Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Anna Łukaszewska - Macioch po rozpoznaniu w dniu 14 października 2008 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia J. O. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 4 września 2008 r., sygn. akt I SA/Wa 905/08 o odmowie przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym w sprawie ze skargi J. O., E. D., A. B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. z dnia [...], nr [...] w przedmiocie ustanowienia użytkowania wieczystego postanawia: oddalić zażalenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie postanowieniem z dnia 4 września 2008 r., sygn. akt I SA/Wa 905/08, po rozpoznaniu sprzeciwu J. O. od postanowienia referendarza sądowego z dnia 29 lipca 2008 r., odmówił J. O. przyznania prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie ustanowienia użytkowania wieczystego.
W uzasadnieniu postanowienia Sąd wskazał, że zgodnie z informacjami podanymi przez skarżącą we wniosku o przyznanie prawa pomocy złożonym dnia 1 lipca 2008 r., prowadzi ona jednoosobowe gospodarstwo domowe, utrzymuje się zaś z renty w wysokości 1588,11 zł. Ponadto, jak ustalił Sąd I instancji, skarżąca mieszka sama, w związku zaś z utratą wzroku i koniecznością kompleksowej opieki przebywa w Pielęgniarskim Domu Opieki "[...]" w Ł., gdzie miesięczny koszt pobytu wynosi 1350 zł. Tak ustalona sytuacja materialna J. O., w ocenie Sądu I instancji, pozwala na poniesienie kosztów sądowych w postaci uiszczenia solidarnie (wspólnie z pozostałymi skarżącymi) wpisu od skargi w wysokości 200 zł.
W zażaleniu do Naczelnego Sądu Administracyjnego na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 4 września 2008 r. J. O., reprezentowana przez swoją córkę, ponowiła argumenty podnoszone we wniosku o przyznanie jej prawa pomocy. Jak wskazano w zażaleniu, córka skarżącej przebywa na emeryturze, której wysokość brutto wynosi 1281,52 zł, z kwoty tej pokrywa wydatki związane z utrzymaniem mieszkania skarżącej, sama jest osobą chorą, ma rozrusznik serca i rozedmę płuc, choroba zaś jest na tyle zaawansowana, że nie pozwala jej na podjęcie dodatkowego zajęcia.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie nie ma usprawiedliwionych podstaw.
Zgodnie z art. 246 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. - zwanej dalej "P.p.s.a") przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje w zakresie częściowym, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania sądowoadministracyjnego bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Powyższy przepis nie pozostawia wątpliwości co do tego, że inicjatywa dowodowa zmierzająca do wykazania, iż zachodzą przesłanki pozytywne dla uwzględnienia wniosku, spoczywa na wnioskodawcy.
W niniejszej sprawie, biorąc pod uwagę sytuację finansową J. O. wynikającą z przedstawionych dokumentów i oświadczeń, należy stwierdzić, że nie znajduje się ona w sytuacji materialnej kwalifikującej ją do przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym. Skarżąca, pobierająca rentę rodzinną w wysokości 1588,11 zł, przy miesięcznych obciążeniach w wysokości 1350 zł związanych z pobytem w Pielęgniarskim Domu Opieki, nie może zostać uznana za osobę, która rzeczywiście znalazła się w trudnej sytuacji materialnej uniemożliwiającej pokrycie we własnym zakresie kosztów sądowych. Uwzględnić bowiem należy, że instytucja prawa pomocy stanowi w istocie pomoc państwa dla podmiotów, które z uwagi na trudną sytuację materialną, w jakiej się - w sposób od siebie niezależny - znalazły, nie mogą ponieść kosztów postępowania sądowego. W ocenie Naczelnego Sąd Administracyjnego, ustalenia Sądu I instancji dotyczące sytuacji dochodowej skarżącej pozwalają na stwierdzenie, że skarżącą stać na poniesienie kosztów sądowych bez uszczerbku koniecznego dla własnego utrzymania. Podnoszona natomiast w zażaleniu kwestia braku możliwości uzyskania pomocy od córki w związku z jej trudną sytuacją materialną nie ma istotnego wpływu na prawidłowość rozstrzygnięcia zawartego w zaskarżonym postanowieniu.
W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego - Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie prawidłowo zbadał sytuację majątkową skarżącej i zasadnie doszedł do przekonania, że poniesienie przez nią kosztów sądowych (solidarnie wraz z pozostałymi skarżącymi) w niniejszej sprawie nie przekracza jej możliwości finansowych.
W związku z powyższym zaskarżone postanowienie jest zgodne z prawem, a zażalenie podlega oddaleniu na podstawie art. 184 w związku z art. 197 § 2 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.