Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Małgorzata Pocztarek po rozpoznaniu w dniu 16 czerwca 2009 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia W. K. na zarządzenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 9 kwietnia 2009 r., sygn. akt I SA/Wa 1573/08 o pozostawieniu bez rozpoznania wniosku o wyłączenie wszystkich sędziów Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie w sprawie ze skargi W. K. na pismo Wojewody Mazowieckiego z dnia [...] sierpnia 2008 r., nr [...] w przedmiocie skargi na działanie organu postanawia: oddalić zażalenie.
W wykonaniu zarządzenia Przewodniczącego Wydziału I Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26 stycznia 2009 r., wezwano W. K. do uzupełnienia braków pisma z dnia 16 stycznia 2009 r. zawierającego wniosek o "wyłączenie ze sprawy wszystkich sędziów Warszawy" poprzez wskazanie - w terminie 7 dni pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpoznania - sędziów, których dotyczy wniosek, podanie przyczyn uzasadniających wyłączenie oraz powołanie okoliczności lub dowodów uprawdopodobniających istnienie przyczyn wyłączenia. Wezwanie do uzupełnienia braków formalnych wniosku zostało doręczone skarżącemu w dniu 10 lutego 2009 r.
Sąd pierwszej instancji powołał się na stanowisko Sądu Najwyższego, wyrażone w postanowieniu z dnia 21 kwietnia 2004 r., sygn. akt III CO 2/04 (OSNC 2004/12/207), zgodnie z którym wniosek o wyłączenie sędziego musi określać osobę sędziego, którego dotyczy oraz zindywidualizowane przyczyny wyłączenia. Ponadto, gdy wniosek dotyczy większej liczby sędziów, należy wskazać ich z imienia i nazwiska, a przyczyny wyłączenia odnieść do każdego sędziego z osobna. Braki w tym zakresie uniemożliwiają bowiem nadanie wnioskowi właściwego biegu.
Zarządzeniem z dnia 9 kwietnia 2009 r., sygn. akt I SA/Wa 1573/08 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie pozostawił bez rozpoznania wniosek W. K. o wyłączenie wszystkich sędziów Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, wskazując, że skarżący nie uzupełnił w zakreślonym przez Sąd terminie braków formalnych tegoż wniosku.
Na to zarządzenie W. K. złożył zażalenie, wnosząc o "uwzględnienie wniosków i wyłączenie sądu, sędziów Warszawy".
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
instytucja wyłączenia sędziego zarówno z mocy prawa, jak i na wniosek strony jest istotną gwarancją procesową, która ma zapewnić rozpoznanie sprawy przez sąd w takim składzie orzekającym, którego sędziowie nie pozostają w relacjach osobistych ze stronami oraz nie mieli określonych wcześniej związków z rozpoznawaną sprawą. Ratio legis przepisów o wyłączeniu sędziego we wszystkich procedurach sądowych sprowadza się do eliminowania przyczyn, które mogą skutkować wątpliwościami co do bezstronności i obiektywizmu sędziego w rozpoznawaniu oznaczonej sprawy.
Wskazać należy, że art. 18 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) enumeratywnie wymienia przyczyny wyłączenia sędziego z mocy samego prawa.
Stosownie natomiast do unormowań zawartych w art. 19 wskazanej wyżej ustawy, niezależnie od przyczyn wymienionych w art. 18, sąd wyłącza sędziego na jego żądanie lub na wniosek strony, jeżeli istnieje okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać wątpliwości co do bezstronności sędziego w danej sprawie. Oznacza to, że o wniosku o wyłączenie sędziego można mówić wówczas, gdy odnosi się on do określonych sędziów i oparty jest na podstawach wskazujących na istnienie takich okoliczności, które wymagają oceny, czy wątpliwości co do bezstronności sędziego są uzasadnione. Należy przy tym podkreślić, że okoliczność mogąca wywołać uzasadnioną wątpliwość co do bezstronności sędziego w danej sprawie musi faktycznie wystąpić oraz być uzasadniona, co wiąże się z przedstawieniem odpowiedniej argumentacji.