Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Irena Kamińska po rozpoznaniu w dniu 18 września 2008 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia J. A. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 26 maja 2008 r. sygn. akt II SA/Bd 6/08 w przedmiocie oddalenia wniosku o wyłącznie sędziów w sprawie ze skargi na niewykonanie wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 1 sierpnia 2007 r. sygn. akt II SAB/Bd 17/07 w przedmiocie nie wydania decyzji o dopłacie do czynszu na mocy ustawy o pomocy społecznej z dnia [...] postanawia: oddalić zażalenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy postanowieniem z dnia 26 maja 2008 r. oddalił wniosek skarżącej o wyłączenie sędziów składu orzekającego w jej sprawie. Wniosek w tym przedmiocie skarżąca zgłosiła podczas rozprawy w dniu 7 maja 2008 r. W ocenie skarżącej, orzekający w jej sprawie sędziowie nie chcieli słuchać jej co dalszych dowodów. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy uznał, że wniosek skarżącej o wyłącznie sędziów nie zasługuje na uwzględnienie.
W uzasadnieniu postanowienia Sąd I instancji wskazał, iż zgodnie z art. 18 P.p.s.a., sędzia jest wyłączony z mocy samej ustawy w sprawach:
1) w których jest stroną lub pozostaje z jedną z nich w takim stosunku prawnym, że wynik sprawy oddziałuje na jego prawa lub obowiązki;
2) swojego małżonka, krewnych lub powinowatych w linii prostej, krewnych bocznych do czwartego stopnia i powinowatych bocznych do drugiego stopnia;
3) osób związanych z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli;
4) w których był lub jest jeszcze pełnomocnikiem jednej ze stron;
5) w których świadczył usługi prawne na rzecz jednej ze stron lub jakiekolwiek inne usługi związane ze sprawą;
6) w których brał udział w wydaniu zaskarżonego orzeczenia, jak też w sprawach o ważność aktu prawnego z jego udziałem sporządzonego lub przez niego rozpoznanego oraz w sprawach, w których występował jako prokurator;
7) w których brał udział w rozstrzyganiu sprawy w organach administracji publicznej.
Niezależnie od przyczyn wymienionych w art. 18 P.p.s.a., sąd wyłącza sędziego na jego żądanie lub na wniosek strony - stosownie do treści art. 19 P.p.s.a. - jeżeli między nim a jedną ze stron lub jej przedstawicielem zachodzi stosunek osobisty tego rodzaju, że mógłby wywołać wątpliwości co do bezstronności sędziego. Rozpoznając przedmiotowy wniosek, Sąd I instancji podkreślił, iż przewodniczący składu orzekającego ma decydujący wpływ na przebieg rozprawy. Zgodnie z art. 98 P.p.s.a. prowadzi rozprawę, czuwając nad jej prawidłowym przebiegiem, co przejawia się m.in. w udzielaniu głosu, zadawaniu pytań, upoważnianiu do zadawania pytań, a także w możliwości odebrania głosu, gdy przemawiający go nadużywa. Zasady udzielania głosu przez przewodniczącego określa przepis § 46 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 18 września 2003 r. - Regulamin wewnętrznego urzędowania wojewódzkich sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 169, poz. 1646). Po wywołaniu sprawy, sprawdzeniu obecności stron i pełnomocników oraz po sprawozdaniu sędziego sprawozdawcy, przewodniczący udziela głosu skarżącemu, a potem organowi. O kolejności udzielana głosu decyduje przewodniczący. Zaznaczyć jednak należy, iż każda ze stron przemawia tylko raz chyba, że przewodniczący uzna dalszą wypowiedź strony za potrzebną. Wypowiedzi stron muszą ponadto zawierać żądania i wnioski wypływające z treści skargi, chyba że jest ona modyfikowana na rozprawie. Jedynie w razie potrzeby, np. w związku z zadawanymi pytaniami przez członków składu orzekającego lub strony przeciwnej, strony składają dodatkowe wyjaśnienia. To sąd decyduje, czy sprawa została wyjaśniona w sposób dostateczny, pozwalający na jej merytoryczne rozstrzygnięcie. Postępowanie składu orzekającego na rozprawie w dniu 7 maja 2008 r. było, w ocenie Sądu I instancji, zgodne z obowiązującym przepisami prawa i nie służyło pominięciu wyjaśnień strony skarżącej, a jedynie było konsekwencją uznania przez sąd, iż wątpliwości w przedmiotowej sprawie zostały wyjaśnione.