Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Joanna Banasiewicz po rozpoznaniu w dniu 16 września 2009 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia E. K. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 20 maja 2009 r., sygn. akt IV SA/Gl 868/08 o oddaleniu wniosku o wyłączenie sędziego w sprawie ze skargi E. K. na postanowienie Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Województwie Śląskim z dnia [...] października 2008 r., nr [...] w przedmiocie stopnia niepełnosprawności postanawia: oddalić zażalenie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach wyrokiem z dnia 17 kwietnia 2009 r. oddalił skargę E. K. na postanowienie Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Województwie Śląskim z dnia [...] października 2008 r. w przedmiocie stopnia niepełnosprawności.
Wnioskiem z dnia 21 kwietnia 2009 roku sprecyzowanym pismem procesowym z dnia 7 maja 2009 r. E. K. domagał się wyłączenia sędziego Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach S. N. będącego sędzią sprawozdawcą w postępowaniu zakończonym wyżej wskazanym wyrokiem. We wniosku żądał wyłączenia sędziego zarówno z tego postępowania, jak i wszelkich innych postępowań toczących się przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Gliwicach z udziałem skarżącego lub jego rodziny. Jako okoliczność uzasadniającą wniosek podał, że sędzia, którego wyłączenia się domaga zatrudniony był w organie odwoławczym i "świadomie utrzymywał w mocy decyzje organu niższej instancji uniemożliwiając kontynuację leczenia niepełnosprawnego dziecka". Stwierdził ponadto, że podczas rozprawy sędzia przyglądał się stronie z ironicznym uśmiechem. Powyższe w ocenie wnioskodawcy uwidacznia przesłanki, które miały negatywny wpływ na wydanie krzywdzącego wyroku.
Postanowieniem z dnia 20 maja 2009 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach oddalił wniosek o wyłączenie sędziego. Jak wskazał Sąd we wniosku o wyłączenie sędziego skarżący nie podał jakiejkolwiek faktycznie istniejącej przyczyny uzasadniającej wyłączenie wskazanego we wniosku sędziego. Wskazał jedynie na brak bezstronności sędziego z uwagi na jego poprzednie zatrudnienie w organie administracji. Z faktu tego strona wyciągnęła wniosek o stronniczości sędziego, braku obiektywizmu i chęci działania na niekorzyść skarżącego. Wszystkie podane we wniosku okoliczności stanowią w istocie gołosłowne zarzuty kierowane pod adresem sędziego. Okoliczność poprzedniego zatrudnienia sędziego w organie administracji publicznej nie stanowi w świetle art. 19 uzasadnionej wątpliwości co do jego bezstronności. Sędzia objęty wnioskiem o wyłączenie w rozpoznawanej sprawie nie brał udziału w wydaniu skarżonych decyzji, a każda sprawa sądowoadministracyjna podlega indywidualnemu rozpoznaniu i indywidualnej ocenie przez skład orzekający. W niniejszej sprawie, zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, nie zachodzą również okoliczności uzasadniające wyłączenie sędziego z mocy ustawy opisane w art. 18 p.p.s.a. W ramach rozpoznawanej sprawy sędzia objęty wnioskiem o wyłączenie złożył w trybie art. 22 § 2 p.p.s.a. wyjaśnienia, z których wynika, że brak jest w stosunku do niego podstaw do wyłączenia od rozpoznawania sprawy w oparciu o regulację art. 18 i 19 p.p.s.a.
Na powyższe postanowienie E. K. wniósł zażalenie powtarzając argumenty zawarte we wniosku o wyłączenie sędziego.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Przyczyny wyłączenia sędziego z mocy samej ustawy zostały enumeratywnie wymienione w art. 18 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm., dalej p.p.s.a. ). Zgodnie z powyższym przepisem sędzia jest wyłączony w sprawach: 1) w których sędzia jest stroną bądź pozostaje z jedną ze stron w takim stosunku prawnym, że wynik sprawy oddziałuje na jego prawa lub obowiązki, 2) małżonka sędziego, krewnych sędziego lub powinowatych w linii prostej, krewnych bocznych do czwartego stopnia oraz powinowatych bocznych do drugiego stopnia, 3) osób związanych z sędzią z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli, 4) w których sędzia był lub jest jeszcze pełnomocnikiem jednej ze stron, 5) w których sędzia świadczył usługi prawne na rzecz jednej ze stron lub jakiekolwiek inne usługi związane ze sprawą, 6) w których sędzia brał udział w wydaniu zaskarżonego orzeczenia, jak też w sprawach o ważność aktu prawnego sporządzonego z jego udziałem lub rozpoznanego przez niego, a także w sprawach, w których występował jako prokurator, 7) w których sędzia brał udział w rozstrzyganiu sprawy w organach administracji publicznej. Powyższy przepis wymienia przyczyny wyłączenia sędziego z mocy ustawy. Treść art. 18 § 1 p.p.s.a. jednoznacznie wskazuje, że zawarte w tym przepisie wyliczenie jest wyczerpujące. Z uwagi na wskazany wyżej charakter tego wyliczenia przyjmuje się, że objęte nim przyczyny wyłączenia nie powinny być interpretowane rozszerzająco (vide: postanowienie NSA z dnia 16 grudnia 2004 r., GZ 4/04, ONSAiWSA 2004/1/7). Art. 19 p.p.s.a. zakreśla natomiast tzw. względne przesłanki wyłączenia. Wskazuje mianowicie, że niezależnie od wymienionych w art. 18 p.p.s.a. przyczyn wyłączenia, sąd wyłącza sędziego na jego żądanie lub na wniosek strony, jeżeli istnieje okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do jego bezstronności w danej sprawie.