Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Maria Wiśniewska, , , po rozpoznaniu w dniu 26 sierpnia 2016 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia P. S. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 9 czerwca 2016 r., sygn. akt I SO/Wa 26/16 o odrzuceniu wniosku P. S. o wymierzenie grzywny Samorządowemu Kolegium Odwoławczemu w W. w związku z nieprzekazaniem skargi P. S. Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie na bezczynność Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. w przedmiocie rozpoznania wniosku o stwierdzenie nieważności postanowienia z dnia [...] stycznia 2015 r., nr [...] odmawiającego wyłączenia członków organu postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie.
Postanowieniem z dnia 9 czerwca 2016 r., sygn. akt I SO/Wa 26/16 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odrzucił wniosek P. S. o wymierzenie grzywny Samorządowemu Kolegium Odwoławczemu w W. w związku z nieprzekazaniem jego skargi Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie na bezczynność tego organu w przedmiocie rozpoznania wniosku o stwierdzenie nieważności postanowienia z dnia [...] stycznia 2015 r., nr [...] odmawiającego wyłączenia członków organu.
W ocenie Sądu pierwszej instancji, wniosek skarżącego o wymierzenie organowi grzywny na podstawie art. 55 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 718, z późn. zm., zwanej dalej "ppsa") jest niedopuszczalny, bowiem dotyczy on nieprzekazania sądowi skargi na bezczynność organu w rozpoznaniu wniosku o stwierdzenie nieważności postanowienia odmawiającego wyłączenia członków organu, na które nie służy zażalenie. Skarga ta, jako niedopuszczalna została odrzucona postanowieniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 9 czerwca 2016 r., sygn. akt I SAB/Wa 223/16, na podstawie art. 58 § 1 pkt 6 ppsa. Zdaniem Sądu pierwszej instancji, wniosek o wymierzenie organowi grzywny za nieprzekazanie w terminie skargi wraz z aktami sprawy oraz odpowiedzią na skargę, może być rozpoznany jedynie wówczas, gdy skarga dotyczy spraw, o których mowa w art. 3 ppsa, tj. spraw należących do właściwości sądu administracyjnego. Dlatego też, na mocy art. 64 § 3 ppsa, wniosek niedopuszczalny podlega odrzuceniu z powodów wymienionych w art. 58 § 1 ppsa.
P. S. wniósł od opisanego na wstępie postanowienia zażalenie do Naczelnego Sądu Administracyjnego, domagając się jego uchylenia i przekazania wniosku Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. Zaskarżonemu postanowieniu zarzucił naruszenie art. 55 § 1 ppsa, wskazując, że grzywna wymierzona w związku z nieprzekazaniem przez organ skargi sądowi administracyjnemu ma dyscyplinująco-represyjny charakter, a wyłączną przesłanką jej wymierzenia jest niewypełnienie przez organ obowiązku, o którym mowa w art. 54 § 2 ppsa. Okoliczność natomiast, że organ wykonał swój obowiązek z opóźnieniem nie powoduje niemożności ukarania go grzywną z uwagi na fakt, iż odpadł cel, jakim jest przymuszenie organu do przedłożenia wymaganych dokumentów.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie zasługuje na uwzględnienie.
Przepis art. 54 § 1 ppsa przewiduje pośredni tryb wnoszenia skargi do sądu administracyjnego, co oznacza, że zasadą jest wnoszenie skargi za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania są przedmiotem skargi. Z tego też powodu na organie spoczywa przewidziany w art. 54 § 2 ppsa ustawowy obowiązek przekazania skargi - wraz z kompletnymi i uporządkowanymi aktami sprawy i udzieloną na nią odpowiedzią - sądowi administracyjnemu w terminie trzydziestu dni od dnia jej otrzymania. Organ nie jest uprawniony do samodzielnego podjęcia czynności sprawdzających skargę z punktu widzenia jej dopuszczalności i zasadności oraz do wyjaśniania, czy spełnia ona wymagania formalne i materialnoprawne, ponieważ czynności te należą do sądu. Dostrzeżone w tym względzie uchybienia, czy też braki organ powinien natomiast podnieść w odpowiedzi na skargę, która z istoty jest pismem procesowym w rozumieniu art. 45 ppsa i powinna zawierać stanowisko organu odnoszące się do skargi.