Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Małgorzata Pocztarek po rozpoznaniu w dniu 13 lipca 2016 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia A.K. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 10 maja 2016 r., sygn. akt II SA/Rz 398/16 o odmowie przywrócenia terminu do wniesienia skargi w sprawie ze skargi A.K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Rzeszowie z dnia 5 stycznia 2016 r. nr [..] w przedmiocie odmowy umorzenia należności wypłaconych tytułem świadczeń z funduszu alimentacyjnego postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Rzeszowie.
Postanowieniem z dnia 10 maja 2016 r., sygn. akt II SA/Rz 398/16, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie odmówił A.K. przywrócenia terminu do wniesienia skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Rzeszowie z dnia 5 stycznia 2016 r. nr [..]w przedmiocie odmowy umorzenia należności wypłaconych tytułem świadczeń z funduszu alimentacyjnego.
Z uzasadnienia zaskarżonego postanowienia wynika, że w dniu 24 marca 2016 r. A.K., reprezentowany przez pełnomocnika z urzędu ustanowionego w ramach instytucji prawa pomocy, wniósł skargę na decyzję tego organu z dnia 5 stycznia 2016 r. wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu do jej wniesienia.
Z wyjaśnień pełnomocnika skarżącego oraz akt sprawy wynika, że decyzję Kolegium doręczono skarżącemu w dniu 25 stycznia 2016 r. W dniu 19 lutego 2016 r. skarżący skierował do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym. Postanowieniem z dnia 26 lutego 2016 r. sygn. II SO/Rz 7/16 referendarz sądowy przyznał wnioskodawcy prawo pomocy obejmujące ustanowienie pełnomocnika z urzędu. W dniu 14 marca 2016 r. wpłynęła do Sądu informacja od Okręgowej Rady Adwokackiej w Rzeszowie z dnia 9 marca 2016 r. o wyznaczeniu adwokata, sprostowana w zakresie osoby wyznaczonego pełnomocnika pismem z dnia 16 marca 2016 r.
Uzasadniając wniosek o przywrócenie terminu pełnomocnik podał, że informację o ustanowieniu go pełnomocnikiem skarżącego odebrał 21 marca 2016 r. i niezwłocznie podjął czynności w celu wniesienia skargi. Uchybienie terminu spowodowane było faktem wystąpienia przez skarżącego z wnioskiem o przyznanie prawa pomocy, a w konsekwencji oczekiwaniem na rozpoznanie jego żądania przez Sąd. Wniosek o przyznanie prawa pomocy zgłoszono jednak przed upływem terminu do wniesienia skargi, a powodem ubiegania się o ustanowienie pełnomocnika była nieporadność samego skarżącego niemogącego samodzielnie sporządzić skargi.
Sąd I instancji wskazał, że decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Rzeszowie zawierała prawidłowe pouczenie o prawie, terminie i sposobie wniesienia skargi do sądu administracyjnego. Termin do wniesienia skargi upłynął bezskutecznie 24 lutego 2016 r. Skarżący nie dokonał tej czynności, a jedynie w dniu 22 lutego 2016 r. wniósł do Sądu o przyznanie mu prawa pomocy. Zdaniem Sądu, nie spowodowało to jednak odroczenia lub przerwania biegu terminu do wniesienia skargi (brak regulacji podobnych do zawartych w przepisach art. 177 P.p.s.a. znajdujących zastosowanie na etapie postępowania kasacyjnego), którą wniesiono dopiero 24 marca 2016 r., a więc z miesięczną zwłoką. Wniesienie skargi nie było jednak obarczone przymusem "radcowsko-adwokackim", a więc pismo to nie musiało spełniać szczególnych wymagań formalnych, w tym nie musiał go sporządzać adwokat lub radca prawny. Skarżący miał zatem realną możliwość dokonania tej czynności procesowej z zachowaniem ustawowego terminu, a nie wskazał żadnych obiektywnych i niezależnych od niego okoliczności, które usprawiedliwiałyby uchybienie terminu.