Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący sędzia NSA Izabella Kulig - Maciszewska po rozpoznaniu w dniu 30 kwietnia 2015 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia J. J. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 26 listopada 2014 r. sygn. akt III SA/Lu 15/14 o odmowie przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym w sprawie ze skargi J. J. na decyzję Lubelskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego w Lublinie z dnia [...] października 2013 r. nr [...] w przedmiocie odrzucenia zarzutów zgłoszonych do danych zawartych w operacie ewidencji gruntów i budynków postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie.
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 26 listopada 2014 r. sygn. akt III SA/Lu 15/14 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie odmówił skarżącemu przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym przez zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata.
W uzasadnieniu orzeczenia Sąd I instancji wskazał, że wyrokiem z dnia 10 lipca 2014 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie, po rozpoznaniu sprawy ze skargi J. J. na decyzję Lubelskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego w Lublinie z dnia [...] października 2013 r. w przedmiocie odrzucenia zarzutów zgłoszonych do danych zawartych w operacie ewidencji gruntów i budynków uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Starosty Świdnickiego.
Pismem z dnia 15 września 2014 r. pełnomocnik skarżącego zwrócił się z wnioskiem o przyznanie skarżącemu prawa pomocy. Referendarz sądowy, uznając, że wniosek strony zasługuje na uwzględnienie jedynie w zakresie częściowym, postanowieniem z dnia 4 listopada 2014 r. przyznał J. J. prawo pomocy w zakresie częściowym poprzez ustanowienie adwokata oraz odmówił przyznania prawa pomocy w pozostałym zakresie.
Pismem z dnia 15 września 2014 r. J. J. wniósł sprzeciw od powyższego postanowienia referendarza sądowego. Skarżący wyjaśnił, że w niniejszej sprawie nie wnosił o przyznanie prawa pomocy w celu złożenia skargi kasacyjnej, lecz o udzielenie pomocy prawnej w celu uzyskania rozstrzygnięcia dotyczącego ujawnienia położenia działek ewidencyjnych względem nowej osnowy geodezyjnej. Dalej skarżący wskazał, że zależy mu na uprawomocnieniu się wyroku z dnia 10 lipca 2014 r. Końcowo zaznaczył, że jest w stanie ponieść koszty sądowe w wysokości 100 zł, jednakże nie są mu znane koszty postępowania administracyjnego.
Rozpoznając złożony wniosek Sąd I instancji uznał, iż w sprawie znajduje zastosowanie przepis art. 247 p.p.s.a. Zdaniem Sądu, wprawdzie w przepisie tym mowa jest o oczywistej bezzasadności skargi, jednak ratio legis tego przepisu pozwala uznać, że ma on również zastosowanie do sytuacji, gdy brak jest uzasadnionego celu oraz możliwości dalszego prowadzenia postępowania przez stronę.
Analiza treści sprzeciwu J. J. prowadzi do wniosku, że wyrok wydany w sprawie jest dla niego satysfakcjonujący, zależy mu na jego uprawomocnieniu się i nie zamierza składać od niego skargi kasacyjnej. W ocenie Sądu należy przyjąć, że skarżącemu chodzi w rzeczywistości o przyznanie pozasądowej pomocy prawnej, która przydatna będzie w postępowaniu przed organem administracji. Natomiast ustawa Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi przyznania prawa pomocy w takim celu nie przewiduje.
Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł skarżący.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie zasługuje na uwzględnienie.
Stosownie do treści art. 247 p.p.s.a. prawo pomocy nie przysługuje stronie w razie oczywistej bezzasadności jej skargi.
Przepis powyższy ma zastosowanie wyłącznie w sytuacjach, w których skarga kwalifikuje się do odrzucenia na podstawie art. 58 § 1 p.p.s.a., a sytuacja taka w niniejszej sprawie nie miała miejsca. Nie można bowiem podzielić stanowiska Sądu I instancji wyrażonego w zaskarżonym postanowieniu, że ratio legis tego przepisu pozwala uznać, że ma on również zastosowanie do sytuacji, gdy brak jest uzasadnionego celu oraz możliwości dalszego prowadzenia postępowania przez stronę.
Należy zwrócić uwagę, że z wniosku o przyznanie prawa pomocy, sprzeciwu oraz zażalenia wynika, iż skarżący domaga się przyznania prawa pomocy w postępowaniu administracyjnym. Podkreślić należy, iż przepisy ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi przewidują przyznanie prawa pomocy tylko w postępowaniu przed sądem administracyjnym. Prawo pomocy nie rozciąga się natomiast na postępowanie przed organami administracji publicznej.
W takiej sytuacji Sąd I instancji nie mógł odmówić przyznania prawa pomocy powołując się na przesłankę z art. 247 p.p.s.a., a winien był rozważyć, czy istnieje możliwość uwzględnienia wniosku skarżącego.
W takim stanie rzeczy Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji, na podstawie art. art. 185 § 1 w związku z art. 197 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.