Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Janina Antosiewicz po rozpoznaniu w dniu 13 marca 2009 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia P. J. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 28 stycznia 2009 r. sygn. akt II SO/Sz 29/08 w zakresie odmowy przyznania prawa pomocy w sprawie z wniosku P. J. o wymierzenie grzywny Prokuratorowi Rejonowemu w Świnoujściu postanawia: oddalić zażalenie
Zaskarżonym postanowieniem Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie odmówił P. J. przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym. W uzasadnieniu Sąd stwierdził, że skarżący wprawdzie wskazał, iż jego sytuacja materialna generalnie pozwalała na przyznanie mu prawa pomocy we wnioskowanym zakresie. Podkreślono jednakże, iż skarżący wszczął znaczną ilość postępowań przed Sądem i organami administracji, a ich liczba, oraz ilość nadsyłanych przez niego pism wskazuje na inne, poza wykazanymi, źródła dochodu. Ponadto zdaniem Sądu skarżący w sposób oczywisty nadużywa przysługującego mu prawa do uzyskiwania informacji publicznej, zaś instytucja prawa pomocy nie może służyć ułatwianiu takich praktyk.
W zażaleniu na to postanowienie P. J. zarzucił między innymi, że jest ono niezgodne z prawem, zaś Sądy rozpoznają jego sprawy w sposób tendencyjny.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje: zażalenie nie zawiera uzasadnionych podstaw.
Zgodnie z art. 246 § 1 pkt 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) przyznanie prawa do pomocy osobie fizycznej w zakresie częściowym następuje gdy wykaże ona, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania.
Zauważyć należy, iż instytucja zwolnienia od kosztów ma charakter wyjątkowy i jest stosowana wobec osób o bardzo trudnej sytuacji materialnej, czyli takich, które ze względu na okoliczności życiowe pozbawione są jakichkolwiek środków do życia, lub środki te są tak bardzo ograniczone, iż wystarczają jedynie na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych. Skarżący, jako osoba samotna, otrzymująca stały, miesięczny dochód z tytułu świadczenia rentowego nie może zostać uznany za osobę, wobec której istnieje możliwość zastosowania zwolnienia od kosztów sądowych.
Ponadto za słuszne uznać trzeba stanowisko Sądu I instancji, iż niezależnie od powyższych okoliczności na uwadze mieć trzeba prowadzoną przez P. J. działalność skargową. Zasadnym zatem wydaje się przyjęcie, iż skarżący, mimo że - jak podał - utrzymuje się z niskiego dochodu, jest w stanie ponieść koszty niniejszego postępowania ponosić, zważywszy na fakt, iż udaje mu się pokrywać koszty wnoszonych przez siebie licznych skarg i zażaleń. Okoliczność ta, jak podniesiono w zaskarżonym postanowieniu, może wskazywać, iż składane przez wnioskodawcę oświadczenia o stanie majątkowym nie odzwierciedlają jego rzeczywistej sytuacji finansowej.
Trafnie Wojewódzki Sąd Administracyjny, przytaczając własne ustalenia dotyczące wnoszonych skarg i wniosków, wysnuwa wniosek o podejmowanych przez skarżącego próbach nadmiernego korzystania z prawa pomocy w zakresie częściowego zwolnienia od kosztów postępowania.
Te spostrzeżenia Sądu I instancji znajdują także potwierdzenie w postępowaniach prowadzonych przed Naczelnym Sądem Administracyjnym. W okresie od 12 lutego 2009 r. w sprawach z zażaleń skierowanych do tego Sądu przez P. J. zarejestrowanych zostało aż 78 spraw dotyczących zagadnienia prawa pomocy.
Nadto dodać należy, iż między innymi w sprawach o sygn. akt I OZ 105/09 do I OZ 132/09 Naczelny Sąd Administracyjny oddalił zażalenia wnoszone przez skarżącego, podzielając argumentację Sądu I instancji.
Argumentację tę podziela także Sąd w składzie orzekającym w niniejszej sprawie.
Nie negując prawa strony do zaskarżania niekorzystnych dla niej orzeczeń Sądu I instancji należy przyjąć, iż w przedmiotowej sprawie Sąd odwoławczy nie stwierdził naruszenia prawa przy wydawaniu zaskarżonego postanowienia.
Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji, na podstawie art. 184 w zw. z art. 197 § 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.