Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Irena Kamińska po rozpoznaniu w dniu 12 czerwca 2013 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia M. P. na zarządzenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 22 kwietnia 2013 r., sygn. akt III SA/Gd 338/13 wzywające do uiszczenia wpisu sądowego w sprawie ze skargi M. P. na decyzję Odwoławczej Komisji Stypendialnej Uniwersytetu Gdańskiego w Gdańsku z dnia (...) lutego 2013 r., nr (...) w przedmiocie stypendium Rektora za wyniki w nauce postanawia: oddalić zażalenie.
Zarządzeniem z dnia 22 kwietnia 2013 r., sygn. akt III SA/Gd 338/13 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku wezwał M. P. do uiszczenia wpisu sądowego od skargi w kwocie 200 (dwieście) złotych stosownie do § 2 ust. 6 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. nr 221, poz. 2193, dalej rozporządzenie) w terminie 7 dni pod rygorem odrzucenia skargi, w sprawie ze skargi M. P. na decyzję Odwoławczej Komisji Stypendialnej Uniwersytetu Gdańskiego w Gdańsku z dnia (...) lutego 2013 r., nr (...) w przedmiocie stypendium Rektora za wyniki w nauce.
W zażaleniu na powyższe postanowienie skarżąca wskazała, iż niniejsza sprawa jest sprawą z zakresu pomocy socjalnej w rozumieniu art. 139 pkt 1 lit. a p.p.s.a., co powoduje, iż nie ma ona obowiązku uiszczania kosztów sądowych.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Od pism wszczynających postępowanie przed sądem administracyjnym w danej instancji pobiera się wpis stosunkowy lub wpis stały. Pismami wszczynającymi postępowanie w sprawie są skarga, skarga kasacyjna, zażalenie oraz skarga o wznowienie postępowania - art. 230 § 1 i § 2 P.p.s.a.
W myśl art. 220 § 1 P.p.s.a. Sąd nie podejmie żadnej czynności na skutek pisma, od którego nie zostanie uiszczona należna opłata. W tym przypadku przewodniczący obowiązany jest wezwać wnoszącego pismo, aby uiścił opłatę w terminie siedmiu dni od dnia doręczenia wezwania. Natomiast wysokość wpisu sądowego w postępowaniu sądowoadministracyjnym jest określona przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2003 r. Nr 221, poz. 2193). Przepis § 2 ust. 6 omawianego rozporządzenia stanowi, że wpis stały w sprawach skarg niewymienionych w ust. 1-5 wpis wynosi 200 zł.
W związku z powyższym w zaskarżonym zarządzeniu prawidłowo określono wysokość wpisu sądowego od zażalenia na kwotę 200 złotoch.
Nie można też podzielić stanowiska zawartego w zażaleniu, iż skarżącej przysługuje ustawowe zwolnienie od kosztów sądowych na podstawie art. 239 pkt 1 lit. a p.p.s.a. Przepis ten stanowi wprost, iż zwolnienie takie przysługuje jedynie w sprawach z zakresu pomocy i opieki społecznej. Sprawa zainicjowana przez skarżącą nie należy natomiast do takiej kategorii spraw.
W art. 239 P.p.s.a. uregulowano zakres zwolnień o charakterze przedmiotowo-podmiotowym. Dotyczy on strony skarżącej działanie lub bezczynność organu w sześciu wymienionych w tym punkcie rodzajach spraw. W orzecznictwie podkreśla się, że o zwolnieniu od obowiązku uiszczenia kosztów sądowych na podstawie art. 239 pkt 1 P.p.s.a. decyduje wyłącznie to, czy przedmiot skargi dotyczy jednej ze spraw wymienionych w tym przepisie (postanowienie NSA z dnia 2 lutego 2007 r., II OSK 65/07).
Niezależnie od katalogu zwolnień zawartych w art. 239 P.p.s.a. również przepisy ustaw szczególnych mogą w odniesieniu do określonych podmiotów czy kategorii spraw przewidywać tego rodzaju zwolnienia. W orzecznictwie sądowym i doktrynie zwrócono jednak uwagę, mając na względzie także treść art. 241 P.p.s.a., że te inne przepisy muszą zawierać wprost zwolnienie od obowiązku uiszczania kosztów sądowych w ogóle, bądź ich części w postaci opłat sądowych, to znaczy, że przepisy te muszą mieć charakter przepisów szczególnych w stosunku do P.p.s.a. (por. komentarz do art. 239 P.p.s.a. [w:] B. Dauter, B. Gruszczyński, A. Kabat, M. Niezgódka-Medek, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, LEX, 2009, wyd. III. oraz postanowienie NSA z dnia 18 sierpnia 2004 r., FZ 247/04).
Mając na uwadze powyższe należy uznać, że art. 239 P.p.s.a. nie przewiduje ustawowego zwolnienia od kosztów sądowych w sprawach z zakresu pomocy materialnej dla studentów, o jakiej mowa w art. 173 ustawy prawo o szkolnictwie wyższym. Akceptując natomiast pogląd, iż skoro katalog zwolnień od obowiązku uiszczania kosztów sądowych określony w art. 239 P.p.s.a. nie ma charakteru zamkniętego i zwolnienie takie musi wynikać z przepisu ustawy szczególnej, to sama ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym, regulująca zasady udzielania pomocy materialnej dla studentów, również takiego zwolnienia nie zawiera.
Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, iż skarga na decyzję w przedmiocie odmowy przyznania stypendium przez uczelnię wyższą na podstawie przepisów ustawy prawo o szkolnictwie wyższym podlega opłacie sądowej.
Z tych względów Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 w zw. z art. 197 § 2 i art. 198 P.p.s.a., orzekł jak w postanowieniu