Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodnicząca: Sędzia NSA Jolanta Sikorska po rozpoznaniu w dniu 2 lutego 2017 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia M.S. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 14 grudnia 2016 r., sygn. akt I SA/Wa 3235/14 o odmowie przyznania prawa pomocy w zakresie ustanowienia adwokata i umorzenie postępowania w zakresie wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi M.S. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie z dnia [...] w przedmiocie odmowy przywrócenia i stwierdzenia uchybienia terminu do złożenia zażalenia postanawia: oddalić zażalenie.
Postanowieniem z dnia 14 grudnia 2016 r., sygn. akt I SA/Wa 3235/14 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie po rozpoznaniu wniosku M.S. o przyznanie prawa pomocy w sprawie z jego skargi na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie z dnia [...] w przedmiocie odmowy przywrócenia i stwierdzenia uchybienia terminu do złożenia zażalenia, odmówił przyznania prawa pomocy w zakresie ustanowienia adwokata (pkt 1 postanowienia), umorzył postępowanie w zakresie wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych (pkt 2 postanowienia).
W uzasadnieniu Sąd ten podał, że wyrokiem z dnia 21 kwietnia 2016 r., sygn. akt I SA/Wa 3235/14 oddalono skargę M.S. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie z dnia [...] w przedmiocie odmowy przywrócenia i stwierdzenia uchybienia terminu do złożenia zażalenia.
Wnioskiem z dnia 13 września 2016 r. (data wpływu do Sądu) skarżący wystąpił o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym ustanowienie adwokata oraz o zwolnienie od kosztów sądowych i jest to kolejny wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym zgłoszonym przez stronę.
Sąd I instancji podał, że wniosek został rozpoznany wydanym przez referendarza sądowego postanowieniem z dnia 22 września 2016 r., sygn. akt I SA/Wa 3235/14 odmawiającym przyznania skarżącemu prawa pomocy w żądanym zakresie. Rozstrzygnięcie powyższe zostało doręczone wnioskodawcy w dniu 14 października 2016 r. W dniu 21 października 2016 r. (data wpływu do Sądu ) skarżący złożył sprzeciw od ww. postanowienia, wobec czego straciło ono moc, a sprawa z wniosku o przyznanie prawa pomocy podlega rozpoznaniu na nowo. Wnioskodawca wskazał w sprzeciwie, że pozostaje bez środków do życia.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie nie uwzględnił wniosku o przyznanie prawa pomocy.
Sąd ten przytoczył art. 243 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (j.t.: Dz. U. z 2016 r., poz. 718 ze zm.), dalej P.p.s.a., oraz art. 245 § 1 - 3 powołanej ustawy. Podał, że przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej w zakresie całkowitym następuje, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania, a w zakresie częściowym, gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 246 § 1 pkt 1 i 2 P.p.s.a.).
Sąd uwzględniając, że żądaniem swoim skarżący objął zwolnienie od kosztów sądowych stwierdził, że w tym zakresie złożony wniosek jest bezprzedmiotowy, albowiem zaskarżając akt wydany w postępowaniu administracyjnym w sprawie dotyczącej pomocy i opieki społecznej, wnioskodawca korzysta z mocy prawa ze zwolnienia z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych, stosownie do treści art. 239 pkt 1 lit. a P.p.s.a. Ze względu na powyższe, zbędne stało się rozpoznawanie wniosku w tym zakresie, co prowadziło do umorzenia postępowania w tej części na podstawie art. 249a P.p.s.a.
Ocena pozostałej części żądania, zdaniem Sądu I instancji, nie mogła prowadzić do uwzględnienia złożonego wniosku z tej przyczyny, że deklarowany przez wnioskodawcę stan skrajnego ubóstwa wynikającego z nieuzyskiwania jakichkolwiek dochodów, do którego nawiązuje skarżący podając, że pozostaje (cyt.) "bez środków do życia" nie odpowiada rzeczywistej sytuacji osobistej i życiowej strony. Wnioskodawca pomija systemowo tę okoliczność, która ma związek z przyznanym mu prawem do świadczenia rentowego i jednoczesną odmową jego pobierania. Z pisma Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 28 listopada 2016 r. wynika bowiem, że wnioskodawca nabył uprawienia do renty z tytułu niezdolności do pracy od dnia 1 października 1998 r. na stałe. Świadczenie to od daty jego przyznania jest zawieszone z powodu odmowy przyjęcia. Wysokość tego świadczenia od marca 2016 r. przysługuje w kwocie minimalnej, tj. 882,56 zł. Skarżący, co wynika z jego oświadczenia, jest świadomy, że została mu przyznana renta z tytułu niezdolności do pracy, jednak uważa, iż jest ona narzucona wbrew prawu i z tego powodu jej nie pobiera. Ponadto z nadesłanego do sprawy o sygn. akt I SA/Wa 1115/12 pisma Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 21 maja 2015 r. wynika, że kwota zgromadzonego świadczenia, które może odebrać skarżący, jeśli wystąpiłby o wznowienie wypłaty renty w maju 2015 r., tj. za okres od maja 2012 r. do kwietnia 2015 r., wynosiła 29.778,63 zł.