Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Jan Paweł Tarno po rozpoznaniu w dniu 10 marca 2005 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia P.J. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 25 listopada 2004 r. sygnatura akt II SA/Sz 851/04 o częściowym zwolnieniu skarżącego od kosztów sądowych w sprawie z wniosku P.J. o wymierzenie grzywny Powiatowemu Inspektorowi Nadzoru Budowlanego w Ś. postanawia oddalić zażalenie.
I OZ 24/05
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie postanowieniem z dnia 25 listopada 2004 r. sygnatura akt II SA/Sz 851/04 odmówił P. J. przyznania prawa pomocy. Zdaniem Sądu skarżący nie wykazał w sposób dostateczny, iż nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania niezbędnego dla niego i jego rodziny. Jego dochód miesięczny wynosi 541 zł i nie ma on nikogo na swoim utrzymaniu. Sąd zauważył, iż strona wnosząc sprawę przed sądem powinna liczyć się z kosztami i gromadzić potrzebne środki z uzyskiwanych dochodów. W ocenie Sądu wskazana przez skarżącego sytuacja materialna świadczyła, iż jest on w stanie ponieść koszty postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie.
Na powyższe postanowienie zażalenie do Naczelnego Sądu Administracyjnego wniósł P. J., zarzucając naruszenie:
1. art. 45 i 77 Konstytucji RP, gdyż orzeczenie jest niesprawiedliwe i zamyka drogę sądową do obrony praw skarżącego; podniósł on, iż przy dochodzie miesięcznym w wysokości 541 zł nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania sądowego;
2. art. 5 i 6 Konwencji Praw Człowieka przez to, że Sąd ten nie budzi zaufania publicznego z tego powodu, iż motywy i intencje działania są bezprawne;
3. art. 141 i 249 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) przez stronnicze i błędne zastosowanie oraz interpretację tych przepisów.
W zażaleniu wniósł o uchylenie postanowienia i przyznanie prawa pomocy. W uzasadnieniu opisując swą sytuację wywodzi, iż Sąd stosuje względem niego "niewyobrażalny rygoryzm z elementami biurokratycznej intrygi, stałe mnożenie przez prawo nieznanych trudności czy wręcz ich wymyślanie". Powołuje się na praktykę innych sądów znaną z prasy, o szerszym stosowaniu prawa pomocy, zaś Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie nadużywa swej dominującej pozycji dając skarżącemu wskazówki, aby wyodrębniał ze swego dochodu część na opłaty sądowe.
Naczelny Sąd Administracyjny badając zaskarżone postanowienie uznał, iż zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie, jako nie posiadające uzasadnionych podstaw.
Zgodnie z art. 246 § 1 pkt 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) przyznanie prawa do pomocy osobie fizycznej w zakresie częściowym następuje gdy wykaże ona, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i jej rodziny.
Naczelny Sąd Administracyjny badając zaskarżone postanowienie w granicach podniesionych zarzutów i po zapoznaniu się z materiałem sprawy uznał, iż zarzuty te nie są zasadne. Ocena zaskarżonego postanowienia sprowadza się w zasadzie do tego, czy zgodne z prawem była odmowa przyznania skarżącemu prawa pomocy. Jak wynika z ustaleń Wojewódzkiego Sąd Administracyjnego w Szczecinie skarżący jest osobą utrzymującą się ze świadczenia rentowego w wysokości 541 zł miesięcznie. Miesięczne wydatki skarżącego wynoszą: czynsz 60 zł, gaz 41 zł, prąd 117 zł, RTV 27 zł, woda 2,92 zł oraz opał 100 zł. Pozostała kwota musi wystarczyć na utrzymanie skarżącego. Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego powyższe okoliczności nie wskazują w sposób oczywisty na niemożność poniesienia przez skarżącego pełnych kosztów postępowania.