Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Zbigniew Ślusarczyk po rozpoznaniu w dniu 10 maja 2017 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia A. M. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 24 lutego 2017 roku sygn. akt III SA/Gd 1041/16 odrzucające wniosek o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o zwrot kosztów postępowania w sprawie ze skargi A. M. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w G. z dnia [...] maja 2016 roku nr [...] w przedmiocie zasiłku celowego postanawia: oddalić zażalenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku postanowieniem z dnia 24 lutego 2017 roku sygn. akt III SA/Gd 1041/16 wydanym na podstawie art. 88 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 roku, poz. 718 ze zm., dalej: p.p.s.a.) odrzucił wniosek A. M. o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o zwrot kosztów postępowania w sprawie z jego skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w G. z dnia [...] maja 2016 roku nr [...] w przedmiocie zasiłku celowego. W uzasadnieniu wskazano, że Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku wyrokiem z dnia 2 lutego 2017 roku sygn. akt III SA/Gd 1041/16 oddalił skargę A. M. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w G. z dnia [...] maja 2016 roku nr [...] w przedmiocie zasiłku celowego. W dniu 9 lutego 2017 roku (data nadania) skarżący złożył wniosek o przywrócenie terminu do "zgłoszenia wniosku o przyznanie należnych kosztów niezbędnych do celowego dochodzenia praw". Sąd I instancji podał, że termin do zgłoszenia wniosku o przyznanie kosztów postępowania jest terminem prekluzyjnym, czyli nieprzekraczalnym i nieprzywracalnym. Niedopuszczalne jest żądanie przywrócenia terminu do złożenia wniosku o zwrot kosztów postępowania, która to czynność, stosownie do treści art. 210 § 1 p.p.s.a., mogła być przedsięwzięta najpóźniej do momentu zamknięcie rozprawy bezpośrednio poprzedzającej wydanie orzeczenia. Po upływie tego terminu strona traci uprawnienie do żądania zwrotu kosztów, niezależnie od przyczyn takiego stanu rzeczy.
Zażalenie na to postanowienie wywiódł A. M., wnosząc o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Zaskarżonemu postanowieniu zarzucił naruszenie art. 86 § 1, 87 § 1, 88, 208, 211 i 226 p.p.s.a. oraz art. 2 Konstytucji RP.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Stosownie do art. 88 zd. pierwsze p.p.s.a. spóźniony lub z mocy ustawy niedopuszczalny wniosek o przywrócenie terminu sąd odrzuci na posiedzeniu niejawnym. W myśl art. 210 § 1 cytowanej ustawy strona traci uprawnienie do żądania zwrotu kosztów, jeżeli najpóźniej przed zamknięciem rozprawy bezpośrednio poprzedzającej wydanie orzeczenia nie zgłosi wniosku o przyznanie należnych jej kosztów. Stronę działającą bez adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego sąd powinien pouczyć o skutkach niezgłoszenia wniosku w powyższym terminie. Tym samym przedmiotowy wniosek strona może złożyć zarówno w skardze, jak i w piśmie procesowym kierowanym do sądu po wniesieniu skargi, a także ustnie do protokołu na rozprawie. Pod rygorem utraty uprawnienia do złożenia żądania o zwrot kosztów stosowny wniosek musi być złożony najpóźniej do zamknięcia rozprawy bezpośrednio poprzedzającej wydanie orzeczenia.
W niniejszej sprawie skarżący został prawidłowo pouczony o treści powołanego przepisu (punkt 7 pouczenia przy zawiadomieniu o rozprawie doręczonego skarżącemu w dniu 24 stycznia 2017 roku - k. 11 i k. 15), pomimo tego nie złożył wniosku o zwrot kosztów w przepisanym terminie. Uczynił to dopiero po zamknięciu rozprawy - w dniu 9 lutego 2017 roku (data nadania, k. 24). Wraz z przedmiotowym wnioskiem złożył też wniosek o przywrócenie terminu do dokonania tej czynności. Naczelny Sąd Administracyjny w pełni podziela jednolite stanowisko orzecznictwa, na które słusznie powołał się Sąd I instancji w zaskarżonym postanowieniu. Zgodnie z tym poglądem w sytuacji, w której możliwość dokonania pewnej czynności ograniczona jest fazami postępowania (tak jak to ma miejsce w niniejszej sprawie, w której wniosek o zwrot kosztów postępowania można złożyć tylko do momentu zamknięcia rozprawy), a nie jest ograniczona poprzez podanie ściśle oznaczonego terminu (np. 30 dni), nie jest możliwe przywrócenie terminu do jej dokonania. Określenie terminu jako momentu w postaci daty, godziny czy okresu (np. data posiedzenia sądu, okres wyznaczony przez pewne i określone zdarzenie, jak również okres do zamknięcia rozprawy) nie mieści się w granicach tej wyjątkowej instytucji uregulowanej w art. 86 i następnych p.p.s.a. Nie jest możliwe przywrócenie terminu do dokonania czynności, która mogła być podjęta tylko do określonego momentu. Podkreślić trzeba, w ślad za Sądem I instancji, że taki termin jest terminem prekluzyjnym, czyli nieprzekraczalnym i nieprzywracalnym. Podsumowując powyższe rozważania zaznaczyć trzeba, że niedopuszczalne jest żądanie przywrócenia terminu do dokonania takiej czynności, jak złożenie wniosku o zwrot kosztów, która stosownie do treści art. 210 p.p.s.a. mogła być przedsięwzięta najpóźniej do momentu zamknięcia rozprawy bezpośrednio poprzedzającej wydanie orzeczenia. Pogląd ten dodatkowo wzmacnia brzmienie powołanego przepisu, na mocy którego, po upływie tego terminu strona traci uprawnienie do żądania zwrotu kosztów (por. np. M. Niezgódka- Medek [w:] B. Dauter, A. Kabat, M. Niezgódka-Medek, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2016, komentarz do art. 210, pkt 1 i 2; M. Jagielska, J. Jagielski, P. Gołaszewski [w:] R. Hauser, M. Wierzbowski, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2015, s. 794; a także postanowienie WSA w Gliwicach z dnia 19 marca 2007 roku sygn. akt IV SA/Gl 426/06).
Mając na uwadze powyższe, Naczelny Sąd Administracyjny uznał zaskarżone postanowienie za zgodne z prawem, a zarzuty podniesione w zażaleniu za niezasadne. Tym samym zażalenie podlegało oddaleniu na podstawie art. 184 w związku z art. 197 § 2 p.p.s.a.