Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jolanta Rajewska po rozpoznaniu w dniu 27 maja 2015 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia K. S. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 2 lutego 2015 r. sygn. akt III SA/Kr 1410/14 umarzające postępowanie w części obejmującej zwolnienie od kosztów sądowych oraz oddalające wniosek o ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi K. S. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] czerwca 2014 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia uchybienia terminu do wniesienia środka odwoławczego postanawia: 1. sprostować oczywistą omyłkę pisarską w postanowieniu Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 2 lutego 2015 r. sygn. akt III SA/Kr 1410/14 w ten sposób, że w dwunastym wierszu od góry zamiast "30 czerwca 2015 r." wpisać "30 czerwca 2014 r." 2. uchylić pkt 2 zaskarżonego postanowienia i w tym zakresie przekazać sprawę Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Krakowie do ponownego rozpoznania; 3. w pozostałym zakresie zażalenie oddalić.
Postanowieniem z dnia 2 lutego 2015 r. sygn. akt III SA/Kr 1410/14 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie po rozpatrzeniu wniosku K. S. o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata umorzył postępowanie w części obejmującej zwolnienie od kosztów sądowych (pkt 1) i jednocześnie oddalił wniosek w zakresie obejmującym ustanowienie adwokata (pkt 2). W uzasadnieniu Sąd I instancji wskazał, że K. S. zainicjował 160 spraw, wnosząc w każdej z tych spraw wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata. Z urzędu znane jest Sądowi, że K. S. zajmuje lokal mieszkalny o powierzchni 37 m2 bez tytułu prawnego, bowiem z uwagi na znaczne zadłużenie czynszowe została mu wypowiedziana umowa najmu lokalu. Opłaty za bezumowne zajmowanie lokalu wynoszą 570,52 zł miesięcznie, zaś zadłużenie z tego tytułu przekracza obecnie 13765 zł. Ponadto K. S. jest osobą niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym, niezdolną do pracy ale zdolną do samodzielnej egzystencji. Podstawą jego utrzymania są przyznawane zasiłki z pomocy społecznej, których łączna wysokość w 2013 r. przekroczyła 13979 zł. Dodatkowo K. S. obciążają zobowiązania alimentacyjne.
Następnie WSA w Krakowie wyjaśnił, że K. S. na podstawie art. 239 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm. - dalej jako "P.p.s.a.") korzysta z ustawowego zwolnienia od kosztów sądowych, gdyż jego skarga należy do kategorii spraw z zakresu pomocy i opieki społecznej. Z tych względów postępowanie w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych należało umorzyć.
Odnosząc się natomiast do wniosku o przyznanie prawa pomocy w zakresie ustanowienia pełnomocnika, WSA w Krakowie podał, że wniosek ten nie mógł odnieść zamierzonego skutku, bowiem przedmiotem skargi jest orzeczenie o uchybieniu terminu do wniesienia środka odwoławczego, a więc sprawa nieskomplikowana, pozbawiona jakichkolwiek możliwości interpretacji, a opierająca się wyłącznie na porównaniu daty doręczenia rozstrzygnięcia i daty wniesienia środka zaskarżenia. Ustanowienie na rzecz skarżącego pełnomocnika w takiej sprawie - w ocenie Sądu - byłoby niecelowe. Skarżący jest zaś w stanie działać samodzielnie w sprawie, gdyż sprawa niniejsza nie wymaga żadnych wiadomości fachowych. Sąd I instancji wyjaśnił ponadto, że prawo do sądu nie ma charakteru absolutnego i może być przedmiotem uzasadnionych prawnie ograniczeń. Prawo pomocy, stanowiące formę realizacji prawa do sądu, nie może być przyznane podmiotowi, który ze swego prawa czyni nienależyty użytek. Niedopuszczalne jest bowiem używanie uprawnień procesowych do celów innych, nieodpowiadających ich przeznaczeniu. Jako nadużycie prawa należy więc ocenić działanie podmiotu, który inicjuje szereg postępowań sądowych nie w celu ochrony swoich praw, ale dla którego inicjowanie tych postępowań jest celem samym w sobie.
WSA w Krakowie wskazał również, że przy uwzględnieniu treści Działu V, Rozdziału 3 P.p.s.a., skarżący, ustawowo zwolniony od kosztów sądowych jest w stanie ponieść koszty adwokata, gdyby - pomimo stwierdzenia przez Sąd braku celowości jego ustanowienia - uznał jednak jego udział za potrzebny.