniu administracyjnym, określonej przepisami kodeksu postępowania administracyjnego, w którym stroną może być każdy, czyjego interesu prawnego lub uprawnienia dotyczy postępowanie, uprawnionym do wniesienia skargi z art. 101 u.s.g. może być jedynie podmiot, którego interes prawny lub uprawnienie zostały przez akt jednostki samorządowej naruszone. Skoro zatem wykazanie naruszenia interesu prawnego lub uprawnienia, a także dochowanie wymogu uprzedniego wezwania organu samorządowego do usunięcia owego naruszenia, stwarza dopiero możliwość przeprowadzenia merytorycznej oceny rodzaju wskazywanego naruszenia wobec podmiotu kwestionującego przed sądem administracyjnym legalność zarządzenia, to tylko ów podmiot jest i może być stroną zainicjowanego w ten sposób postępowania sądowego. W konsekwencji przepis art. 33 § 2 p.p.s.a., nie daje podstaw do dopuszczenia do udziału w takim postępowaniu innych niż skarżący podmiotów - w tym także organizacji społecznych.
W zażaleniach na powyższe postanowienie zarzucono, iż w wielu innych postępowaniach Z.P.C.iR. był dopuszczany do udziału w postępowaniu sądowym prowadzonym w trybie art. 101 u.s.g. Odmowa dopuszczenia do postępowania oznaczałaby, że w przypadku takich aktów, jak zaskarżone w niniejszej sprawie zarządzenie, niemożliwa byłaby społeczna kontrola w postępowaniu sądowym. Ponieważ brak jest normy prawnej ograniczającej organizacje społeczne w ich uprawnieniach do występowania w charakterze uczestnika w postępowaniach prowadzonych w trybie art. 101 u.s.g., to należy stosować wykładnię celowościową art. 33 § 2 p.p.s.a., a nie wykładnię ścisłą.