Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Joanna Banasiewicz, po rozpoznaniu w dniu 23 sierpnia 2013 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia W. S.A. w upadłości układowej z siedzibą w Poznaniu na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 9 lipca 2013 r., sygn. akt IV SA/Po 577/13 o odmowie przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi W. S.A. w upadłości układowej z siedzibą w Poznaniu na postanowienie Okręgowego Inspektora Pracy w Poznaniu z dnia [...] marca 2013 r., nr [...] w przedmiocie nałożenia grzywny w celu przymuszenia postanawia: oddalić zażalenie.
Postanowieniem z 9 lipca 2013 r., sygn. akt IV SA/Po 577/13 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu odmówił przyznania W. S.A. w upadłości układowej z siedzibą w Poznaniu prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi tej Spółki na postanowienie Okręgowego Inspektora Pracy w Poznaniu z dnia [...] marca 2013 r., nr [...] w przedmiocie nałożenia grzywny w celu przymuszenia.
W uzasadnieniu Sąd pierwszej instancji wskazał, że przedstawiona przez stronę sytuacja majątkowa i finansowa spółki, nie daje podstaw do uznania, że zostały spełnione przesłanki wynikające z art. 246 § 2 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst. jedn. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm. dalej "p.p.s.a."), uprawniające do przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym. Wielkość posiadanego majątku, rozmiar prowadzonej działalności, jak również wysokość przychodów skarżącej spółki, nie pozwala przyjąć, aby spółka była pozbawiona środków finansowych. Aczkolwiek działalność gospodarcza przynosiła Spółce w ostatnich latach straty, to brak jest podstaw do stwierdzenia, że strona nie posiada dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania - w tej sprawie wpisu sądowego od skargi. Strata finansowa jako ujemny wynik bilansu przychodu i kosztów nie jest okolicznością tożsamą z brakiem środków finansowych.
Warunkiem przyznania prawa pomocy osobie prawnej jest wykazanie, że nie tylko podmiot taki nie posiada wolnych środków finansowych, ale przede wszystkim wykazanie, że nie jest on ich w stanie zdobyć, wykorzystując w tym celu wszystkie swoje możliwości.
W zażaleniu na powyższe postanowienie podniesiono, że skarżąca nie ma możliwości wygenerowania określonej kwoty opłaty sądowej, bowiem zgodnie ze zobowiązaniami w pierwszej kolejności regulowane są należności wynikające z wynagrodzeń pracowników. Natomiast zbycie aktywów trwałych w postaci maszyn produkcyjnych uniemożliwiłoby funkcjonowanie przedsiębiorstwa. Podkreślono, że obecna sytuacja ekonomiczno-finansowa skarżącej uniemożliwia uiszczenie opłaty w przepisanej wysokości.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie nie zawierało usprawiedliwionych podstaw.
Instytucja przyznania prawa pomocy osobie prawnej została uregulowana w art. 246 § 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed Sądami administracyjnymi i zgodnie z nią prawo pomocy może zostać przyznane osobie prawnej w zakresie częściowym, gdy wykaże, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania.
Regulacja zawarta w opisanym przepisie stanowi odstępstwo od zasady ustanowionej w art. 199 tej ustawy, stosownie do którego strony ponoszą koszty postępowania, związane ze swym udziałem w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Przytoczone we wniosku okoliczności, jak również przedstawione dokumenty powinny uzasadniać wyjątkowe traktowanie, o jakim mowa w powołanym wyżej przepisie. Przy tym, to do sądu kierującego się wskazaniami logicznego rozumowania, doświadczenia życiowego i dostępnej wiedzy, należy ocena czy takie okoliczności zachodzą.