Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Irena Kamińska po rozpoznaniu w dniu 14 listopada 2007 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia W. W. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 6 września 2007 r. sygn. akt I SA/Wa 2062/05 w przedmiocie odmowy przyznania prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi W. W. na uchwałę Rady Gminy O. z dnia [...], nr [...] w przedmiocie wszczęcia postępowania w sprawie ustalenia granic gruntów przeznaczonych pod skoncentrowane budownictwo jednorodzinne postanawia: oddalić zażalenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, postanowieniem z dnia 6 września 2007 r. sygn. akt I SA/ Wa 2062/05 odmówił, W. W., przyznania prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata. W uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia Sąd wskazał, iż w rozpoznawanej sprawie, skarżącemu przyznano w dniu 16 października 2003 r. prawo pomocy w zakresie całkowitym, czyli obejmującym zwolnienie go od kosztów sądowych i ustanowienie pełnomocnika z urzędu. W ramach realizacji tego prawa Okręgowa Rada Adwokacka w W. wyznaczyła dla W. W. pełnomocnika w osobie P. R.
W dniu 6 lipca 2007 r., Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, wyrokiem oddalił skargę W. W. na uchwałę Rady Gminy O. z dnia [...]. Pismem z dnia 2 stycznia 2007 r. skarżący złożył wniosek o przywrócenie mu terminu do wniesienia skargi kasacyjnej, zamieszczając w nim jednocześnie wniosek o przyznanie prawa pomocy. Wojewódzki Sąd Administracyjny, postanowieniem z dnia 23 kwietnia 2007 r., odmówił W. W. przyznania prawa pomocy. Skarżący na to postanowienie wniósł zażalenie, które Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem z dnia 19 lipca 2007 r., sygn. akt I OZ 550/07 oddalił wskazując, iż skarżącemu zostało już przyznane prawo pomocy.
Wojewódzki Sąd Administracyjny, postanowieniem z dnia 28 marca 2007 r., odmówił skarżącemu przywrócenia terminu do wniesienia skargi kasacyjnej. Postanowienie to W. W. zaskarżył. W zażaleniu na to postanowienie zamieścił kolejny wniosek o przyznanie prawa pomocy. Rozpoznając przedmiotowy wniosek, Wojewódzki Sąd Administracyjny w osobie referendarza sądowego, postanowieniem z dnia 14 sierpnia 2007 r. odmówił skarżącemu przyznania prawa pomocy. Od powyższego rozstrzygnięcia W. W. wniósł sprzeciw, w którym powołał się na argumenty poprzednio już powołane w składanych wnioskach o przyznanie prawa pomocy.
Sygn. akt I OZ 834/07
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, rozpoznając - na skutek skutecznie złożonego sprzeciwu - ponownie sprawę w zakresie złożonego wniosku przez skarżącego o przyznanie prawa pomocy, odmówił mu przyznania tego prawa.
Przyznanie stronie prawa pomocy w zakresie całkowitym, jak wyjaśniał Sąd, obejmuje cały tok postępowania zarówno przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym, jak i Naczelnym Sądem Administracyjnym. Nie ma w związku z tym podstaw prawnych, które w rozpoznawanej sprawie uzasadniałyby przyznanie stronie prawo pomocy ponownie. Wojewódzki Sąd Administracyjny podkreślił, że sąd przyznający stronie prawo pomocy, nie ma wpływu na wykonywanie czynności procesowych przez pełnomocnika ustanowionego dla strony z urzędu. Nie może też wnioskować do właściwego samorządu zawodowego o jego zmianę. W ocenie Sądu I instancji, instytucja zwolnienia od kosztów sądowych, jest wyjątkiem od generalnej zasady wywodzącej się z art. 84 Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 r., zgodnie, z którą każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym kosztów sądowych. Zwolnienie od kosztów sądowych, czyli przyznanie stronie prawa pomocy ma charakter wyjątkowy. Stanowisko to, jak podkreślił Wojewódzki Sąd Administracyjny, zostało potwierdzone przez Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu z dnia 19 lipca 2007 r. sygn. akt I OZ 550/07, które oddalało zażalenie W. W. na postanowienie Sądu odmawiające przyznania mu prawa pomocy z tych samych przyczyn, co wspomniane powyżej. Dodatkowo, Sąd podkreślił, iż skarżący był informowany o możliwości wystąpienia do właściwego samorządu zawodowego z wnioskiem o zmianę pełnomocnika, działającego na jego rzecz z urzędu.