Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Wiesław Morys po rozpoznaniu w dniu 9 lutego 2016 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia K. W. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 8 grudnia 2015 r., sygn. akt I SA/Wa 3462/14 o odmowie przywrócenia terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku w sprawie ze skargi K. W. na decyzję Ministra Skarbu Państwa z dnia [...] października 2014 r., nr [...] w przedmiocie odmowy potwierdzenia prawa do rekompensaty za mienie pozostawione poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej postanawia: oddalić zażalenie. 6
Wyrokiem z dnia 7 maja 2015 r., sygn. akt I SA/Wa 3462/14, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę K. W. na sprecyzowaną w sentencji decyzję Ministra Skarbu Państwa.
Pismem z dnia [...] listopada 2015 r. skarżąca wniosła o przywrócenie terminu do sporządzenia uzasadnienia powyższego wyroku. Motywując żądanie wskazała, że nie dochowała terminu do złożenia wniosku o uzasadnienie w/w wyroku z uwagi na dolegliwości zdrowotne oraz błędne zrozumienie pouczeń i informacji sądu, wynikające z jej podeszłego wieku.
Postanowieniem z dnia 8 grudnia 2015 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odmówił skarżącej przywrócenia terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku. Sąd I instancji wskazał, że okoliczności, na które powołuje się strona skarżąca nie mogą stanowić pozytywnej przesłanki do przywrócenia terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku. Znając termin rozprawy (o którym skarżąca została powiadomiona w dniu [...] kwietnia 2015 r.) oraz dbając należycie o swoje interesy skarżąca mogła poprosić osobę trzecią o ewentualne wyręczenie jej w sytuacji gdyby stan zdrowia nie pozwalał na terminowe złożenie wniosku o uzasadnienie wyroku. Zatem na podstawie art. 87 § 2 i § 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) - dalej: P.p.s.a., postanowił jak wyżej.
Na to postanowienie skarżąca wniosła zażalenie, postulując jego zmianę i uwzględnienie żądania. Zdaniem skarżącej Sąd meriti błędnie ocenił okoliczności sprawy, w szczególności nie wziął pod uwagę, że jej choroba i podeszły wiek, które obniżają znacznie jej sprawność, są przyczynami uzasadniającymi brak winy w uchybieniu terminu. Po otrzymaniu pouczenia o konieczności złożenia wniosku o uzasadnienie wyroku oraz wniosku o przyznanie pomocy prawnej skarżąca złożyła jedynie wniosek o ustanowienie pomocy prawnej, gdyż w jej rozumieniu wniosek ten otwierał jej dalszą drogę postępowania przed sądami administracyjnymi.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z brzmieniem przepisu art. 86 § 1 P.p.s.a., jeżeli strona nie dokonała w terminie czynności w postępowaniu sądowym bez swojej winy, sąd na jej wniosek postanowi przywrócenie terminu.
Stosownie zaś do treści art. 87 § 1 i § 2 P.p.s.a., pismo z wnioskiem o przywrócenie terminu wnosi się do sądu, w którym czynność miała być dokonana, w ciągu siedmiu dni od czasu ustania przyczyny uchybienia terminu. W piśmie tym należy uprawdopodobnić okoliczności wskazujące na brak winy w uchybieniu terminu. Ponadto, równocześnie z wnioskiem strona powinna dokonać czynności, której nie dokonała w terminie (art. 87 § 4 P.p.s.a.).
Instytucja przywrócenia uchybionego terminu ma na celu usunięcie ujemnych następstw procesowych wynikłych wskutek uchybienia terminowi procesowemu, gdy strona lub uczestnik postępowania nie ponoszą winy w jego uchybieniu. Intencją ustawodawcy przy tworzeniu przepisów regulujących instytucję przywrócenia terminu było umożliwienie stronie obrony swoich praw czy interesów w sytuacji, gdy upływ terminów procesowych wywołał dla niej negatywne skutki prawne, przy jednoczesnym założeniu, że strona dołożyła wszelkich możliwych starań, aby takich negatywnych konsekwencji uniknąć. Pierwszorzędne znaczenie dla rozpoznania wniosku o przywrócenie terminu do dokonania czynności w postępowaniu sądowym ma ustalenie, że fakt uchybienia przez stronę terminowi nie nastąpił z jej winy (p. m.in. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 27 stycznia 2015 r., sygn. akt II GZ 13/15, publ .CBOSA). Wniosek o przywrócenie terminu może być skuteczny, jeżeli łącznie spełnione są następujące przesłanki: 1) brak winy w uchybieniu terminowi; 2) spowodowanie przez uchybienie terminu ujemnych skutków dla strony w zakresie postępowania sądowego; 3) złożenie wniosku o przywrócenie terminu w ciągu siedmiu dni od czasu ustania przyczyny uchybienia terminu; 4) równocześnie ze złożonym wnioskiem o przywrócenie terminu dokonanie czynności procesowej, której nie dokonano w terminie (por. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 29 stycznia 2015 r., sygn. akt II OZ 51/15, publ. CBOSA).